Đại sứ Anh tại Việt Nam Gareth Ward (Ảnh: Toàn Vũ)

Nhân dịp Đại sứ Anh tại Việt Nam Gareth Ward tới Hà Nội nhậm chức, báo Dân Trí đã có cuộc phỏng vấn với ông Gareth Ward xung quanh những vấn đề liên quan tới quan hệ hợp tác giữa hai nước.

Ông có cảm nhận như thế nào về sự thay đổi của Việt Nam so với 20 năm trước đây khi ông lần đầu tiên tới Việt Nam với tư cách là khách du lịch?

Tôi nhận thấy có rất nhiều sự thay đổi. Ví dụ trong lĩnh vực kinh tế, tôi thấy chính sách xóa đói giảm nghèo của chính phủ Việt Nam đã có nhiều thành công và thu nhập trung bình của người Việt Nam đã nâng cao hơn rất nhiều. Hơn nữa, cơ sở hạ tầng và giao thông tại Việt Nam đã cải thiện nhiều so với 20 năm trước đây.

Việt Nam cũng đã gia nhập nền kinh tế toàn cầu. Sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007, Việt Nam đã trở thành một thành viên chủ động của cộng đồng quốc tế. Việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của Việt Nam.

Giới chức Anh gần đây đã tiết lộ về các kế hoạch triển khai tàu tới Biển Đông để thực hiện các sứ mệnh tuần tra đảm bảo tự do hàng hải. Ông có thể chia sẻ lập trường của Anh trong vấn đề Biển Đông?

Vào tuần tới tôi sẽ có chuyến đi tới thành phố Hồ Chí Minh nhân chuyến thăm của tàu HMS Albion của Hải quân Anh tới Việt Nam. Đây là bằng chứng rõ ràng cho thấy Anh có một vai trò chủ động ở Thái Bình Dương và ủng hộ tự do hàng hải tại khu vực này. Anh ủng hộ nguyên tắc tự do hàng hải, ủng hộ luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).

Quan điểm của Anh là mọi tranh chấp cần phải được giải quyết một cách hòa bình, thông qua quá trình đàm phán và Anh tiếp tục ủng hộ cũng như thực hiện theo UNCLOS.

Anh và Việt Nam có thể đẩy mạnh hợp tác trên những lĩnh vực nào? Trong vai trò đại sứ, ông dự kiến sẽ có những kế hoạch gì để thúc đẩy quan hệ song phương trong nhiệm kỳ của mình?

Đại sứ Gareth Ward bắt đầu học tiếng Việt cách đây một năm tại Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội. Mặc dù thời gian học tiếng Việt chưa lâu, song Đại sứ Gareth Ward đã có thể phát biểu và trao đổi với báo chí bằng tiếng Việt tương đối thành thạo. Chia sẻ với phóng viên Dân Trí, đại sứ Anh cho biết ông cũng muốn học hát karaoke vì đây là biện pháp tốt để học tiếng Việt.

Việt Nam là nước có tiềm năng phát triển lớn và có nhiều cơ hội thành công. Mục tiêu trong nhiệm kỳ đại sứ của tôi sẽ tập trung vào các chủ đề thương mại tự do, an ninh quốc tế và giao lưu nhân dân, đặc biệt trong các lĩnh vực giáo dục và nghiên cứu.

Hợp tác trong lĩnh vực an ninh quốc tế sẽ gắn với vai trò của Anh và Việt Nam tại Liên Hợp Quốc. Việt Nam sẽ cử lực lượng quân sự tới Nam Sudan tham gia chương trình gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc. Là nước có kinh nghiệm đặc biệt trong các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc, Anh sẽ trao đổi quan điểm và chia sẻ kinh nghiệm, đồng thời tổ chức chương trình đào tạo cho lực lượng quân sự Việt Nam.

Ngoài ra, Anh và Việt Nam có thể hợp tác trong các vấn đề liên quan tới an ninh khu vực như phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên hoặc một số vấn đề liên quan tới an ninh quốc tế như cấm sử dụng vũ khí hóa học. Hai bên cũng sẽ tiếp tục trao đổi thực tiễn về luật quốc tế, luật biển…

Về thương mại đầu tư, Anh và Việt Nam cần bảo đảm các hoạt động xuất nhập khẩu giữa hai nước sẽ diễn ra thuận lợi sau khi Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Sau khi rời khỏi EU, Anh muốn ký một hiệp định tự do thương mại song phương mới với Việt Nam. Anh khuyến khích các nhà đầu tư ở London, thành phố đứng đầu thế giới về dịch vụ tài chính với rất nhiều công ty lớn, xem xét các cơ hội đầu tư vào Việt Nam.

Đại sứ Gareth Ward trả lời phỏng vấn báo Dân Trí (Ảnh: Toàn Vũ)

Ông có thể cho biết về tiềm năng hợp tác giáo dục giữa Việt Nam và Anh? Đại sứ quán Anh tại Việt Nam có kế hoạch gì để giúp đỡ các giáo viên, học sinh Việt Nam trong việc phát triển khả năng ngoại ngữ?

Nền giáo dục của Anh rất đặc biệt. Trong 20 trường đại học tốt nhất thế giới có 5 trường tại Anh. Hiện có 10.000 du học sinh Việt Nam ở Anh và hơn 50 chương trình song bằng liên kết giữa các trường đại học Việt Nam và Anh. Có thể nói tiềm năng hợp tác trong lĩnh vực giáo dục giữa hai nước là rất lớn.

Tôi muốn chính phủ Anh thông qua Hội đồng Anh sẽ cung cấp nhiều chương trình đào tạo cho các giáo viên dạy tiếng Anh tại Việt Nam. Đã có hơn 25.000 giáo viên Việt Nam được tham gia các chương trình đào tạo ngoại ngữ với Hội đồng Anh, tuy nhiên vẫn còn rất nhiều giáo viên vẫn chưa có cơ hội này và tôi muốn họ sẽ có dịp tham gia.

Về việc nâng cao chất lượng nghiên cứu tại các trường đại học, chính phủ Anh đã thúc đẩy một chương trình hợp tác mới là Quỹ Newton - quỹ mang tên nhà khoa học nổi tiếng nhất của Anh. Quỹ Newton đã viện trợ cho các dự án song phương giữa các trường đại học của Anh và Việt Nam với mục đích thúc đẩy nghiên cứu về các vấn đề quan trọng như môi trường, khí hậu, y tế.

Quỹ Newton ủng hộ các nhà nghiên cứu Việt Nam và đã có 25 dự án được thực hiện trong khuôn khổ của quỹ với các trường đại học ở Việt Nam. Tôi nhận ra rằng Việt Nam đang muốn nâng cao chất lượng của các công trình nghiên cứu và đây là lĩnh vực mà Anh có thể hỗ trợ Việt Nam.

Sau khi Anh rời Liên minh châu Âu, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Anh có thay đổi không, thưa ông?

Nói chung việc Anh rời khỏi EU không ảnh hưởng tới quan hệ giữa Anh và Việt Nam.

Chính phủ Anh đang xem xét các chương trình mới để cung cấp viện trợ và mở rộng hợp tác với Việt Nam trong nhiều lĩnh vực như thành phố thông minh, cải thiện hệ thống y tế, môi trường kinh doanh hay biến đổi khí hậu. Sau khi Anh ra khỏi EU, tôi tin rằng tầm quan trọng của mối quan hệ Anh - Việt sẽ tăng lên.

Chính sách của Anh trong thời gian tới sẽ tập trung nhiều hơn vào các mối quan hệ ở châu Á. Chúng tôi nhận thấy rằng châu Á là khu vực phát triển năng động nhất trên thế giới và có tầm ảnh hưởng chính trị ngày càng lớn. Anh đã đặt đại sứ quán tại 10 quốc gia Đông Nam Á. Chúng tôi sẽ trợ giúp và nâng cao hợp tác đầu tư với các nước. Trong tương lai, vai trò của Anh tại châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ.

Nhật Bản gần đây tuyên bố sẽ ủng hộ Anh tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) sau khi Anh chính thức rời khỏi EU. Ông có thể cho biết quan điểm của chính phủ Anh về vấn đề này?

Quan điểm của Anh là chúng tôi muốn xem xét cơ hội tham gia CPTPP. Chúng tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc thúc đẩy thương mại tự do và thông qua các chương trình, chúng tôi muốn bảo đảm không còn bất kỳ rào cản nào cho hoạt động thương mại.

Ấn Độ - Thái Bình Dương là khu vực đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong tự do thương mại của thế giới. Một bộ phận lớn của thương mại thế giới đi qua Ấn Độ - Thái Bình Dương, do vậy chúng tôi muốn bảo đảm sự ổn định và tự do hàng hải ở khu vực này.

Xin cảm ơn ông!

Đại sứ Gareth Ward là nhà ngoại giao kỳ cựu. Ông từng tốt nghiệp ngành khoa học xã hội tại Đại học Cambrige và Đại học kinh tế London. Ông là cán bộ của Bộ Ngoại giao Anh hơn 20 năm và từng có thời gian công tác tại Nga và Trung Quốc.

Thành Đạt