Cảm nhận được “độ nóng” thị trường quốc tế đối với vật tư y tế khi đại dịch Covid-19 bùng phát, những nhà “kiểm định” Trung Quốc tài ba đang ngày ngày phát hành những tờ chứng nhận giả cho các xưởng sản xuất máy thở, khẩu trang chui sau đó bán ra với giá bán “ưu đãi”, cùng với lời hứa sẽ giao hàng nhanh chóng.

Khách hàng quốc tế chen chân mua các thiết bị bảo vệ y tế với mức giá trên trời từ Trung Quốc. Ảnh: Xinhua

Những người tiêu dùng trên thế giới giờ đây đang chấp nhận bỏ ra những khoản tiền khổng lồ, thắp lên ngọn lửa hy vọng rằng họ có thể mua được số lượng lớn những vật tư y tế chất lượng và nhanh chóng có xuất xứ Trung Quốc nhằm chống lại đại dịch Covid-19.

Tuy nhiên, đây sẽ là một ván cược lớn khi mỗi ngày có hàng trăm những tờ chứng nhận kinh doanh, kiểm định chất lượng được làm giả tại Trung Quốc.

Khi Thống đốc bang Arizona tuyên bố lệnh phong tỏa khẩn cấp hồi tháng 3 năm nay, ông Simon Chioni- một công dân Mỹ hiện đang làm việc tại Trung Quốc đã quyết định thu mua khẩu trang y tế gửi về quê nhà cho gia đình ông. Tuy vậy, dự định này của ông đã không được thực hiện.

Vấn đề ở đây không phải là việc tìm kiếm nhà cung cấp khó khăn- khi trên các trang mạng đăng tải tràn lan thông tin liên lạc của họ, mà là vì những nhà cung cấp mà ông Simon đã liên hệ thì đều chào bán rất nhiệt tình, nhưng khi được hỏi về các thông số kỹ thuật hay chất lượng sản phẩm, các thương bán đều lảng tránh và từ chối trả lời.

Sau một tháng tìm kiếm, cuối cùng Simon đã phải từ bỏ. Tuy vậy, Simon Chioni không cô độc trong cuộc hành trình này.

Tính đến ngày 21/5, đại dịch mới này đã lan ra toàn cầu, khiến cho hơn 5,1 triệu người nhiễm bệnh và cướp đi tính mạng của hơn 331.000 người. Ảnh: Xinhua

Sự lây lan đáng gờm của Covid-19 đã khiến cho từ những gia đình khó tính nhất cho đến các doanh nghiệp và chính phủ nước ngoài đã đều coi Trung Quốc như một chiếc phao cứu hộ, cung cấp các thiết bị vật tư y tế cần thiết.

Trung Quốc giờ đây trở thành nhà cung cấp khẩu trang y tế hàng đầu thế giới cùng với đó là các thiết bị vật tư y tế cần thiết cho việc chống đại dịch như bộ kit xét nghiệm, máy thở, găng tay, đồ bảo hộ,…

Tuy nhiên, các đơn đặt hàng từ nước ngoài tràn đến vượt xa với khả năng cung cấp của các doanh nghiệp, nhà máy sản xuất lớn của Trung Quốc đã dẫn đến việc lộng hành của một số những xưởng sản xuất chui, không có chứng nhận hợp pháp.

Để thu hút người mua ở nước ngoài mua hàng, những “thương nhân ma” này thường đưa ra những ưu đãi mới lạ, phô trương những giấy tờ chứng nhận hoạt động trông thật nhất có thể và làm mọi cách để đảm bảo những đơn hàng sẽ nhanh chóng được hải quan thông qua.

Những thương nhân “ma”

Đóng giả là những khách hàng tiềm năng, phóng viên của tờ South China Morning Post đã liên hệ với hàng chục người bán với những lời mời chào rằng họ sẽ cung cấp mọi mặt hàng từ khẩu trang đến máy đo thân nhiệt, đồ bảo hộ, kit xét nghiệm và kể cả máy thở,…đến bất cứ nơi nào trên thế giới với giá cả “phải chăng” và thời gian giao hàng nhanh chóng.

Một vài công ty thậm chí còn có mặt trên các nền tảng kinh doanh trực tuyến lớn, trong khi những người khác liên lạc với khách hàng qua thư điện tử, cung cấp hàng danh mục sản phẩm.

Một người bán, Zhang Shijun, tuyên bố đại diện cho một công ty có tên là China Shanghai Qianyang Intelligent Equipment (CSQIE)- Thiết bị thông minh Thượng Hải. Trên WeChat, anh cho biết anh có thể cung cấp 1.000 máy thở xâm nhập với tổng số tiền là 370.000 nhân dân tệ (52.000 USD).

Khi Zhang gửi một danh mục sản phẩm với các mô hình máy thở, dường như không có sản phẩm nào được sản xuất bởi công ty Thiết bị thông minh Thượng Hải . Thay vào đó, chúng được sản xuất tại một xưởng nhỏ của hãng hàng không vũ trụ có tên Beijing Aerospace Changfeng đặt tại Bắc Kinh.

Để chứng minh uy tín của mình, Zhang đã gửi ảnh chụp màn hình giấy phép sản xuất các thiết bị y tế, chứng nhận chất lượng, báo cáo thử nghiệm, giấy phép kinh doanh và chứng chỉ cho thấy các sản phẩm đều đã tuân thủ các quy định của Liên minh Châu Âu.

Tuy nhiên, giấy tờ mang tên của một công ty có trụ sở tại tỉnh Thiên Tân chuyên sản xuất máy thở.

Khi được nhấn mạnh để làm rõ mối quan hệ của mình với các công ty, Zhang cho biết Beijing Aerospace Changfeng là nhà sản xuất trực tiếp trên máy thổi của hãng hàng không vũ trụ Bắc Kinh và là người bán được ủy quyền của các sản phẩm trang phục Thiên Tân. Nhưng ông nói thêm các thỏa thuận hợp đồng là bí mật.

Đại diện của cả hai công ty cho biết họ chưa bao giờ nghe nói về Zhang hoặc công ty của ông. Hơn nữa, một đại diện của dịch vụ thanh tra Đức đã cấp giấy chứng nhận cho Beijing Aerospace Changfeng đặt tại Bắc Kinh cho hay giấy chứng nhận này đã hết hạn và do đó không hợp lệ.

Zhang cho biết công việc kinh doanh của anh là hợp pháp và anh đã bán được nhiều máy thở cho Úc. Ông đã cung cấp một hóa đơn tháng ba chứng minh rằng một công ty Úc có tên Novelis đã trả 57,75 triệu nhân dân tệ (8,1 triệu USD) vào tài khoản ngân hàng Thượng Hải của ông để mua 150 máy thở ACM812A - một mô hình được sản xuất bởi Beijing Aerospace Changfeng.

Các quan chức chính phủ Úc giấu tên nói rằng ngay cả khi hóa đơn này là thật, việc bán hoặc sử dụng các thiết bị Úc là bất hợp pháp vì cơ quan quản lý nhà nước không bao giờ chứng nhận máy thở của Bắc Kinh.

Làm giàu không khó

Những công nhân Trung Quốc làm việc cật lực sản xuất khẩu trang nhằm đáp ứng đủ các đơn hàng xếp hàng dài đến tận cuối năm nay. Ảnh: SCMP

Khi coronavirus tiếp tục gây áp lực lên các hệ thống chăm sóc sức khỏe, sự gia tăng nhu cầu về thiết bị y tế trên toàn cầu đã buộc một số nhà máy Trung Quốc đơn giản ngừng nhận đơn đặt hàng mới. Beijing Aerospace Changfeng đặt tại Bắc Kinh cho hay họ đã kín đơn hàng máy thở cho đến tháng 11 cuối năm nay.

Chính vì vậy, theo Crotty của Golden Pacific Fashion & Design cho biết nhiều khách hàng nước ngoài đang thực hiện các giao dịch rủi ro với các trung gian địa phương.

Hầu hết đều là các giao dịch với giá cao và yêu cầu những khoản cọc khổng lồ. Thậm chí một mặt nạ N95 có giá 5,70 USD, tăng giá gấp nhiều lần so với trước khi dịch bệnh bùng phát.

Với những món hời như vậy, doanh nhân từ mọi tầng lớp tại Trung Quốc bắt tay vào làm giàu nhờ sản xuất số lượng lớn các thiết bị vật tư y tế, khiến cho việc kiểm định chất lượng khó khăn đối với chính phủ Trung Quốc, ảnh hưởng lớn đến thương hiệu sản phẩm của nước này.

Xuất khẩu hỗn loạn

Trung Quốc giờ đây trở thành nhà cung cấp khẩu trang y tế hàng đầu thế giới cùng với đó là các thiết bị vật tư y tế cần thiết cho việc chống đại dịch như bộ kit xét nghiệm, máy thở, găng tay, đồ bảo hộ,… Ảnh: Getty

Kể từ khi virus bắt đầu lan ra ngoài biên giới Trung Quốc vào tháng 2, nhiều cơ quan kiểm tra đã cảnh báo rằng các chứng nhận sản phẩm giả mạo và không hợp lệ đang lưu hành khắp Trung Quốc.

Liên đoàn An toàn châu Âu, một hiệp hội thương mại cho các thiết bị bảo vệ cá nhân, hoặc PPE, các nhà cung cấp, đã cảnh báo về các chứng nhận không có thật mang tên của các cơ quan công chứng lớn ở châu Âu và Trung Quốc, bao gồm Viện tiêu chuẩn Anh (BRI), công nhận viên ICR Polska, Ba Lan và Ente Certificazione Macchine, Ý (ECM).

Một thông báo trên trang web của ICR Polska, cho biết họ đã quyết định rút và cấp lại tất cả các chứng chỉ liên quan đến Covid-19 được chứng nhận từ ngày 1 đến 26 tháng 3 sau hàng loạt các vụ lừa đảo giả mạo. ECM công bố một danh sách các nhà cung cấp giả bao gồm hàng chục công ty Trung Quốc bán lẻ các sản phẩm y tế sử dụng giấy chứng nhận giả.

Sau khi chính phủ các nước châu Âu phàn nàn về các sản phẩm bị lỗi, Trung Quốc hồi tháng 4 đã siết chặt kiểm soát xuất khẩu đối với một loạt hàng hóa PPE

Hương Vũ

Theo SCMP