Theo đó, vài năm trở lại đây, hiện tượng thương lái nước ngoài, trong đó có thương lái Trung Quốc thu mua nông sản đã trở nên phổ biến. Nhưng điều khiến dư luận băn khoăn và có phần lo lắng là trong số những mặt hàng thu gom có không ít những mặt hàng “dị biệt” như: đỉa, lá điều khô, móng trâu, móng bò, v.v…

Thủ đoạn của những đối tượng này là thu mua giá cao ban đầu, tung tin đồn thu mua số lượng lớn, thấy lợi, người dân đổ xô nuôi trồng hoặc tìm kiếm những mặt hàng trến. Sau đó những thương lái trên biến mất khiến người dân như “ngồi trên đống lửa” với những mặt hàng không có khả năng tiêu thụ.

Để kịp thời ngăn chặn các hình thức thu mua nông, lâm, thủy hải sản của các tổ chức, cá nhân là người nước ngoài (trong đó có người Trung Quốc) trái phép trên lãnh thổ Việt Nam trong năm 2014, nhằm không làm ảnh hưởng đến những hộ nuôi, trồng và thực hiện đúng với các quy định pháp luật của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam, ngày 12 tháng 3 năm 2014, Bộ Công Thương đã ban hành Công văn số 1910/BCT-TTTN về việc tuyên truyền, phổ biến, giám sát, kiểm tra hoạt động thu mua hàng hóa của người nước ngoài tại Việt Nam gửi Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo Công văn này, Bộ Công Thương yêu cầu cơ quan chức năng tại các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương báo cáo UBND tỉnh thành phố về hoạt động thu gom nông sản của thương nhân nước ngoài. Đồng thời, các địa phương cần phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến hoạt động mua bán hàng hoá của thương nhân nước ngoài tại Việt Nam để người dân hiểu.

Về việc thu mua mặt hàng thủy sản

Trong năm 2013, trên địa bàn một số tỉnh như như Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Bình Định, Cà Mau Trà Vinh, Bên Tre, Kiên Giang có diễn ra một số hiện tượng thu mua thủy sản của thương nhân nước ngoài như: Tôm sú, Tôm chân trắng... một cách bất thường. Việc thu mua tôm nguyên liệu đủ mọi kích cỡ xuất khẩu sang Trung Quốc đã làm ảnh hưởng tới sản xuất, chế biến tôm xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước. Về lâu dài sẽ gây thiệt hại cho người sản xuất, hộ nuôi trồng trong nước, ảnh hưởng đến an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Trước tình hình trên, Bộ Công Thương đã phối hợp công tác kiểm tra, kiểm soát giữa các lực lượng chức năng, tổ chức tuyên truyền pháp luật liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa của thương nhân nước ngoài. Cho đến nay, tình hình quản lý đã từng bước đi vào nề nếp, hạn chế các vụ lừa đảo, giật nợ, góp phần tiêu thụ thủy sản cho các hội nuôi trồng.

Đồng thời, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng cũng đã phát hiện và ngăn chặn kịp thời việc lợi dụng mở cửa, con đường du lịch, thâm nhập vào Việt Nam lén lút hoạt động thu mua.

Về việc thu mua mặt hàng cây huyết đằng

Trước thông tin một số báo điện tử về việc có hiện tượng thương lái Trung Quốc thu mua cây huyết đằng tại địa bàn huyện Đăk Glei tỉnh Kon Tum, Vụ Thị trường trong nước đã liên hệ với Sở Công Thương tỉnh Kon Tum để nắm thông tin.

Theo báo nhanh của ông Nguyễn Đình Sơn, Phó Giám đốc Sở, Chi Cục trưởng, Chi Cục Quản lý thị trường tỉnh Kon Tum, hiện nay trên địa bàn không có hiện tượng thương lái người Trung Quốc tổ chức thu mua cây huyết đằng, mà chỉ có các đại lý thu mua cây huyết đằng là người địa phương đứng ra thu mua cho bà con đi rừng về.

Đối với mặt hàng lá khoai lang, theo báo cáo nhanh của ông Phạm Tứ Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương, Chi Cục trưởng Chi Cục quản lý thị trường tỉnh Vĩnh Long, hiện nay trên địa bàn có thương lái người Trung Quốc đứng ra thu mua lá khoai lang với số lượng không giới hạn.

Chính quyền địa phương đã phối hợp với các ban, ngành tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa của thương nhân nước ngoài, những tác hại của việc bán lá khoai lang non, do đó người nông dân đã không tổ chức mua bán với thương lái người Trung Quốc.

Thương lái thu mua cây Culi, cây lông khỉ (cây kim mao cẩu tích) tại Nghệ An

Còn đối với mặt hàng cây Culi, cây lông khỉ (cây kim mao cẩu tích), ông Trần Đăng Ninh, Chi Cục trưởng, Chi Cục quản lý thị trường tỉnh Nghệ An cho biết, hiện tượng nêu trên đã diễn ra từ năm 2013. Đến nay không có thương nhân (cá nhân) người Trung Quốc thu mua trên địa bàn huyện Kỳ Sơn tỉnh Nghệ An.

Thu mua mầm quả tại Hà Giang

Đặc biệt, đối với mặt hàng thảo quả, Đài Truyền hình tỉnh Hà Giang đã phải đưa phóng sự về việc không có hiện tượng thương nhân, người Trung Quốc thu mua thảo quả một cách ồ ạt trên địa bàn như báo chí đã đưa tin gần đây. Ông Mai Văn Sướng, Chi Cục trưởng, Chi Cục quản lý thị trường tỉnh Hà Giang cho biết, hiện nay không có thương nhân Trung Quốc thu mua thảo quả trên địa bàn.

Bích Diệp
Theo Bộ Công thương