Bộ Công Thương đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định về quản lý sản xuất, kinh doanh bia. Trong đó, có những quy định chi tiết về sản xuất, kinh doanh sản phẩm bia; xử lý vi phạm cũng như trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước.

Theo dự thảo, sản phẩm bia chỉ được tiêu thụ tại Việt Nam khi có nhãn hàng hoá đáp ứng các quy định của pháp luật về nhãn hàng hóa và phải được in cảnh báo về tác hại của lạm dụng bia.

Bia sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu để tiêu thụ tại thị trường Việt Nam phải dán tem trên bao bì sản phẩm. Theo dự thảo, Bộ Tài chính quy định việc in, ban hành và quản lý sử dụng tem đối với bia sản xuất trong nước và bia nhập khẩu để tiêu thụ tại thị trường Việt Nam. Bia sản xuất để xuất khẩu thực hiện việc dán tem theo quy định của nước nhập khẩu. Bia cũng chỉ được nhập khẩu vào Việt Nam qua các cửa khẩu quốc tế.  

Đáng lưu ý, dự thảo quy định rõ, thương nhân kinh doanh sản phẩm bia phải thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm và các quy định của pháp luật có liên quan; có trách nhiệm đảm bảo nguồn gốc, thời hạn sử dụng sản phẩm bia theo công bố của cơ sở sản xuất; chỉ mua, bán sản phẩm bia của cơ sở sản xuất đã được cấp Giấy phép sản xuất bia; không được bán bia cho người dưới 18 tuổi.

Bên cạnh đó, thương nhân kinh doanh bia cũng không được bán bia qua hình thức máy bán hàng tự động hoặc qua phương tiện điện tử.

Theo đánh giá của Bộ Công thương, tại Việt Nam, đồ uống có cồn (rượu, bia) có lịch sử lâu đời, đối với người dân việc uống rượu, bia còn là một nét văn hóa trong trong đời sống xã hội. Sản phẩm bia nếu được quản lý tốt (từ sản xuất, kinh doanh đến tiêu dùng) thì mang lại nhiều lợi ích cho xã hội như giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, là nguồn thu đáng kể cho ngân sách nhà nước, nếu được sử dụng đúng cách và có điều độ sẽ có tác dụng tốt cho sức khỏe người sử dụng.

Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất, kinh doanh cũng như sử dụng các sản phẩm bia, nếu không được quản lý tốt thì hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng bia sẽ gây ra hệ lụy không tốt cho Nhà nước, cho doanh nghiệp, cho con người và xã hội. 

Cụ thể, nếu sản xuất bia không theo Quy hoạch sẽ gây khó khăn cho các nhà đầu tư: tiêu thụ khó khăn và hiệu quả kinh doanh thấp, gây thiệt hại cho xã hội cũng như các nhà đầu tư (khủng hoảng thừa); sản phẩm sản xuất không không đúng tiêu chuẩn, sản phẩm giả sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng, sản phẩm nhập lậu gây thất thu cho ngân sách.

Thêm vào đó, trong quá trình sử dụng nếu người uống lạm dụng (uống quá mức, uống không đúng chỗ), các sản phẩm đồ uống có cồn sẽ gây ra những tác hại như: ảnh hưởng đến sức khỏe của người uống, là nguyên nhân dẫn đến tình trạng bạo lực gia đình, gây mất trật tự an ninh xã hội. Người nghiện rượu, bia trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội. Uống rượu, bia khi lái xe là nguyên nhân gây nên tai nạn giao thông, uống trong giờ làm việc ảnh hưởng đến kết quả công việc.

Do đó, mặc dù không hoàn toàn có tác động mạnh như sản phẩm rượu, tuy nhiên, sản phẩm bia do có nhiều bất cập, nên Chính phủ cũng thấy rằng cần phải đưa vào để quản lý chặt chẽ hơn so với hiện trạng quản lý như hiện nay, nhằm khắc phục những hậu quả xấu do việc lạm dụng mang lại.

Báo cáo công bố trước đó của Bộ Công Thương cho thấy, Việt Nam nằm trong danh sách 25 nước uống bia nhiều nhất thế giới, đứng thứ 3 châu Á và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á.
 

Tiêu thụ bia tại Việt Nam tăng trung bình 12% giai đoạn 2006-2010, tăng 13% giai đoạn 2011-2015. Năm 2013, Việt Nam tiêu thụ 3 tỉ lít bia, tương đương khoảng 3 tỉ USD. Trung bình, mỗi người Việt tiêu thụ khoảng 32 lít bia/năm. Sản lượng bia tiêu thụ trong nước tăng đều hằng năm, từ 1,29 tỉ lít năm 2003 tăng lên 2,8 tỉ lít năm 2012 và 3 tỉ lít năm 2013. Dự báo, khả năng sản lượng bia Việt Nam có thể đạt 4,2-4,5 tỉ lít vào năm 2015.

Hiện cả nước có hơn 400 nhà máy bia. Thị trường bia Việt Nam đã hiện diện gần đủ các thương hiệu bia hàng đầu thế giới và khu vực với khoảng 30 thương hiệu bia quốc tế đang có mặt!

Phương Dung