Kaikoura Seafood BBQ, nơi thường đầy khách du lịch quốc tế ở Kaikoura, New Zealand nhưng giờ đây rất ít khách ghé thăm.

Hiện tại, New Zealand - một đất nước vốn có nền kinh tế vững mạnh trên thế giới cũng đang phải duy trì “sự sống” từng ngày khi đại dịch Covid-19 đã hạn chế nhu cầu ở khắp mọi nơi. Sự sụt giảm tăng trưởng hàng năm 12,2% trong quý II vừa qua đã đưa đất nước này vào quỹ đạo tồi tệ nhất kể từ cuộc đại suy thoái.

Tin tốt là các quan chức ở Wellington cho rằng, điều tồi tệ nhất đã qua. Nhờ việc ngăn chặn Covid-19 sớm và chắc chắn, quốc gia của Thủ tướng Jacinda Ardern có thể sẽ thoát khỏi sự ảnh hưởng của Covid-19 nhanh hơn so với các nước có nền kinh tế phát triển.

Tuy nhiên, tin xấu là: Họ đã sai, ít nhất là về triển vọng cho thời kỳ kinh tế tốt hơn sắp tới.

Chất lượng nền kinh tế toàn cầu yếu kém chính là vấn đề cản trở sự phục hồi của New Zealand. Với việc Mỹ lao dốc trong bối cảnh gần 7 triệu ca nhiễm Covid-19; Nhật Bản và châu Âu vấp ngã; Trung Quốc chỉ phục hồi một cách khiêm tốn, triển vọng xuất khẩu của New Zealand đang gần như đi vào ngõ cụt.

Dữ liệu thương mại tuần trước cho thấy, Trung Quốc đang tăng giá. Xuất khẩu tại Trung Quốc đã tăng 9,5% trong tháng 8, mức lớn nhất kể từ tháng 3/2019 - đây là một tin tuyệt vời đối với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Tuy nhiên, sản lượng nhập khẩu của Trung Quốc lại giảm 2,1% - điều đó đồng nghĩa với việc New Zealand cũng phải giảm sản lượng xuất khẩu của mình sang Trung Quốc. Như vậy, nghiễm nhiên nền kinh tế New Zealand sẽ bị ảnh hưởng một phần.

Đối với sự tăng trưởng của Trung Quốc như vậy, đáng lẽ số lượng tàu chở đầy các sản phẩm từ sữa, gỗ, thịt và các hàng hóa khác của New Zealand tiến về Trung Quốc đại lục cần phải tăng lên, nhưng ở đây, nó lại giảm xuống. Điều tương tự này cũng đang xảy ra đối với khách du lịch, doanh nhân và sinh viên Trung Quốc khi Covid-19 khiến họ không còn mong muốn di chuyển sang bất cứ quốc gia nào trên thế giới, kể cả New Zealand.

Việc xuất khẩu của New Zealand giảm 16% trong tháng 8 đã khiến Thủ tướng Ardern phải cố gắng tìm ra các động cơ tăng trưởng khác. Tuy nhiên, với sản lượng chế tạo giảm 13%, tiêu dùng hộ gia đình giảm 12% và xây dựng giảm 26%, thì có lẽ đây là một thách thức vô cùng khó khăn đối với chính quyền Thủ tướng Ardern.

New Zealand là một minh chứng cho sự bất công của kỷ nguyên Covid-19. Rất ít nơi nào trên thế giới có được một chiến dịch chống Covid-19 tốt như New Zealand. Tính đến thứ 6 vừa qua, số người chết chính thức ở đây là khoảng 25 người. Thành công đáng kể này đã mang lại lợi ích cho vị thế toàn cầu của Wellington. Tuy nhiên, sự suy yếu của các nước trên thế giới bởi Covid-19 đã gián tiếp hủy diệt nền kinh tế nước này.

Trung Quốc là điểm đến của khoảng 30% kim ngạch xuất khẩu của New Zealand. Vào tháng 3 vừa qua, Bộ trưởng Tài chính Grant Robertson đã nói rằng, một số ngành và một số lĩnh vực của New Zealand có lẽ đang quá phụ thuộc vào Trung Quốc. Ông Robertson cho biết, nước này đang xây dựng các kế hoạch nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và nhập khẩu của mình hơn, giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, New Zealand dường như lại dành nhiều thời gian và năng lượng hơn cho các kế hoạch nhằm tái hợp tác với Trung Quốc thay vì đa dạng xuất nhập khẩu như Bộ trưởng Tài chính Robertson đã nói.

Đáng lẽ việc mà New Zealand nên làm là xây dựng một bối cảnh công nghệ khởi nghiệp, ít nhất là trên giấy tờ - điều này có lẽ sẽ khiến New Zealand trở nên nổi bật trên toàn cầu.

Quốc gia này hiện đang dẫn đầu trong cuộc khảo sát do Ngân hàng thế giới thực hiện về mức độ dễ kinh doanh trên thị trường, bỏ xa vị trí thứ 6 là Mỹ và vị trí thứ 8 là Anh. Tuy nhiên, New Zealand vẫn chưa tạo ra một con kỳ lân khởi nghiệp nào được công nhận trên toàn cầu. Trong khi, nước láng giềng Úc của họ đã có ít nhất hai con kỳ lân khởi nghiệp được công nhận trên thế giới.

Để đưa nền kinh tế đất nước thoát khỏi sự nguy hiểm đòi hỏi New Zealand phải giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc một lần và mãi mãi. Keith Woodford của Đại học Lincoln, New Zealand cho biết, có một cách để làm điều đó chính là New Zealand phải xuất khẩu nhiều hơn sang ASEAN và tăng cường mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với Nhật Bản.

Tuy nhiên, hiện tại, New Zealand - một đất nước được mệnh danh là hệ thống cảnh báo sớm của nền kinh tế toàn cầu đang đưa ra những dấu hiệu báo động lớn. Điều này cho thấy sự phục hồi kinh tế hình chữ V mà những người lạc quan đã quảng cáo vào cuối năm 2020, hoặc thậm chí năm 2021, có thể sẽ khó nắm bắt hơn kỳ vọng.

Thùy Dung
Theo Asia Nikkei