Các “đại gia” không đi đêm!

Trong thông cáo báo chí được VCA đăng tải công khai cho thấy, cả hai vấn đề về dấu hiệu cấu kết, bắt tay hay thỏa thuận giữa 3 doanh nghiệp, vi phạm quy định tại khoản 1, Điều 8, Luật Cạnh tranh về thỏa thuận ấn định giá hàng hóa, dịch vụ một cách trực tiếp và gián tiếp và câu chuyện lợi dụng vị trí thống lĩnh thị trường, áp đặt giá bán dịch vụ bất hợp lý, gây thiệt hai cho khách hàng, vi phạm khoản 2, Điều 13, Luật Cạnh tranh đều có không cơ sở.

Liên quan đến mức cước tăng tới 20%, 40%, thậm chí tăng thêm 333%, trong khi Vinaphone, MobiFone và Viettel là ba doanh nghiệp đang giữ vị trí thống lĩnh thị trường cung cấp dịch vụ 3G, nhiều ý kiến cho rằng các nhà mạng đã vi phạm Luật cạnh tranh, với hành vi áp đặt giá bán bất hợp lý gây thiệt hại cho người tiêu dùng, VCA kết luận chưa có cơ sở để coi đó là hành vi phạm luật.

Mobifone; Viettel; Vinafone, “tình cờ” tăng cước 3G dù được giải thích vẫn khiến người dân băn khoăn về vai trò của DN Nhà nước trong ổn định kinh tế vĩ mô. (Ảnh: Q. Định)

Cụ thể, theo VCA, mức độ tăng giá cước, theo số liệu của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), tổng mức điều chỉnh trung bình là 20%, vượt quá mức 5% theo quy định tại Nghị định 116 hướng dẫn Luật cạnh tranh (nghị định này quy định trường hợp áp đặt giá bán hàng hóa bất hợp lý là khi cầu về hàng hóa không tăng đột biến và giá đầu vào không tăng quá 5% thì doanh nghiệp không được tăng giá dịch vụ quá 5%). VCA thừa nhận giá dịch vụ đầu vào không có biến động bất thường làm tăng giá thành dịch vụ 3G vượt mức 5%.

Tuy nhiên, VCA viện lý do số thuê bao 3G tăng, dung lượng cũng tăng mạnh, vượt quá khả năng cung cấp dịch vụ với chất lượng đảm bảo của nhà mạng, nên chưa đủ cơ sở để coi đây là hành vi áp đặt giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý gây thiệt hại cho khách hàng.

Trả lời về câu hỏi vì sao giá cước 3G lại tăng vào thời điểm này, ông Nguyễn Đức Trung, Phó Cục trưởng, Cục Viễn thông giải thích, việc Bộ TT&TT phê duyệt đợt điều chỉnh giá cước của các nhà mạng lần này tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: Giá thành, cung cầu trên thị trường và giá cước khu vực và quốc tế.

“Đối với doanh nghiệp (DN) chiếm thị phần khống chế thì không được phép cung cấp dịch vụ dưới giá thành. Hiện nay, các doanh nghiệp (dịch vụ viễn thông) đều đang bán dưới giá thành. Thứ 2 là cung cầu trên thị trường, có thể trước đây khác, bây giờ khác khi mà người sử dụng nhiều data hơn. Thứ 3 là giá cước data của các nước trong khu vực và quốc tế đều cao hơn Việt Nam. Do đó, tại thời điểm này, DN yêu cầu tăng giá theo giá thành là như vậy”, ông Trung nói.

Vai trò nhà mạng trong ổn định kinh tế vĩ mô?

Thực tế cho thấy, việc tăng giá cước 3G, trong bối cảnh kinh tế còn nhiều những dấu hiệu không vui, đã tạo ra sự “phản cảm”, thậm chí còn khiến dư luận bức xúc, bất bình. Đến mức, trên nhiều diễn đàn, những người sử dụng dịch vụ 3G đã ra lời kêu gọi “đoàn kết” để cùng “tẩy chay” dịch vụ này. Những lời kêu gọi ấy, dù đã nhận được nhiều sự đồng tình hưởng ứng, thế nhưng cái khó là phần lớn khách hàng lại rơi vào tình cảnh “lệ thuộc” khi sử dụng dịch vụ 3G – thời điểm hiện tại việc từ chối sử dụng dịch vụ 3G đối với nhiều người là điều không thể.

Nhiều câu hỏi cho độc giả tại giao lưu trực tuyến về tăng cước 3G chưa được Cục Viễn thông trả lời thỏa đáng.

Cũng có những quan điểm cho rằng việc tăng cước 3G là đúng, là cần thiết. Việc tăng như vậy được cho rằng không vi phạm luật cạnh tranh, đồng thời cũng đóng góp cho ngân sách Nhà nước. Thế nên, có thể hiểu, việc tăng giá cước 3G của 3 nhà mạng trên gần như cùng một thời điểm, cũng chỉ là sự… ngẫu nhiên.

Nhiều “lý lẽ” đã được đưa ra để “lý giải” cho việc tăng giá cước 3G là đương nhiên: Thứ nhất, giá cước viễn thông của chúng ta thời gian qua thấp hơn giá thế giới từ 34% đến 57% và chưa đến 50% giá thành, do vậy việc tăng giá cũng là hợp lý. Thứ hai, tăng giá cước 3G, một phần cũng nhằm mục tiêu lấy kinh phí đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng của các DN viễn thông. Thứ ba, việc tăng giá cước 3G như vừa qua cũng chỉ ảnh hưởng đến nhóm người có thu nhập cao. Vì những lẽ trên, có ý kiến cho rằng tăng giá cước 3G là bình thường, phù hợp với quy định, phù hợp với tình hình Việt Nam.

Những “lý do” tưởng như đã rất thuyết phục như trên, thực tế vẫn khiến dư luận chưa đồng tình. Ngay cả khi cơ quan chức năng sau quá trình điều tra xác minh, đã đưa ra “kết luận” khẳng định: Chưa “nhìn thấy” những dấu hiệu “bất thường” trong việc tăng cước 3G ở các nhà mạng. Thì nhiều ý kiến từ dư luận cũng đưa ra không ít những lý lẽ cho rằng, việc tăng cước 3G vừa qua, là chưa thấu tình đạt lý.

Ông Nguyễn Đức Trung, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông cho biết: “Giá cước data của các nước trong khu vực và quốc tế đều cao hơn Việt Nam”.

Có thể thấy, cứ cho rằng 3 “đại gia” viễn thông chỉ là tình cờ trong việc cùng đồng loạt bất ngờ tăng giá cước 3G. Thì việc “tình cờ” đồng loạt trong thời điểm cách nhau chỉ vài ngày, “đồng loạt” tăng giá cước ở mức “giống nhau”, chất lượng dịch vụ “tương tự nhau” – khách hàng không có sự so sánh. Trong khi người tiêu dùng hoàn toàn bất ngờ và khó có lựa chọn khác, thì dù có được giải thích như thế nào đi nữa, cũng khiến người dân không khỏi nghi ngờ. Từ sự nghi ngờ đó, họ đặt ra những “dấu hỏi” về khả năng liệu 3 nhà mạng có sự liên kết để “bắt chẹt” người tiêu dùng hay không, cũng là điều dễ hiểu.

Việc so sánh giá cước 3G ở Việt Nam, thấp hơn thế giới cũng được cho là một so sánh khiên cưỡng và cọc cạch. Bởi lẽ, thu nhập của đại bộ phận người dân Việt Nam, thấp hơn nhiều nước trên thế giới. Và chất lượng dịch vụ 3G, cần phải phù hợp với điều kiện và khả năng chi trả của người Việt Nam.

Bộ trưởng kêu cứu, dân khóc dài…

Trao đổi với PV xung quanh vấn đề tăng cước 3G của các DN Viettel, MobiFone và Vinaphone, chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Minh Phong nhận định: Việc tăng cước 3G của các nhà mạng viễn thông trong thời gian qua có những dấu hiệu không bình thường.

Theo nhận định của TS. Nguyễn Minh Phong, cứ cho rằng kết luận khẳng định, không nhìn thấy dấu hiệu bất thường trong việc tăng cước 3G mà cơ quan chức năng vừa đưa ra là khách quan, chính xác. Thì vấn đề tăng cước 3G vẫn còn có những điểm vô lý, chưa được giải thích thấu đáo.

TS. Nguyễn Minh Phong cho rằng Việc tăng giá cước 3G của các DN Nhà nước này, đã không nghĩ đến hiệu ứng xấu trong xã hội.

“Điểm vô lý thứ nhất, tại sao 3 nhà mạng này cùng tăng gần như cùng một thời điểm, mà lại tăng cùng một hướng. Tưởng như phải có người tăng người giảm chứ không lẽ ba nhà mạng này chi phí đầu tư sản xuất giống hệt nhau hay sao? Trong này phải chăng có dấu hiệu của sự liên kết làm giá, đáng tiếc là cơ quan chức năng chưa nhìn thấy.

Thứ hai, việc tăng giá của các DN Nhà nước này đã không nghĩ đến hiệu ứng xã hội trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn đang đặt ra vấn đề cần phải có những giải pháp để bình ổn. Mà ngay cả Bộ trưởng Giao thông Vận tải Đinh La Thăng cũng đã phải “kêu cứu” về chuyện cước 3G tăng đột ngột khiến cho các DN vận tải bị tăng chi phí; thiết bị giám sát hành trình hết tiền… mất tín hiệu, dừng hoạt động, khiến cơ quan chức năng từng đối mặt với nguy cơ lãng phí, không quản lý được phương tiện vận tải.

Đến như một Bộ trưởng còn phải “kêu” như thế thì dân tình đương nhiên còn “kêu” nhiều hơn. Thứ ba, việc cho rằng tăng cước 3G để lấy tiền đầu tư nâng cấp viễn thông cũng là chưa hợp lý. Bởi lẽ, muốn làm việc này các DN viễn thông phải có vốn riêng, hoặc huy động từ cổ đông, hay kêu gọi đầu tư từ xã hội hóa…” – TS. Nguyễn Minh Phong nhận định.

Cũng theo TS. Nguyễn Minh Phong, ở đây có dấu hiệu không bình thường. Nếu như cơ quan chức năng kết luận việc tăng cước 3G như vừa qua là điều bình thường, thì cần phải giải trình rõ ràng cụ thể cho mọi người biết để người dân nghe, xem có chính xác hay không chứ không để kết luận “nửa vời” như vậy.

Theo Thảo Phượng

Petrotimes