Áp lực cho vay

Sau kỳ nghỉ tết Giáp Ngọ, lượng tiền gửi vào các tổ chức tín dụng (TCTD) bắt đầu tăng mạnh. Tuần đầu sau kỳ nghỉ dài, mặc dù chỉ số trung bình lãi suất giao dịch bình quân trên thị trường liên ngân hàng đối với các giao dịch bằng VND có xu hướng tăng nhẹ nhưng đến giữa tuần, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đã chuyển động giảm mạnh đối với tất cả các kỳ hạn.

Ngày 11-2, lãi suất qua đêm và kỳ hạn 1 tuần ngày lần lượt là 2,86%/năm và 3,36%/năm (giảm lần lượt là 0,62% và 0,54% so với ngày 10-2). Lãi suất bình quân kỳ hạn 1 tháng và 3 tháng lần lượt là 4,6%/năm và 5,4%/năm (giảm lần lượt là 0,25% và 0,18% so với ngày 10-2).

Ngày 12-2, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tiếp tục giảm mạnh đối với tất cả các kỳ hạn. Lãi suất qua đêm và kỳ hạn 1 tuần lần lượt là 2,28%/năm và 2,68%/năm (giảm lần lượt là 0,58% và 0,68% so với ngày 11-2). Lãi suất bình quân kỳ hạn 1 tháng và 3 tháng lần lượt là 4,40%/năm và 5,25%/năm (giảm lần lượt là 0,20% và 0,15% so với ngày 11-2). Lãi suất liên ngân hàng giảm, thanh khoản của hệ thống dồi dào cũng khiến cho NHNN tiếp tục hút tiền qua thị trường mở (OMO).

Lượng tiền gửi tăng mạnh và giá cả hàng hóa sau Tết hạ nhiệt trở lại đang tạo ra kỳ vọng về khả năng giảm lãi suất cho vay thêm khoảng 1-2% như mong muốn của NHNN. Vào những ngày đầu của năm 2014, tại Hội nghị triển khai hoạt động của Ngân hàng Ngoại thương (Vietcombank), Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình đã đưa ra yêu cầu đối với các TCTD cố gắng giảm thêm lãi suất để hỗ trợ DN dù mặt bằng lãi suất huy động vẫn giữ nguyên.

Theo nhận định của TS. Hoàng Thế Thỏa, chuyên gia NHNN, cùng với mong muốn của Thống đốc về giảm lãi suất cho vay, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12-14% của năm 2014 cũng gây áp lực buộc các TCTD phải nỗ lực hơn nữa trong việc đẩy mạnh cho vay.

Phụ thuộc khả năng của ngân hàng

Tuy nhiên, với mặt bằng lãi suất giảm mạnh trong hai năm qua và lợi nhuận suy giảm mạnh, các TCTD khá dè dặt trước yêu cầu tiếp tục giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ DN và nền kinh tế. Vì thế, để đảm bảo an toàn hệ thống và tính thanh khoản của các TCTD, nhiều ý kiến cho rằng, cần giảm lãi suất huy động xuống dưới mức lạm phát mục tiêu 7%. Trái với mong muốn này, thời gian gần đây, đường cong lãi suất của thị trường có sự điều chỉnh khi lãi suất huy động của các kỳ hạn trung và dài hạn tăng nhẹ.

Theo phân tích của bà Nguyễn Thị Hồng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, NHNN, nhiều DN vẫn mong muốn lãi suất giảm thêm nhưng ngân hàng cũng là DN, nếu chi phí huy động vốn chưa giảm nhiều thì cũng rất khó để giảm lãi suất cho vay thêm. Bởi vậy việc tiếp tục giảm lãi suất còn phụ thuộc giá vốn và khả năng tài chính của từng TCTD.

TS. Hoàng Thế Thỏa cho rằng, trên thực tế, các DN đã nỗ lực tái cơ cấu để có thể tồn tại và các TCTD đều sẵn sàng cho vay với lãi suất rất thấp. Thống kê của NHNN tuần đầu sau kỳ nghỉ Tết cho thấy, lãi suất cho vay bằng VND đối với những DN có tình hình tài chính lành mạnh, minh bạch, có phương án, dự án sản xuất kinh doanh hiệu quả đã được các ngân hàng cho vay với mức lãi suất chỉ 6,5-7%/năm, trong khi hiện này lãi suất cho vay lĩnh vực sản xuất, kinh doanh ở mức 9-11,5%/năm đối với cho vay ngắn hạn và 11,5-13%/năm đối với cho vay trung và dài hạn.

Tuy nhiên, sức mua của nền kinh tế quá trầm lắng đang cản trở DN trong việc mở rộng các hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này có thể thấy rõ qua kết quả giải ngân chương trình tín dụng hỗ trợ nhà ở trị giá 30.000 tỉ đồng, mà nguyên nhân cơ bản là thị trường bất động sản chưa phục hồi trở lại. Các hoạt động kinh tế và tín dụng đều trông chờ chủ yếu vào tín hiệu từ thị trường này.

Như vậy, khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế vẫn là yếu tố quyết định hàng đầu, sau đó mới đến lãi suất và những vấn đề khác. Do đó, bên cạnh những nỗ lực của NHNN, cần có sự tham gia và hỗ trợ của một số bộ, ngành, kể cả trong việc kích cầu đầu tư vào những công trình thiết yếu khác, qua đó làm tăng chi tiêu và nhu cầu sức mua của nền kinh tế, tạo ra vòng tuần hoàn tác động trở lại đến tăng trưởng kinh tế.

Theo An Tư

Hải quan