Ngay trong tháng 8 khối lượng Trái phiếu Chính phủ (TPCP) huy động trên thị trường sơ cấp tháng 8/2014 giảm 5%. Trong tháng 8, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội đã tổ chức 7 phiên đấu thầu và đã huy động được 22.035 tỷ đồng trái phiếu.
Điểm đáng chú ý là lãi suất TPCP tiếp tục theo xu hướng giảm. Lãi suất huy động trái phiếu kỳ hạn 2 năm dao động trong khoảng 5,08%/năm, 3 năm trong khoảng 5,42 - 6,00%/năm, 5 năm trong khoảng 6,37 - 7,26%/năm, 10 năm là 7,80 - 8,00%/năm. So với tháng 7/2014, nhìn chung lãi suất kỳ hạn 2 năm giảm khoảng 0,17%/năm, 3 năm giảm 0,26%/năm, 5 năm giảm 0,31%/năm và 10 năm giảm 0,68%/năm.
Sau khi tạm ngừng phát hành trong tuần đầu tháng 9, ngày 11/9, Kho bạc Nhà nước gọi thầu 6.000 tỷ đồng trái phiếu các kỳ hạn dài 5, 10 và 15 năm. Kết quả phiên đấu thầu này cũng cho thấy xu hướng lãi suất TPCP giảm vẫn khá mạnh: lãi suất trúng thầu kỳ hạn 5 năm giảm 0,58%/năm so với phiên 28/8; kỳ hạn 10 năm giảm 0,46%/năm so với phiên 28/8; và lãi suất kỳ hạn 15 năm giảm 0,88%/năm so với phiên 12/6.
Có nhiều yếu tố hỗ trợ xu hướng giảm của lãi suất trái phiếu. Việc Kho bạc Nhà nước gọi vừa công bố tăng kế hoạch phát hành thêm 22.000 tỷ đồng trong năm 2014 lên 232.000 tỷ đồng đã làm tăng nguồn cung TPCP. Nhưng theo thống kê từ HNX đến nay, Kho bạc Nhà nước gọi đã huy động được 165.169 tỷ đồng TPCP, hoàn thành hơn 80% kế hoạch phát hành, tính cả khối lượng điều chỉnh.
Như vậy, lượng cung TPCP trên thị trường sơ cấp trong những tháng cuối năm chỉ còn giá trị khoảng hơn 40.000 tỷ đồng nên áp lực đặt ra đối với Kho bạc Nhà nước gọi là không lớn. Trong khi đó, khả năng mở rộng tín dụng của các Tổ chức tín dụng - vốn là khách hàng chủ lực mua TPCP - bị hạn chế do tổng cầu và sức hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu, nên các Tổ chức tín dụng vẫn sẽ mua TPCP. Và đây cũng là cách gián tiếp đưa vốn tín dụng vào nền kinh tế.
Mặc dù Kho bạc Nhà nước gọi đã thu hẹp quy mô đối với các kỳ hạn ngắn mà chủ yếu gọi thầu ở các kỳ hạn 5, 10 và 15 năm. Nhưng bước điều chỉnh này của cơ quan quản lý là hoàn toàn phù hợp để kéo dài kỳ hạn phát hành trong bối cảnh khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư đang có sự dịch chuyển khá thuận lợi. Và một yếu tố quan trọng khác sẽ tác động mạnh đến lãi suất TPCP là vẫn có kỳ vọng về khả năng hạ lãi suất của NHNN khi chỉ số CPI được dự báo tiếp tục ở mức thấp cho dù có áp lực tăng giá vào những tháng cuối năm.
Ông Đỗ Ngọc Quỳnh, Tổng thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam cho rằng, việc Kho bạc Nhà nước gọi tăng huy động các kỳ hạn dài với lãi suất giảm sẽ giúp tăng nguồn vốn đầu tư ngân sách cho các công trình trọng điểm. Mặt khác, đây cũng là dấu hiệu cho thấy thị trường tài chính đang diễn biến theo xu hướng tích cực với sự hình thành ngày càng rõ nét của thế kiềng ba chân: Thị trường trái phiếu, cổ phiếu, và tín dụng ngân hàng. Theo đó, vốn đầu tư cho nền kinh tế sẽ không còn phụ thuộc quá nhiều vào vốn tín dụng như giai đoạn trước đây./.
