Thông báo tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra chiều này, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, đến cuối tháng 6/2014, nợ xấu của hệ thống ngân hàng chiếm 4,17% tổng dư nợ tín dụng, cao hơn mức 4,7% vào cuối tháng 5/2014 và mức 3,61% cuối năm 2013. 

Theo bà Hồng, có nhiều nguyên nhân khiến nợ xấu gia tăng. Trong đó, có nguyên nhân chính là hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vẫn còn khó khăn, khiến tới hạn trả nợ, nhiều doanh nghiệp không có khả năng trả nợ.

Ngoài ra, với việc NHNN ban hành Thông tư 09 về phân loại nợ cũng như quy định trích lập dự phòng rủi ro đối với nợ xấu thời gian vừa qua cũng ảnh hưởng tới tỉ lệ nợ xấu các ngân hàng.

Theo phân tích của lãnh đạo NHNN, mặc dù Thông tư 09 cho phép tiếp tục thực hiện cơ cấu lại nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Quyết định 780 ban hành từ năm 2012, tức là cho thực hiện tới 4/2015, nhưng Thông tư này có những quy định theo hướng chặt chẽ để đảm bảo quá trình cơ cấu lại thời hạn trả nợ không bị lạm dụng. Cụ thể, các tổ chức tín dụng (TCTD) phải có quy trình nội bộ để kiểm tra kiểm soát quá trình cơ cấu lại thời hạn trả nợ, báo cáo NHNN trường hợp cần thiết…

Tại thông tư 09, phạm vi phân loại nợ cũng rộng hơn trước, bao gồm cả phạm vi đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp. Do đó, nhìn vào mặt tử số là nợ xấu thì hoạt động sản xuất kinh doanh còn khó khăn; còn mẫu số, dư nợ tín dụng lại khó mở rộng do điều kiện sức hấp thụ vốn của nền kinh tế còn thấp.

Về quá trình xử lý nợ xấu, bà Hồng cho hay, trong 8 tháng đầu năm, NHNN tiếp tục tích cực chỉ đạo các TCTD tăng cường trích lập dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu; bản thân các TCTD cũng tích cực xử lý nợ xấu. Số liệu của 6 tháng 2014 cho thấy, các TCTD xử lý được tổng số nợ xấu khoảng 33.000 tỷ đồng, trong đó có thu nợ từ khách hàng, bán phát mại tài sản đảm bảo của các khoản nợ và xử lý bằng nguồn dự phòng rủi ro.

Về bán nợ cho Công ty quản lý tài sản VAMC, từ 10/2013, VAMC đã mua được với trị giá số dư nợ khoảng 55.000 tỷ đồng. Hết 2014, dự kiến mua được khoảng 70.000-100.000 tỷ đồng nợ xấu. 

"Phải nói rằng, VAMC không phải “đũa thần”. Tôi cho rằng trong điều kiện của Việt Nam, nợ xấu vẫn là hệ lụy tích lũy từ nhiều năm, bây giờ xử lý nợ xấu lại không có tiền từ ngân sách" - bà Hồng nhận định.

Việc xử lý nợ xấu qua thành lập các công ty VAMC để mua lại nợ của các TCTD, giúp các TCTD có thể làm sạch bản cân đối của mình và tiếp tục các hoạt động cho vay là một trong nhiều phương án. VAMC phối hợp với TCTD cơ cấu lại các khoản nợ cho doanh nghiệp và có thể giảm lãi suất cho doanh nghiệp và như vậy, bản thân doanh nghiệp cũng được hưởng lợi từ việc xử lý nợ xấu.

Bà Hồng cho biết, thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo các TCTD tăng cường trích lập dự phòng rủi ro và sử dụng dự phòng rủi ro để xử lý nợ xấu. NHNN cũng đang phối hợp với các bộ, ngành chức năng để rà soát lại những vướng mắc cho Nghị định 53 về xử lý nợ xấu của Chính phủ, để sửa đổi, làm sao tháo gỡ khó khăn cho quá trình xử lý nợ xấu.

Cùng với đó, NHNN sẽ tiếp tục rà soát quá trình xử lý nợ xấu và có thể có những kiến nghị đề xuất làm sao đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu.

Bích Diệp