Tại báo cáo triển vọng châu Á quý II/2014, với tiêu đề "Hãy trao cho tôi một chiếc chìa vặn đai ốc", Khối phân tích của HSBC cho rằng, châu Á cần một cuộc đại tu.

Theo HSBC, sau khi cân nhắc mọi yếu tố, thì quá trình đi lên trong suốt thập niên vừa qua khá trơn tru. Cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu chắn chắn là một trở ngại chính yếu, nhưng châu Á đã kiểm soát để tiếp tục tiến tới một cách khá dễ dàng. Tuy nhiên, bộ máy sau đó đã dần trở nên mệt mỏi.

Xuất khẩu không khôi phục với tốc độ như trước đây, người tiêu dùng ngày càng trở nên ngập ngừng, và hoạt động đầu tư dần chậm lại. Do vậy, HSBC cho rằng, điều cần thiết hiện nay với khu vực này là một liều thuốc cải cách để thúc đẩy năng suất và cung cấp năng lượng nâng cao tinh thần.

Trong quá trình đó, Trung Quốc không phải là trường hợp cá biệt, Nhật Bản cũng cần được cải cách một cách nghiêm túc, Chính phủ mới của Ấn Độ cũng sẽ phải đối mặt với một số quyết định khó khăn, và các quan chức các nước ASEAN cũng cần khẩn trương tìm ra chiến lược tăng trưởng mới.

May mắn thay, vẫn còn đó một số thuận lợi: với lãi suất thấp trên toàn cầu và lạm phát được kiểm soát tốt, một sự đình trệ hoàn toàn có thể không xảy ra - HSBC nhận định. Thế nhưng, điều đó không nên là điều các quan chức châu Á ỷ lại để không xây dựng một kế hoạch điều chỉnh toàn diện.

Sự chao đảo đã bắt đầu xuất hiện

Đối với một số người, có vẻ như đã bắt đầu có những tín hiệu phục hồi. Cuối cùng, những số liệu ở Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đang trở nên khả quan hơn, cho thấy, xuất khẩu của châu Á sẽ được hưởng lợi và hỗ trợ tăng trưởng của khu vực.

Thế nhưng, HSBC cho rằng, "không hoàn toàn là như vậy". Theo đó, các nước phương Tây đang dần hồi phục nhưng rất chậm. Và các chuyến tàu xuất hàng từ châu Á đã không nhận được sự thúc đẩy như thông thường.

Có một vài lý do giải thích cho điều này bao gồm sự suy giảm năng lực cạnh tranh; quá trình chuyển đổi kết cấu nhu cầu ở các thị trường đã phát triển đã thoát khỏi nhập khẩu. Cho dù là nguyên nhân gì thì điều đó cũng không khiến cho các quan chức châu Á trở nên thoải mái hơn; nhu cầu nội địa yếu phản ánh tăng trưởng sản xuất đang chậm lại và thắt chặt tài chính có chủ ý.

Chính vì vậy, năm nay được khởi đầu với một kết quả khá yếu ớt. Hầu hết các dữ liệu đều cho thấy mức độ tăng trưởng khá mờ nhạt.

Ở Trung Quốc, nền kinh tế vẫn chưa lấy lại đà phát triển như trước đây từ sau thời kỳ Tết Nguyên đán khá yên ắng. Trong khi đó, tại Nhật Bản, sự gia tăng chi tiêu dự kiến trong thời gian chuẩn bị để tăng thuế bán hàng trong quý này lại diễn ra không như dự kiến. Tại những quốc gia khác, xuất khẩu không thể tăng mạnh, đè nặng lên tâm lý thị trường và sản xuất. Với một vài ngoại lệ như trường hợp của New Zealand đang trên đà xuất khẩu sữa khá tốt, còn các nước châu Á khác tăng trưởng vẫn còn chậm, có khi còn tụt hậu thêm so với những tháng trước đây.

Tín hiệu phục hồi của những nền kinh tế lớn

Nhưng liệu đâu đó vẫn tiềm ẩn những điềm xấu? HSBC cho rằng, có lẽ là không. Trong tình hình u ám, châu Á lại thể hiện sức mạnh của mình. Bắt đầu với Trung Quốc. Tăng trưởng có thể không hoàn toàn ở tốc độ như trước đây nhưng sự suy giảm nằm trong dự kiến. Giới quan chức có ý thức về những thách thức lớn hơn mà Trung Quốc đang đối mặt đã khởi động một lượt cải tổ về mặt cấu trúc mà có thể sẽ đưa nền kinh tế bước vào chặng đường bền vững hơn.

Các điều kiện tài chính thắt chặt hơn là một phần của chiến lược này và không thể tránh khỏi khiến cho các hoạt động diễn tiến chậm lại. Tuy nhiên, Trung Quốc cũng duy trì những công cụ mạnh mẽ để đưa đất nước tiếp tục tăng trưởng. Chính vì vậy, ông Qu Hongbin, chuyên gia kinh tế của HSBC về Trung Quốc tin tưởng rằng với những chính sách điều chỉnh hợp lý, Chính phủ sẽ cố gắng đưa tăng trưởng đạt mức 7,4% cho cả năm 2014. Điều này biểu thị tốc độ hoạt động sẽ lại phục hồi trong nửa sau năm 2014.

Tương tự, ở Ấn Độ, mọi thứ cũng không quá xấu như lúc đầu. Sau khi tăng trưởng chậm đáng kể vào cuối năm ngoái, chỉ số PMI trong những tháng gần đây đã cho thấy hoạt động sản xuất có sự gia tăng ổn định. Dĩ nhiên, đa phần sẽ phụ thuộc vào Chính phủ mới và khả năng quản lý thông qua các cuộc cải cách về mặt cơ cấu, tuy nhiên, như chuyên gia kinh tế Leif Eskesen lập luận, điều này sẽ khá tốn thời gian trước khi hoạt động đầu tư đáp ứng lại.

Còn Nhật Bản, sau một thời gian yên ắng tạm thời trong quý II do việc tăng thuế bán hàng, tăng trưởng cũng sẽ phục hồi trong nửa sau của năm. Cũng tương tự, như Izumi Devalier giải thích, cần có một cú hích thuyết phục về các cuộc cải cách kinh tế để thúc đẩy đầu tư của các công ty và hỗ trợ cho những thành tích xuất hiện.

Trong khi đó, ở Úc, mặc dù có một sự điều chỉnh khó khăn sau sự bùng nổ chưa từng có trong đầu tư khai thác mỏ, có dấu hiệu cho thấy sự tái cân bằng nền kinh tế cũng đang diễn ra. Chính vì vậy, Ngân hàng Nhà nước cũng có thể đã ở cuối chu kỳ nới lỏng của mình.

Đối với các nền kinh tế nhỏ hơn trong khu vực, bức tranh còn khá lộn xộn. Xuất khẩu có thể không mạnh như đã từng kỳ vọng nhưng tăng trưởng chung vẫn được các mức lãi suất thấp hỗ trợ. Lạm phát không phải là một nguy cơ trong thời điểm hiện tại, cho dù ở châu Á hay ở nơi khác, tăng trưởng tín dụng như vậy sẽ tiếp tục hỗ trợ nhu cầu trong nước. Tất nhiên, điều đó không thể tiếp tục một cách vô thời hạn. Nhưng với thời điểm này thì nhiêu đó đã là khá tốt rồi - theo HSBC.

Bích Diệp
Theo HSBC