Tháp Lotus ở Colombo, thủ đô của Sri Lanka, được phát triển theo Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc.

Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường Trung Quốc đang ngày càng khó khăn bởi tác động của việc phá vỡ chuỗi cung ứng, hạn chế đi lại và kiểm soát biên giới nghiêm ngặt do đại dịch coronavirus gây ra, sự trì hoãn của dự án và chi phí vượt mức đặt ra câu hỏi về khả năng tồn tại của các dự án trong tương lai.

Nền kinh tế Trung Quốc đã có dấu hiệu phục hồi sau đại dịch Coronavirus hồi đầu năm. Hạn chế ngăn chặn đang được dỡ bỏ. Các nhà máy đang bắt đầu hát vang trở lại và việc sử dụng điện đang tăng lên.

Nhưng các dự án hàng đầu dọc theo “Con đường tơ lụa hiện đại” của Trung Quốc, tìm cách liên kết châu Á, châu Âu và châu Phi với một mạng lưới cảng, đường cao tốc và đường sắt, đang gặp phải nhiều vấn đề.

Tại Indonesia, đại dịch lại tạo thêm trở ngại mới cho một dự án 6 tỉ USD, xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao nối Jakarta với thành phố Bandung (150km), và Kereta Cepat Indonesia-Trung Quốc (KCIC ) là tổ chức liên kết giữa tập đoàn của các công ty Trung Quốc và Indonesia đứng sau dự án này.

Chandra Dwiputra, chủ tịch của KCIC cho biết, đại dịch Covid-19 đã gây ra sự chậm trễ trong việc cung cấp nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc. Cùng với đó, công nhân và chuyên gia từ Trung Quốc vẫn chưa quay trở lại vì điều kiện không cho phép.

Các công nhân Trung Quốc chiếm khoảng 1/5 lực lượng lao động cho dự án, và những hạn chế của chính phủ trong việc ngăn chặn virus đã khiến nhiều người trong số họ không thể quay trở lại, ông nói.

Các báo cáo đã ước tính khoảng 300 công nhân vẫn ở tại Trung Quốc, mặc dù công việc trên tuyến đường sắt vẫn đang tiếp tục trong thời gian này.

Ở những nơi khác trên đất nước quần đảo, một con đập gây tranh cãi của Trung Quốc đang được xây dựng trong rừng nhiệt đới Batang Toru trên đảo Sumatra - nơi sinh sống duy nhất được biết đến của loài đười ươi Tapanuli đang bị đe dọa - cũng đang bị trì hoãn do lệnh cấm đi lại, truyền thông địa phương đã đưa tin. .

Ủy ban quản lý và giám sát tài sản thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc cho biết tuần trước rằng đại dịch đã tạo ra rủi ro bên ngoài lớn hơn cho các dự án Vành đai và con đường.

Xia Qingfeng, người đứng đầu bộ phận công khai của ủy ban, cho biết, các quốc gia khác nhau trên khắp thế giới bị ảnh hưởng bởi coronavirus và đang thắt chặt các biện pháp ngăn chặn.

“Các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc cũng đang trải qua thời kì khó khăn với các hợp đồng xây dựng, do sự sụt giảm các đơn đặt hàng mới và rủi ro đối với nguồn cung nguyên liệu thô”, ông nói.

Khi coronavirus lan rộng khắp toàn cầu, việc kiểm soát của các chính phủ đã làm tê liệt các kết nối quốc tế, khiến hầu hết dự án Vành đai và con đường khó tiếp cận với các thiết bị, linh kiện và lao động chuyên gia quan trọng của Trung Quốc, ngay cả khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới khởi động lại sản xuất.

Trong hai tháng đầu năm, dịch vụ lao động nước ngoài của Trung Quốc đã gửi 39.000 lao động ra nước ngoài, giảm 29.000 so với cùng kỳ năm 2019, theo Bộ Thương mại Trung Quốc.

Vào cuối tháng 2, số lượng lao động ở nước ngoài đứng ở mức 778.000, giảm 188.000 năm so với một năm trước đó.

Mặc dù việc hạn chế các dự án vành đai và con đường chưa ngay lập tức ảnh hưởng lớn, nhưng rõ ràng những khó khăn về thị thực đang làm phức tạp triển vọng ngắn hạn vốn đã “âm u” đối với các dự án khác nhau trải dài ở châu Á.

Các yêu cầu kiểm dịch đối với người Trung Quốc làm việc trong các dự án tại Hành lang kinh tế Trung Quốc-Pakistan trị giá 62 tỷ USD đã khiến dự án đóng băng trong 8 tuần, trong khi Bangladesh tuyên bố trì hoãn các dự án vành đai và đường bộ, bao gồm đường, cầu và nhà máy điện.

Một trong những phát triển đường bộ và vành đai lớn nhất của Sri Lanka, Port City Colombo, một công trình phát triển thành phố lớn được xây dựng trên vùng đất khai hoang ở Ấn Độ Dương, cũng đã bị ảnh hưởng bởi đại dịch.

Kassapa Senarath, người đứng đầu quan hệ công chúng của quốc gia này, cho biết các biện pháp hạn chế nhập khẩu và kiểm dịch của chính phủ đối với người lao động nước ngoài đã có tác động đến dự án trị giá 1,4 tỷ USD, nằm bên ngoài thủ đô Colombo, nhưng công việc vẫn đang tiếp tục.

“Chính phủ Sri Lanka đã thực hiện lệnh cấm hoàn toàn đối với việc nhập khẩu cái gọi là hàng hóa không thiết yếu để ngăn chặn sụt giảm đồng rupee và bảo toàn dự trữ ngoại hối, cắt giảm nhập khẩu thiết bị và máy móc xây dựng của Trung Quốc”, một nhà kinh tế Sri Lanka và chính phủ cũ quan chức nói.

Sri Lanka là nơi có nhiều dự án vành đai và con đường, bao gồm cả việc phát triển cảng nước sâu Hambantota, đã khuấy động các cáo buộc về ngoại giao bẫy nợ của Trung Quốc.

Mặc dù có sự đảm bảo từ Bắc Kinh rằng sự chậm trễ đối với các dự án là hạn chế và tạm thời, một số nhà phân tích ít lạc quan hơn. Đơn vị tình báo kinh tế (EIU) cho biết trong một báo cáo tuần trước, đại dịch sẽ làm trật bánh những dự án hợp tác Vành đai và con đường vào năm 2020.

Sự bùng nổ toàn cầu đã làm nổi lên bóng ma về các khoản nợ mặc định tại các nền kinh tế mới nổi ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh, vì sự chậm trễ của những dự án và chi phí vượt quá nhu cầu tài chính.

Kể từ tháng 1, Trung Quốc đã ký thỏa thuận cho một số dự án Vành đai và con đường mới, bao gồm cả ở Myanmar, Nigeria và Thổ Nhĩ Kỳ. Nhưng EIU cảnh báo rằng những dự án này sẽ phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn.

Marie Lam-Frendo, giám đốc điều hành của Trung tâm cơ sở hạ tầng toàn cầu G20, cho biết tác động của đại dịch đối với kế hoạch Vành đai và con đường sẽ được cảm nhận sâu sắc nhất trong các dự án sân xanh, nơi sẽ có sự xem xét kỹ lưỡng hơn về các đề xuất giai đoạn đầu.

Bà cho biết, có nhiều dấu hiệu cho thấy các dự án vành đai và đường bộ gần Trung Quốc, đặc biệt là ở Đông Nam Á, đang bị cản trở bởi dòng chảy bất thường của công nhân Trung Quốc và nguồn cung xây dựng. Và đặt ra một viễn cảnh khó khăn cho những kế hoạch của Trung Quốc, trong cả tương lai gần và tương lai xa.

Thùy Dung

Theo Scmp