Thỏa thuận quốc phòng được ký kết hôm nay sẽ cho phép chuyển giao thiết bị và công nghệ phòng thủ, trong bối cảnh Nhật Bản nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu vũ khí hồi tháng 4. Úc đã bày tỏ sự quan tâm mạnh mẽ đối với các tàu ngầm của Nhật, được xem là rất tiên tiến với các khả năng tàng hình.

Hồi tháng 6, các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao hai nước đã đạt được một “sự nhất trí quan trọng” trong các cuộc hội đàm tại Tokyo, thống nhất nghiên cứu chung về thủy động lực học sử dụng cho tàu ngầm trong lĩnh vực hợp tác khoa học và công nghệ đầu tiên giữa hai nước.

Nhật Bản và Úc, đều là các đồng minh của Mỹ đang thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ hơn trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng tăng cường sức mạnh quân sự trong khu vực Thái Bình Dương.

Hiệp ước tự do thương mại

Trên mặt trận kinh tế, sau 7 năm đàm phán, ông Abe và ông Abbott cũng ký kết một thỏa thuận thương mại tự do - Thỏa thuận đối tác kinh tế Nhật-Úc. Thỏa thuận, vốn được nhất trí trong chuyến thăm của Thủ tướng Abbott tới Tokyo hồi tháng 4, là thỏa thuận đầu tiên của Nhật với một nền kinh tế lớn.

Thỏa thuận trên sẽ giúp giảm thuế đối với các mặt hàng xuất khẩu của Nhật như điện tử, ô tô..., trong khi các mặt hàng xuất khẩu của Úc như sữa, thịt bò, rượu, các sản phẩm nông nghiệp... sẽ được tiếp cận thị trường Nhật dễ dàng hơn.

Bài phát biểu lịch sử tại quốc hội Úc

Trong khuôn khổ chuyến công du Úc, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe hôm nay đã có bài phát biểu được chờ đợi tại quốc hội Úc và đây là lần đầu tiên một thủ tướng Nhật có vinh dự này.

Trong bài phát biểu lịch sử, ông Abe nói rằng ông muốn hai nước Nhật, Úc, cùng với đồng minh chung là Mỹ, tăng cường hợp tác an ninh.

Ông Abe cũng sử dụng bài phát biểu tại quốc hội Úc để tuyên bố quyết tâm theo đuổi hòa bình, nói rằng Nhật Bản “giờ đây quyết tâm hành động nhiều hơn nữa để tăng cường hòa bình trong khu vực cũng như trên thế giới”.

“Nhật đã chọn tăng cường quan hệ với Úc. Cả hai nước chúng ta đều yêu hòa bình. Chúng ta coi trọng tự do, dân chủ, quyền con người và luật pháp”, ông Abe nói, gọi mối quan hệ với Úc là “đặc biệt”.

Ông Abe cho hay, có nhiều điều để Nhật và Úc có thể hợp tác, bằng cách chung tay với đồng minh chung là Mỹ.

Thủ tướng Abe cũng nhắc tới việc Nhật Bản giờ đây sẽ thay đổi chính sách an ninh, liên hệ tới quyết định hồi tuần trước nhằm phép lực lượng phòng vệ nước này thực thi quyền phòng vệ tập thể.

Trong bài phát biểu, ông Abe còn kêu gọi Úc hợp tác với Nhật để đảm bảo các khu vực - từ Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương - và vùng trời bên trên đó, luôn mở cửa và tự do. Ông Abe dường như muốn nhắc tới các tham vọng biển của Trung Quốc.

Về phần mình, Thủ tướng Úc Tony Abbott ủng hộ quyết tâm ông Abe đối với việc thúc đẩy hòa bình tại châu Á-Thái Bình Dương và hoan nghênh quyết định của Nhật để trở thành “một đối tác chiến lược có khả năng hơn trong khu vực”.

Úc là điểm dừng chân thứ 2 trong chuyến công du 3 nước châu Đại Dương của ông Abe. Trước khi tới Úc, ông Abe đã tới thăm New Zealand và sẽ đến Papua New Guinea vào ngày 10/7.

An Bình
Tổng hợp