Thủ tướng Trung Quốc Li Kequiang (hàng đầu bên phải) và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe(trái) thăm quan một nhà máy sản xuất của tập đoàn Toyota Motor ở đảo Hokkaido, Nhật tháng 5/2018. Ảnh: SCMP

Theo danh sách do Bộ Tài chính Nhật Bản công bố, chính phủ Nhật đã xác định 518 công ty trong số khoảng 3.800 công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán trị giá 5,4 nghìn tỷ USD của nước này và “có hoạt động cốt lõi đối với an ninh quốc gia” sẽ buộc phải áp dụng các quy định nghiêm ngặt về đầu tư nước ngoài.

Đó là các quy định về đầu tư nước ngoài trong 12 lĩnh vực quan trọng đối với an ninh quốc gia, như dầu mỏ, đường sắt, tiện ích, vũ khí, không gian, năng lượng hạt nhân, hàng không, viễn thông và an ninh mạng.

Đặc biệt, quy định này sẽ ngay lập tức có hiệu lực vào ngày 8/5.

Theo quy định được đưa ra, các nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần từ 1% trở lên tại các công ty Nhật Bản trong 12 lĩnh vực này phải được sàng lọc trước về nguyên tắc. Trước đây, quy định sàng lọc này chỉ được áp dụng đối với nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần từ ngưỡng 10% trở lên.

Theo Reuters, trong số này có các tập đoàn lớn như Toyota hay Sony cũng như SoftBank, và họ được xếp vào danh sách các công ty có hoạt động sản xuất cốt lõi liên quan tới an ninh quốc gia, vì vậy sẽ phải chịu quy định nghiêm ngặt hơn đối với sở hữu nước ngoài.

Tân chủ tịch và CEO của tập đoàn Sony Corp- Kenichiro Yoshida thăm dự một cuộc họp báo về dự thảo kinh doanh tại trụ sở chính tập đoàn tại Tokyo năm 2018. Ảnh: Reuters

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang có diễn biến phức tạp trên toàn thế giới, Bộ Tài chính Nhật Bản cũng có kế hoạch đưa ngành dược phẩm và sản xuất thiết bị y tế vào danh sách này.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nhật Bản- Taro Aso nhấn mạnh: “Luật sửa đổi hướng tới mục tiêu tăng đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Nhật Bản. Khi chúng ta giải thích ý định của Nhật Bản với những nước khác, sẽ không còn chỉ trích sai lệch cho rằng chúng ta hạn chế đầu tư nước ngoài” và ông cũng  nói thêm rằng cần phải bảo vệ công nghệ và các sáng chế vì mục đích an ninh quốc gia.

Tuy nhiên một số nhà phê bình cho rằng quy định mới sẽ là chướng ngại vật đối với các nhà đầu tư nước ngoài muốn đổ tiền vào thị trường chứng khoán Nhật Bản, và đi ngược lại những nỗ lực của chính phủ nhằm thu hút đầu tư để hồi sinh nền kinh tế.

Một số nhà phân tích cho rằng luật sửa đổi phản ánh những mối lo ngại của Tokyo về ảnh hưởng ngày càng tăng từ chính phủ Trung Quốc đến một số ngành của Nhật Bản, trong đó có quốc phòng, gây rủi ro rò rỉ thông tin về công nghệ then chốt.

Các nhà đầu tư nước ngoài có vai trò quan trọng đối với giá cổ phiếu tại thị trường chứng khoán Nhật Bản. Họ nắm trong tay khoảng 30% số cổ phiếu trên thị trường và chiếm 60% doanh thu các giao dịch.

Nền kinh tế lớn thứ ba thế giới này đã có mức tăng trưởng đáng ngạc nhiên là 2,1% trong quý I/2020 do Chính phủ đã tung ra gói hỗ trợ trị giá 1.000 tỷ USD nhằm hạn chế tỷ lệ thất việc tụt dốc quá mức.

Trong gói cứu trợ của Nhật Bản thì số tiền 2,2 tỷ USD được trích ngân sách trợ giúp cho các công ty của nước này để chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc hoặc các nước khác để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc khi đại dịch cung ứng các đối tác thương mại toàn cầu cũng nhận phải nhiều chỉ trích.

 

                                                                                                                      Hương Vũ

                                                                                                                       Tổng hợp