Mới đây, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã chủ trì phiên họp của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU). 

Theo kế hoạch, cuối tháng 10/2019, Đoàn Thanh tra của Tổng vụ các vấn đề về Biển và Thủy sản của Liên minh châu Âu (DG-MARE) sẽ sang Việt Nam kiểm tra, đánh giá tình hình thực hiện khuyến nghị của EC về IUU. Nếu không giải quyết được các vấn đề về khai thác IUU, Việt Nam sẽ bị xác định là quốc gia không hợp tác và có thể sẽ bị áp dụng biện pháp “thẻ đỏ”. Khi đó, tất cả sản phẩm thủy sản  khai thác của Việt Nam sẽ bị cấm xuất khẩu vào EU. 

Phó Thủ tướng yêu cầu các tỉnh chịu trách nghiệm gỡ thẻ vàng cho thủy sản Việt Nam

Do EU là thị trường tín chỉ nên các thị trường khác có thể sẽ áp dụng biện pháp tương tự với hàng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam. Điều này, không chỉ ảnh hưởng đến ngư dân mà còn ảnh hưởng đến hình ảnh ngành thủy sản và sự phát triển bền vững của ngành này. 

Thời gian qua, ngành thủy sản đạt được nhiều kết quả về IUU song ông Nguyễn Ngọc Oai, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết vẫn còn tình trạng tàu cá đánh bắt trái phép. Năm 2018, số vụ vi phạm tiếp tục tăng so với năm 2017, với 85 vụ/137 tàu/1.162 ngư dân tăng lên 28 vụ/46 tàu/379 ngư dân. Trong 5 tháng đầu năm 2019, tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp với 41 vụ/69 tàu/271 ngư dân vi phạm. 

Bên cạnh đó, hệ thống giám sát tàu cá đến nay chưa triển khai kịp tiến độ theo lộ trình tại Điều 44 Nghị định số 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ, đặc biệt là không thực hiện đúng cam kết với EC do chưa bố trí kinh phí để tổ chức thực hiện. Cơ sở dữ liệu quản lý tàu cá (VNFISTBASE) chưa được kết nối thông suốt đến các cảng cá chỉ định để đảm bảo việc truy cập dữ liệu phục vụ truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác…

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho rằng thời gian qua, Chính phủ, bộ ngành và các địa phương đã nỗ lực triển khai các giải pháp cấp bách để khắc phục những khuyến cáo của IUU. Nhưng đến nay kết quả đạt được chưa đáp ứng yêu cầu của EC. Đặc biệt, tàu cá và ngư dân Việt Nam đánh bắt hải sản vi phạm ở nước ngoài vẫn còn diễn ra, chưa có dấu hiệu dừng lại...

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng cho rằng xét về tổng thể các giải pháp, hiệu lực hiệu quả công tác điều hành, công tác phối hợp thực hiện của các bộ, ngành địa phương trong thời gian qua có những lúc còn lúng túng, có nơi chỗ chưa quyết liệt, do đó chưa đạt được yêu cầu mà chúng ta mong muốn. Mục đích cuối cùng là gỡ được “thẻ vàng”. Do đó, việc thành lập ban Chỉ đạo quốc gia về IUU là rất cần thiết. 

Phó Thủ tướng đề nghị, Bộ NN&PTNT tập hợp ý kiến tham gia quy chế thực hiện chặt chẽ. Trong đó, xác định nhiệm vụ chống khai thác đánh bắt cá IUU là nhiệm vụ chính trị hàng đầu của ngành thủy sản, Bộ NN&PTNT và các bộ ngành, địa phương ven biển. Việc thẻ vàng nâng lên thẻ đỏ sẽ ảnh hưởng không chỉ đến ngư dân mà còn đến người dân của cả đất nước, giảm tăng trưởng kinh tế.

Đối với UBND 28 tỉnh, thành phố ven biển, Phó Thủ tướng yêu cầu, lãnh đạo các địa phương phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nếu công tác chống khai thác IUU của địa phương mình không đạt yêu cầu, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của Việt Nam. 

"Mục tiêu là ngăn chặn chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam đánh bắt trái phép vùng biển nước ngoài. Lâu dài phải đảm bảo cho ngành thủy sản Việt Nam phát triển bền vững", Phó Thủ tướng nhấn mạnh. 

An Linh