Tác động của thị trường tài chính toàn cầu

Theo nhận định của Công ty chứng khoán SSI, thị trường tài chính toàn cầu ngày càng nhạy cảm với những thông tin liên quan đến căng thẳng thương mại Mỹ -Trung.

Trong tháng 10, cuộc chiến này tiếp tục được đẩy lên cao khi Mỹ lập kế hoạch áp thuế bổ sung phần hàng hóa còn lại mà Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc (ước tính khoảng 257 tỷ USD) nếu như 2 bên không đi đến thỏa thuận nào tại cuộc gặp bên lề của kỳ họp thượng đỉnh G20 tại Argentina cuối tháng 11, điều mà gần như chắc chắn sẽ xảy ra khi Trung Quốc vẫn tỏ ra rất cứng rắn.

Thị trường tài chính đang tỏ ra nhạy cảm với thông tin căng thẳng thương mại

Kinh tế Trung Quốc bắt đầu “thấm mệt” khi tăng trưởng kinh tế trong quý III của Trung Quốc chỉ đạt 6,5%, chậm nhất kể từ năm 2009. Chỉ số PMI tháng 10 tiếp tục giảm xuống mức 50,2, giảm 0,6 điểm so với tháng 9/2018 và là mức thấp nhất trong 2 năm gần đây. Đồng CNY tiếp tục mất giá, tỷ giá USD/CNY tiến sát về ngưỡng tâm lý 7,0.

Đồng USD không chỉ lên giá so với CNY mà còn lên giá với hầu hết các đồng tiền mạnh khác. Chỉ số USD Index đã tăng vượt mức 97 chủ yếu do sự mất giá của EUR và GPB trước những bất ổn mà các nước Châu Âu đang phải đối mặt.           

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm sau khi vượt qua mốc 3% vào cuối tháng 9/2018 tiếp tục tăng trong tuần đầu tháng 10 và đạt đỉnh 3,23% vào ngày 5/10/2018 sau đó điều chỉnh giảm nhẹ. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ vốn là công cụ tham chiếu cho lãi suất toàn cầu nên diễn biến này đã gây lo lắng cho giới đầu tư dẫn đến sự sụt giảm mạnh, đồng loạt của các thị trường chứng khoán trong ngày 10 và 11/10/2018

Trong bối cảnh đó, lãi suất VND trên thị trường liên ngân hàng sau một thời gian tương đối bình ổn thì tăng mạnh lên trên 4,5% ở tất cả các kỳ hạn. Trong đó, lãi suất qua đêm tăng mạnh nhất, đạt đỉnh 4,533%, tăng 193 điểm phần trăm so với cuối tháng 9 và gần sát lãi suất OMO hiện tại là 4,75% trước khi hạ nhiệt về 4,4% vào ngày cuối tháng.

Sự ổn định của lãi suất USD khiến cho chênh lệch lãi suất giữa USD và VND tiếp tục được dãn rộng lên mức 2,37%, hỗ trợ phần nào cho sự ổn định tỷ giá. Lãi suất thị trường 1 cũng đã điều chỉnh tăng rõ rệt ở các kỳ hạn ngắn 1-3 tháng tại các ngân hàng quốc doanh và kỳ hạn dài 12-13 tháng tại các NHTM cổ phần lớn.

Đáp ứng nhu cầu thanh khoản cao của hệ thống ngân hàng, Ngân hàng nhà nước cho vay OMO lên tới 44.544 tỷ đồng – mức cao nhất trong tháng từ đầu năm 2018 đến nay và tập trung vào tuần cuối của tháng 10.

Về tín phiếu, chỉ có 15.170 tỷ đồng được phát hành trong khi có tới 62.691 tỷ đồng đáo hạn. Tính chung cả tháng, NHNN đã bơm ròng 92.065 tỷ đồng trong đó thông qua kênh mua kỳ hạn là 44.544 tỷ đồng.

SSI cho biết, lần đầu tiên kể từ tháng 2/2018, khối lượng OMO lưu hành đã vượt khối lượng tín phiếu, đánh dấu sự trở lại của thời kỳ bơm tiền sau một thời gian dài NHNN hút tiền thông qua phát hành tín phiếu khối lượng lớn.

Dự trữ ngoại hối của Việt Nam khoảng 60 tỷ USD

Theo SSI, mùa cao điểm cuối năm cộng hưởng với nhu cầu bảo vệ đồng VND trong bối cảnh CNY tiếp tục mất giá nên xu hướng lãi suất VND trong những tháng tới sẽ khó giảm.

Đồng CNY đã mất giá tới 2,1% chỉ trong vòng 2 tháng gần đây trong khi đồng VND mới giảm 0,24%. Tỷ giá USD/CNY tăng lên mức 6.9758 vào ngày cuối tháng 10, mức cao nhất từ đầu năm 2017 khi PBoC giảm tỷ giá tham chiếu xuống mức thấp nhất trong hơn 1 thập kỷ (6.9574).

Nếu USD/CNY giảm về mốc 7 sẽ làm gia tăng các kỳ vọng vào sự mất giá sâu hơn của Nhân dân tệ, gia tăng áp lực thoái vốn, gây bất ổn cho thị trường tài chính Trung Quốc. Nhiều tổ chức tài chính dự báo ngưỡng 7 là ngưỡng rất quan trọng và khó có thể phá vỡ trong năm nay của tỷ giá USD/CNY.

Ngày 02/11/2018, thông tin PBoC phát hành tín phiếu và tín hiệu tích cực về chiến tranh thương mại từ tổng thống Donald Trump, đồng CNY ngay lập tức đã lên giá 1,2%, lùi về mức 6.8907.

Trong tháng 10, tỷ giá trung tâm đã được NHNN nâng thêm 12 điểm (từ 22.714 lên 22.726), tương ứng với tỷ giá trần là 23.408đ. Mặc dù vậy, tỷ giá ngân hàng vẫn được duy trì ổn định ở mức 23.300/23.390, tỷ giá tự do giao động nhẹ quanh ngưỡng 23.450/23.470, thấp hơi chút ít so với cuối tháng 9.

Chênh lệch lãi suất USD - VND nới rộng và NHNN có những động thái kịp thời hỗ trợ tỷ giá là những yếu tố chính giúp ổn định đồng VND trong bối cảnh thị trường tiền tệ thế giới có nhiều biến động như hiện nay.

Nguồn thu ngoại tệ vẫn khả quan khi cán cân thương mại nửa đầu tháng 10 thặng dư 40 triệu USD sau khi đạt thặng dư lớn 3,6 tỷ USD chỉ trong 2 tháng 8 và 9. Lũy kế từ đầu năm đến nửa đầu tháng 10, cán cân thương mại đang thặng dư 6,33 tỷ USD.

Vốn FDI giải ngân trong tháng 10 đạt 1,85 tỷ USD, tổng vốn FDI đã giải ngân trong 10 tháng đầu năm 2018 là 15,1 tỷ USD, tăng 6,34% so cùng kỳ. Theo báo cáo của Thủ tướng Chính Phủ tại kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện đang ở khoảng 60 tỷ USD (tương đương 13 tuần nhập khẩu).

Mai Chi