Công nhân xưởng may làm việc tại một nhà máy ở Hà Nội

“Trên thực tế, không một quốc gia nào có thể thực sự hấp thụ tất cả mọi thứ đang chuyển ra khỏi Trung Quốc do chiến tranh thương mại”, Cedric Chehab, người đứng đầu về rủi ro quốc gia tại Fitch Solutions, cho biết.

Việt Nam, một thị trường biên giới ở Đông Nam Á, thường được coi là một trong những quốc gia có lợi trong tranh chấp thương mại Mỹ-Trung.

Mỹ và Trung Quốc đã áp dụng mức thuế cao hơn đối với hàng hóa xuất khẩu sang hai bên, và điều đó đã dẫn đến việc giao dịch song phương bị thu hẹp giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, theo Oxford Economics. Do đó, cả hai quốc gia đã phải tìm nguồn hàng từ các thị trường khác, trong khi các nhà sản xuất tại Trung Quốc tìm kiếm địa điểm sản xuất thay thế để tránh các mức thuế đó.

Việt Nam đã là một điểm đến ưa thích cho những thay đổi như vậy trong dòng chảy thương mại và chuỗi sản xuất. Nhưng một số nhà phân tích đã chỉ ra rằng một số nút thắt nhất định đã xuất hiện ở Việt Nam và điều đó có thể hạn chế mức độ hấp thu vốn đầu tư nước khác vào Việt Nam trong thời điểm này.

Dưới đây là bốn tiêu chí để xem xét mức độ mà Việt Nam có thể thay thế Trung Quốc để trở thành trung tâm sản xuất toàn cầu tiếp theo.

Dòng đầu tư

Cuộc chiến thương mại khiến các công ty bắt đầu hoặc mở rộng sản xuất tại Việt Nam - thúc đẩy một xu hướng bắt đầu từ nhiều năm trước khi chi phí tăng ở Trung Quốc đã đẩy các nhà sản xuất tìm kiếm các địa điểm rẻ hơn.

Danh sách một số công ty đang chuyển hoạt động sản xuất sang Việt Nam

“Mặc dù một cuộc di cư hoàn toàn của công ty từ Trung Quốc là không thể, nhưng các công ty đa quốc gia sẽ tiếp tục đa dạng hóa hoạt động của họ sang các khu vực khác ở châu Á để giảm thiểu tác động của tranh chấp thương mại”, Economist Intelligence Unit cho biết trong một báo cáo tháng 10.

Sản lượng sản xuất

Một lý do tại sao các nhà sản xuất khó có thể rời khỏi Trung Quốc hoàn toàn là do quy mô lớn của ngành sản xuất và nền kinh tế Trung Quốc cho phép các công ty hoạt động hiệu quả hơn.

Việt Nam, được nhiều người coi là một trong những địa điểm thay thế tốt nhất cho Trung Quốc, đã thấy những nút thắt xuất hiện trong nền kinh tế của mình mặc dù mới chỉ hấp thụ một tỷ lệ nhỏ sản lượng sản xuất của Trung Quốc.

Sản lượng sản xuất của Việt Nam so với Mỹ và toàn cầu

“Trên thực tế, không một quốc gia nào có thể thực sự hấp thụ tất cả các sản phẩm đang tìm cách chuyển ra khỏi Trung Quốc do chiến tranh thương mại”, Cedric Chehab, người đứng đầu toàn cầu về rủi ro quốc gia tại Fitch Solutions cho biết.

Nút thắt vốn nhân lực

Một hạn chế lớn ở Việt Nam là thiếu vốn nhân lực, theo các nhà phân tích từ Fitch Solutions. Vốn nhân lực đề cập đến giá trị kinh tế của lực lượng lao động, trong đó xem xét các yếu tố như trình độ, kỹ năng và sức khỏe của người lao động.

Việt Nam có lực lượng lao động trẻ và đang phát triển - được định nghĩa là những người từ 15 tuổi trở lên đang làm việc, và những người thất nghiệp nhưng đang tìm kiếm việc làm. Nhưng quy mô lực lượng lao động của Việt Nam nhỏ hơn nhiều so với Trung Quốc.

Lực lượng lao động của Việt Nam so với Trung Quốc

“Nếu chúng ta nhìn vào Việt Nam, quốc gia này có dân số nhỏ hơn Trung Quốc 14 lần, điều đó cũng có nghĩa là nguy cơ thiếu hụt lao động cao hơn nhiều khi chúng ta so sánh hai nước”, chuyên gia phân tích của Fitch Solutions cho biết trong một cuộc hội nghị đầu tháng này.

Tăng trưởng GDP mạnh hơn

Tuy nhiên, sự gia tăng của thương mại và đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giúp Việt Nam đang tăng trưởng kinh tế nhanh hơn – so với xu hướng chung là tăng trưởng chậm của toàn cầu.

Tăng trưởng GDP của Trung Quốc và Việt Nam từ năm 2009 đến 2018

Nhìn chung, nền kinh tế Việt Nam nhỏ hơn nhiều so với Trung Quốc, vốn là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Điều đó tự đặt ra giới hạn cho khả năng của quốc gia này để nhân rộng quy mô sản xuất một cách thành công như Trung Quốc.

Thùy Dung

Theo CNBC