Thống đốc Nguyễn Văn Bình.

 

Nợ xấu “đáng lẽ” tăng 10%

Cho đến nay, theo như giải trình của Thống đốc NHNN - ông Nguyễn Văn Bình - trước Quốc hội, xử lý nợ xấu bằng nguồn trích lập dự phòng rủi ro vẫn mang lại con số xử lý rõ rệt nhất. Dù cách này - dĩ nhiên đánh thẳng vào túi tiền và con số lợi nhuận của từng ngân hàng (NH), thấy rất rõ qua mỗi mùa báo cáo tài chính.

Như giải trình của vị thống đốc, có đến 3 cách nợ xấu đang được xử lý trong thời gian qua, gồm cơ cấu lại nợ, xử lý bằng dự phòng và bán nợ cho VAMC. Song ngoài hướng xử lý qua VAMC mới chính thức mua nợ được một vài khoản mục, trích lập dự phòng dường như vẫn là nguồn xử lý nợ xấu “chủ lực” trong suốt hai năm trở lại đây.

Người đứng đầu NHNN công bố, chỉ riêng trong 9 tháng đầu năm nay, các NHTM trích lập và xử lý thêm được khoảng 32.000 tỉ đồng nợ xấu. Cộng với khoảng 70.000 tỉ đồng nợ xấu cũng được xử lý bằng nguồn trích lập dự phòng trong năm 2012, phép cộng dồn cho thấy có khoảng trên 100.000 tỉ đồng nợ xấu được xử lý trong chưa đầy hai năm trở lại đây. Con số này là rất lớn, vì tương đương với hơn 3% tổng dư nợ của toàn bộ hệ thống ngân hàng hiện nay.

Ở hướng xử lý theo cách cơ cấu lại các khoản nợ, con số được đại diện NHNN công bố cho thấy có trên 300.000 tỉ đồng nợ, chiếm cỡ khoảng hơn 10% tổng dư nợ toàn hệ thống được các TCTD cơ cấu lại theo cơ chế mới. Đáng chú ý, có tới khoảng 60% các khoản nợ trong số này trở thành nợ xấu nếu không được cơ cấu lại. “Nếu chúng ta không cơ cấu lại nợ cho các TCTD theo phương án và cơ chế được NHNN ban hành, nợ xấu đã tăng thêm trên 6%” – Thống đốc Nguyễn Văn Bình phân tích.

Đối với hoạt động của VAMC, dù được kỳ vọng, đơn vị này đến nay mới mua được khoảng 10.000 tỉ đồng nợ xấu. Con số này là không “thấm tháp” gì nếu so với quy mô tổng nợ xấu hàng trăm nghìn tỉ đồng hiện nay. Song theo Thống đốc Bình, cộng lại tất cả những con số này sẽ thấy, nợ xấu của toàn hệ thống các TCTD có thể tăng thêm khoảng 10% nếu không triển khai các giải pháp nêu trên.

Vẫn băn khoăn VAMC

Các giải pháp tổng hợp trên đây mang đến một kết quả khá đẹp với hàng trăm nghìn tỉ đồng nợ xấu được xử lý chỉ trong một thời gian ngắn. Song về lâu dài, áp lực xử lý nợ xấu sẽ không thể dồn hết cho các NHTM khi nợ xấu không còn ở quy mô nhỏ mà trái lại, đang đè nặng lên toàn ngành ngân hàng.

Điều này giải thích vì sao VAMC được thành lập với vị trí như một công ty xử lý nợ xấu tập trung hóa với đầy đủ công cụ pháp lý. Câu chuyện như đông đảo dư luận đang quan tâm là, nợ xấu mà VAMC mua được có thực sự được xử lý và tầm cỡ của VAMC sẽ đến đâu trong lộ trình xử lý nợ của hệ thống hiện nay.

Thống đốc Nguyễn Văn Bình lý giải rằng, các khoản nợ VAMC mua sẽ được tiến hành cơ cấu lại về cả lãi suất,  tính chất nguồn vốn và thời hạn vay. Cụ thể, lãi suất vay cao trước đây sẽ được đưa về mặt bằng lãi suất hiện nay, thời hạn vay cũng được cơ cấu lại để đảm bảo khả năng chịu đựng và khả năng tổ chức sản xuất của các DN trong thời gian tới. “Đứng về phía các TCTD cũng có nhiều thuận lợi, vì trước đây một lượng vốn rất lớn nằm đặc ở trong các khoản nợ xấu này” – thống đốc nhìn nhận.

Nay với việc bán nợ xấu cho VAMC đổi lấy trái phiếu đặc biệt, các TCTD có thể tái chiết khấu để có thể thu được tối đa đến 70% giá trị của khoản nợ, có thêm nguồn vốn phục vụ cho phát triển kinh tế. Chính với các giải pháp cơ cấu trên, các khoản mua nợ sau khi được cơ cấu lại và cùng với việc các cơ quan của Nhà nước nhanh chóng hoàn tất các thủ tục pháp lý cần thiết, có thể tạo ra một thị trường mua bán nợ tập trung cho tất cả các nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Sau con số 10.000 tỉ đồng trên đây, VAMC được kỳ vọng có thể mua được cỡ khoảng 30.000-35.000 tỉ đồng nợ xấu trong năm nay. Con số nợ xấu mà đơn vị này mua trong năm 2014 có thể lên đến 100.000 - 150.000 tỉ đồng.

 

Theo Lao động