Triển khai cấp tín dụng “chui” với lãi suất “khủng”

Sau khi tiếp nhận phản ánh của nhiều bạn đọc, phóng viên đã tìm hiểu thực tế về hoạt động của Công ty TNHH thương mại ACS Việt Nam.

Ở một cửa hàng bán lẻ trên đường Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân – Hà Nội), sau khi lựa chọn chiếc điện thoại HTC với mức giá niêm yết gần 15 triệu đồng, khách hàng sẽ được các nhân viên ở đây tư vấn có thể mua hàng trả góp.

Khách hang đồng ý, nhân viên cửa hàng sẽ giới thiệu khách đến gặp một nhân viên tư vấn, giao dịch tại quầy giao dịch của TNHH thương mại ACS Việt Nam (gọi tắt là công ty ACS) đặt ngay tại cửa hàng này để nghe hướng dẫn làm thủ tục vay trả góp.

Các quầy giao dịch của Công ty TNHH ACS Việt Nam đặt tại các điểm bán hàng ở Hà Nội
 

Tại quầy giao dịch, một nữ nhân viên tư vấn về số tiền vay để mua trả góp sẽ được tính với mức lãi suất 2,2%/tháng (tương đương với 26,4%/năm). Nhân viên này cho biết: Nếu vay số tiền 9.990.000đ của công ty ACS trong vòng 9 tháng thì tổng số tiền phải trả là 11.968.000đ trong đó mỗi tháng phải trả 1.329.000đ (tháng đầu là 1.336.000đ).

Tuy nhiên, theo một chuyên gia tài chính ngân hang phân tích, cách tính lãi 2,2%/tháng mà ACS áp dụng nói trên là cách tính lãi suất trên dư nợ ban đầu. Còn nếu tính theo lãi suất trên dư nợ thực tế (mà NHNN yêu cầu áp dụng) thì tỷ lệ lãi suất sẽ lên đến 3,96%/tháng, tương đương 47,52%/năm (tính cho khoản vay 9 tháng).

Phiếu đăng ký trả góp của Công ty TNHH thương mại ACS Việt Nam với khách hàng
 

Qua điều tra của phóng viên, trên địa bàn Hà Nội, nhân viên của ACS cũng đặt quầy giao dịch ở các siêu thị điện máy như FPT Shop, Thế giới di động tương tự như các công ty tài chính tiêu dùng và ngân hàng (có nhiều siêu thị điện máy đồng thời có bàn giao dịch của ACS, PPF và VPBank).

Theo ý kiến của các luật sư, để được thực hiện nghiệp vụ cho vay trả góp như công ty ACS đã làm ở trên thì công ty này phải được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cấp phép theo Luật Các Tổ chức tín dụng và chịu sự giám sát chặt chẽ của NHNN.

Tuy nhiên, Qua tài liệu phóng viên thu thập được từ cơ quan chức năng, tại giấy chứng nhận đầu tư số 411023000375 (thay đổi lần thứ 5: ngày 17/1/2014) của UBNDTP Hồ Chí Minh cấp thì Công ty TNHH thương mại ACS Việt Nam không có ngành nghề kinh doanh cấp tín dụng; cụ thể là hoạt động cho vay, cho vay trả góp.

Thế nhưng, như đã nói ở trên, không chỉ hoạt động “chui” dưới hình thức tư vấn cho vay trả góp mà ACS còn ngang nhiên hiện diện thương hiệu và đặt các quầy giao dịch tại các cửa hàng điện máy để thực hiện nghiệp vụ cho vay như một công ty tài chính tiêu dùng…

Cần ngăn chặn chiêu “lách luật” để kinh doanh trái phép

Có thể nhận thấy, Công ty ACS theo quy trình của mình đang “lách luật” để cho vay trả góp bằng cách thay mặt khách hàng thanh toán tiền mua sản phẩm cho nhà cung cấp (bán hàng), sau đó thu tiền của khách hàng dưới hình thức trả chậm (trả góp).

Hoạt động của Công ty ACS hiện chiếm thị phần khá lớn trong lĩnh vực cho vay trả góp. Sản phẩm cho vay trả góp của Công ty ACS chủ yếu là điện thoại, máy tính, đồ nội thất, giá trị khoản vay từ 20 đến 30 triệu với lãi suất trả chậm từ 30 đến 46%/ năm với thời hạn trả chậm từ 6 tháng đến 24 tháng.

Sau khi khách hàng đồng ý trả góp với mình, Công ty ACS mua lại sản phẩm để "hợp thức hóa" việc tài trợ tín dụng mua hàng trả chậm
 

Trao đổi với phóng viên về vấn đề pháp lý liên quan đến hoạt động cho vay trả góp của Công ty ACS, luật sư Nguyễn Văn Tú - Công ty luật Fanci (Hà Nội) cho biết: “Qua những thông tin nêu trên thì rõ ràng về bản chất, hoạt động tài trợ mua hàng trả chậm của Công ty ACS tương tự như hoạt động cho vay trả góp của các công ty tài chính tiêu dùng, xét về giao dịch giữa công ty với khách hàng cũng cũng như quan hệ giữa công ty với nhà cung cấp. Rõ ràng, khi khách hàng lựa chọn sản phẩm và quyết định mua thì sản phẩm này thì sản phẩm này thuộc sở hữu của các cửa hàng, siêu thị chứ không phải của Công ty ACS.

Chỉ sau khi khách hàng đã đồng ý vay trả góp với mình, Công ty ACS mới mua lại sản phẩm đó để hợp thức hóa việc tài trợ tín dụng mua hàng trả chậm. Lợi nhận thu được của Công ty ACS thực chất chỉ từ hoạt động kinh doanh “tài trợ tín dụng mua hàng trả chậm”. Đây thực chất là hoạt động “lách luật” của Công ty ACS khi muốn hoạt động trong lĩnh vực cấp tín dụng… Trong khi hoạt động của các công ty tài chính tiêu dùng, trong đó có hoạt động cho vay trả góp, phải chịu sự điều chỉnh của Luật các Tổ chức tín dụng và các văn bản liên quan thì hoạt động tương tự của công ty ACS lại không chịu sự ràng buộc của các văn bản này. Đó là điều không thể chấp nhận được!”.

Ở một khía cạnh khác, luật sư Tú cũng cho biết: Nếu không phải là một tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép thì các hoạt động cho vay của công ty ACS không được tự do thỏa thuận mức lãi suất với khách hàng mà phải chịu sự điều chỉnh của Bộ Luật dân sự. Cụ thể làKhoản 1 Điều 476 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định:"Lãi suất vay do các bên thỏa thuận nhưng không được vượt quá 150% của lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố đối với loại cho vay tương ứng".

Và với các mức lãi suất mà ACS đang ấp dụng hiện nay (đã vượt quá 1,5 lần lãi suất cơ bản) thì khách hàng hoàn toàn có quyền khởi kiện ACS, yêu cầu tòa án tuyên các hợp đồng mà công ty này đã ký với khách hàng là vô hiệu và đòi lại khoản tiền lãi của mình.

* Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Lê Tú