Dự án BOT Cai Lậy được khởi công năm 2014 và hoàn thành năm 2017. Dự án đầu tư, xây dựng tuyến tránh thị xã Cai Lậy và tăng cường mặt đường QL1 đoạn từ Km 1987+560 đến Km 2014+000, tổng mức đầu tư hơn 1.380 tỷ đồng.

Dự án bắt đầu thu phí ngày 14/8/2017, sau đó gặp sự phản đối gay gắt nhiều lần, buộc phải xả trạm và dừng thu phí cho đến nay. Trong quá trình xử lý bất cập tại trạm BOT Cai Lậy, Bộ GTVT đưa 2 phương án.

Phương án 1: Thu phí như cũ và miễn giảm giá vé cho phương tiện của 41 xã, phường, thị trấn quanh trạm (tương đương bán kính 10km), hộ kinh doanh được giảm 50%, hộ không kinh doanh được miễn vé khi qua trạm, xe buýt được miễn vé; đồng thời, giảm giá vé chung cho tất cả các phương tiện qua đây so với mức giá vé đã được ấn định ban đầu khi tổ chức thu phí (năm 2017).

Phương án 2: Xây dựng thêm trạm thu phí mới trên tuyến tránh Cai Lậy và thực hiện thu phí đồng thời cả hai trạm, trạm nào hoàn vốn xong sẽ dỡ trạm đó. Thực hiện phân luồng giao thông theo hướng cho xe lớn di chuyển trên tuyến tránh nhằm tránh kẹt xe và gây ô nhiễm môi trường quốc lộ 1 (QL1) đoạn qua thị xã Cai Lậy. Bộ GTVT giao Tổng cục Đường bộ và địa phương tổ chức phân luồng giao thông.

Tỉnh Tiền Giang đề xuất xây thêm trạm thu phí qua Cai Lậy (ảnh: Hải Hành)

UBND tỉnh Tiền Giang cho rằng, với hai phương án giải quyết bất cập trại trạm thu phí BOT Cai Lậy mà Bộ GTVT đã đưa ra, tỉnh Tiền Giang thống nhất chọn phương án 2 là xây dựng thêm trạm thu phí trên tuyến tránh và thực hiện thu phí đồng thời cả 2 trạm.

Theo kết luận của Bộ GTVT về phương án thu phí hoàn vốn đầu tư dự án BOT QL1 qua thị xã Cai Lậy, Bộ này giao Tổng cục Đường bộ Việt Nam khẩn trương làm việc với địa phương và triển khai ngay việc phân luồng giao thông đoạn qua thị xã Cai Lậy phù hợp, đúng quy định pháp luật để đảm bảo mục tiêu dự án, khai thác hiệu quả tuyến tránh. Đặc biệt là giảm ùn tắc, tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường trong trung tâm thị xã Cai Lậy.

Bộ GTVT yêu cầu nhà đầu tư khẩn trương xây dựng phương án, khái toán kinh phí xây dựng mới trạm thu phí trên tuyến tránh, thống nhất với địa phương vị trí đặt trạm.

Trong một diễn biến khác, Bộ GTVT nêu rõ đã nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc nghiên cứu các phương án và phối hợp với địa phương, các Bộ, ngành để báo cáo thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phương án xử lý bất cập tại trạm Cai Lậy, việc đảm bảo an ninh trật tự tại trạm Cai Lậy.

Theo Bộ GTVT, dự án đã phải dừng thu phí thời gian dài khiến nhà đầu tư gặp rất nhiều khó khăn và ngân hàng cho vay vốn lo ngại về khả năng thu hồi vốn. Đặc biệt, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có văn bản thông báo về khả năng phải cơ cấu nợ, chuyển nhóm nợ, phát sinh nợ xấu và đề nghị Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ tập trung xử lý dứt điểm các vướng mắc liên quan đến thu phí.

Bộ GTVT cho biết, Dự án BOT Cai Lậy đã được Thanh tra Chính phủ, Thanh tra Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Thanh tra Bộ GTVT, đặc biệt là Kiểm toán Nhà nước tiến hành thanh tra, kiểm toán toàn diện.

Trong các kết luận thanh tra, kiểm toán, các cơ quan có thẩm quyền đều đánh giá dự án BOT Cai Lậy triển khai thực hiện đúng trình tự, thủ tục, tuân thủ quy định của pháp luật. Dự án đầu tư bằng hình thức BOT là cần thiết và phù hợp với quy định hiện hành, công trình mang lại nhiều hiệu quả về kinh tế - xã hội.

Các cơ quan thanh tra, kiểm toán cũng xác định, phương án đầu tư ban đầu của dự án không thay đổi và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. Trạm thu phí của dự án đặt vị trí hiện nay nằm trong phạm vi đầu tư của công trình và đã được sự chấp thuận của các bộ, ngành, địa phương trong quá trình triển khai đầu tư.

Châu Như Quỳnh