Carlos Ghosn rời văn phòng của luật sư Junichiro Hironaka tại Tokyo vào thứ ba ngày 12 tháng 3 năm 2019. Nhiếp ảnh gia: Keith Bedford / Bloomberg

Vào đêm giáng sinh, Carlos Ghosn bước vào văn phòng luật sư của mình ở trung tâm Tokyo để nói chuyện với Vợ mình - bà Carole, đây là lần thứ 2 ông được nói chuyện với vợ kể từ tháng tư. Trong suốt hơn 100 ngày bị biệt giam và chịu những cuộc thẩm vấn dài “vô tận”, Carlos Ghosn đã được thả tại ngoại và phải chịu sự giám sát 24/24h của chính quyền Nhật Bản.

Vợ của Ghosn, bà Carole đã vội vã rời Nhật Bản sau khi chồng bà bị bắt giam vào đầu tháng Tư, bà đã dành phần lớn thời gian vào năm ngoái để vận động hành lang không mệt mỏi thay cho Carlos Ghosn –chiến dịch vận động này đã tạo ra một số quỹ khá lớn. Carole đã nói về những người tố cáo Ghosn, trong một cuộc phỏng vấn tháng 11 với Bloomberg TV rằng: “Họ đã phá hủy cuộc sống của chúng tôi, chúng tôi sẽ không bao giờ xóa được vết nhơ này.”

Hy vọng chứng minh rằng mình vô tội của Ghosn vô cùng mong manh. Nhật Bản có tỷ lệ kết án 99% trong các vụ truy tố hình sự. Ngoài ra, Nissan cũng đã cung cấp một kho tài liệu khổng lồ và hỗ trợ điều tra cùng các công tố viên Nhật Bản. Carlos Ghosn, một công dân của Brazil, Pháp và Lebanon -  đang phải đối mặt với bản án 15 năm tù tại Nhật Bản và ông đã tìm kiếm sự giúp đỡ ngoại giao từ cả ba quốc gia.

Kế hoạch đào tẩu mà Ghosn lựa chọn

Ghosn đã có một lựa chọn táo bạo, kế hoạch này có thể khôi phục một phần tự do của ông nếu mọi thứ đều ổn. Ở Trung Đông, một cựu quân đội Mỹ và cựu chiến binh của cuộc xâm lược Iraq năm 2003 đã chuẩn bị một kế hoạch táo bạo để đưa Ghosn ra khỏi Tokyo “ngay dưới mũi” của cảnh sát Nhật Bản. Mục đích của kế hoạch là đưa ông ấy quay trở lại Beirut, thành phố nơi ông đã dành phần lớn thời thơ ấu của mình, và nhờ thành công trong kinh doanh, Ghosn đã được coi là một anh hùng dân tộc tại đó.

Nhưng các hành động của Ghosn đều được theo dõi rất chặt chẽ. Các công tố viên Nhật Bản đã gắn một camera trên cánh cửa tại căn nhà của Ghosn và mỗi khi đi ra ngoài Ghosn đều bị các đội đặc vụ mặc thường phục theo sau. Và với sự nổi tiếng của mình, Ghosn là người nước ngoài dễ nhận biết nhất ở Nhật Bản. Do đó, cơ hội để ông ấy tẩu thoát khỏi Nhật Bản là một hy vọng quá mong manh.

Tuy nhiên, đã có một cơ hội lớn mở ra trước mắt Ghosn. Dịp năm mới thường là kỳ nghỉ dài nhất trong năm tại Nhật Bản, đây là thời điểm các văn phòng chính phủ có thể đóng cửa hơn một tuần, ngay cả các công tố viên và thám tử cảnh sát khó tính nhất cũng sẽ dành thời gian để ở bên gia đình họ. Vì vậy, nếu Ghosn định trốn thoát thì đây chính là thời điểm thích hợp nhất để làm điều đó. Nhưng, ông ấy cần có sự giúp đỡ của một ai đó để làm việc này. Và Ghosn đã có được sự giúp đỡ của Michael Taylor.

Michael Taylor là ai ?

Trong thế giới ngầm của các nhà thầu an ninh tư nhân, Michael Taylor là một người nổi tiếng. Ông đã bảo vệ những tổ chức, cá nhân có thế lực, bí mật giúp chính phủ Mỹ điều tra tội phạm và ông đã thừa nhận việc mình vi phạm pháp luật. Taylor là một cựu chiến binh của lực lượng tinh nhuệ quân đội Mỹ, năm 1994, Taylor đã thành lập tổ chức American International Security Corp – một nhà thầu ở Boston, chuyên cung cấp an ninh cho các hoạt động khoan dầu và giải cứu những đứa trẻ bị bắt cóc. Taylor đã từng được tờ New York Times thuê để giải cứu David Rohde, một phóng viên đã bị bắt cóc năm 2008 tại Afghanistan. (Rohde cuối cùng đã tự mình trốn thoát). Ông cũng làm việc bí mật cho Cục Điều tra Liên bang Mỹ, Cơ quan Thực thi Ma túy và các cơ quan liên bang khác.

Taylor sinh ra trên đảo Staten và tốt nghiệp trung học ở Massachusetts, nhưng qua nhiều năm, ông ấy đã phát triển mối quan hệ thân mật hơn với Ghosn, kể từ khi Taylor được đưa đến Beirut trong cuộc nội chiến ở Lebanon, lúc đó, Taylor bắt đầu tham gia và gắn bó thân thiết với cộng động Kito giáo ở Lebanon – đây cũng chính là cộng đồng mà Ghosn là thành viên nổi bật trong đó.

Cuộc tẩu thoát của Carlos Ghosn.

Vào sáng chủ nhật ngày 29 tháng 12 năm 2019, Taylor và một đối tác của mình - Zayek đã đi đến Bombardier Global Express Jet - một chiếc máy bay với tầm bay hơn 11.000 km -Tại nhà ga tư nhân máy bay phản lực của Sân bay quốc tế Kansai, một trung tâm náo nhiệt được xây dựng trên một hòn đảo nhân tạo gần Osaka.

Sau đó cùng ngày, theo đoạn phim camera an ninh được báo chí Nhật Bản đưa tin, Ghosn đã bước ra cửa trước nhà, đội mũ và đeo khẩu trang. Sau đó, ông ấy đi tàu cao tốc từ ga Tokyo Shin Shinagawa đến Osaka vào khoảng 4:30 chiều giờ địa phương và sau đó, bắt taxi đến một khách sạn gần sân bay. Tối hôm đó, đã có một chiếc máy bay phản lực Bombardier tương tự cất cánh từ Kansai đi đến Istanbul.

Hành khách nước ngoài tại nhà ga tư nhân không được miễn việc kiểm tra hộ chiếu, và theo những người trong ngành với các hoạt động tại sân bay Nhật Bản, đã có các quan chức hải quan và nhập cư có mặt trước khi chuyến khởi hành của máy bay Bombardier. Nhưng Ghosn đã không lên máy bay như những hành khách thông thường. Rõ ràng, ông ấy đã trốn trong một chiếc hộp lớn màu đen, giống như một món hàng hóa được mang lên máy bay. Và đến 11 giờ 10 phút, máy bay đã ở trên không trung.

Đội nhóm hỗ trợ cho cuộc tẩu thoát của Ghosn dường như đã chọn tuyến đường hết sức hoàn hảo. Từ Osaka, máy bay đi về hướng bắc-tây bắc, tránh Hàn Quốc, nơi có hiệp ước dẫn độ với Nhật Bản và sau đó băng qua không phận Nga đến Istanbul, và cuối cùng tới thủ đô Beirut của Lebanon.

Bản đồ mô tả chuyến bay chở Carlos Ghosn từ Osaka đến Istanbul bay qua không phận Nga

Trên thực tế, chính quyền Nhật Bản dường như không biết Ghosn không còn ở trong nước nữa và chiếc máy bay Bombardier đã hạ cánh xuống Istanbul vào khoảng 5:30 sáng giờ địa phương ngày 30 tháng 12. Sau đó, Ghosn lại thực hiện một chuyến bay ngắn nữa để tới được Beirut, ông vẫn trốn trong một chiếc hộp. Chiếc máy bay phản lực thứ hai, Bombardier tầm ngắn, đã cất cánh ngay sau đó để tới Beirut.

Khi được an toàn trên chính quê hương thời thơ ấu của mình, Ghosn đã không cần phải che dấu danh tính. Mặc dù bị Nhật Bản tịch thu hộ chiếu nhưng điều đó không làm khó được Ghosn, bởi ông được cấp hộ chiếu Pháp – đây là một đặc quyền hiếm có dành cho Ghosn.

Việc Ghosn tẩu thoát là một bí ẩn đối với tất cả mọi người

Ngay cả những cố vấn thân cận nhất của Ghosn cũng bị không hề biết gì về vụ “vượt ngục” của Ghosn vào ngày 31 tháng 12. Luật sư Nhật Bản của Ghosn cho biết họ không biết ông ấy đã lên kế hoạch gì. Trong một cuộc họp báo bên ngoài văn phòng của mình, cố vấn trưởng Junichiro Hironaka dường như thực sự hoang mang trước những gì vừa xảy ra, ông nói rằng dường như mình đã chết lặng khi biết tin Ghosn tẩu thoát khỏi Nhật Bản.

Không có thông tin chi tiết nào về cách Ghosn đã tẩu thoát khỏi Nhật Bản, các phương tiện truyền thông trên khắp thế giới bắt đầu suy đoán về một loạt các lý thuyết kỳ quặc, một giả thuyết được lưu truyền rộng rãi nhất là ông đã rời khỏi nhà mình bằng cách chui vào một chiếc hộp đựng nhạc cụ rất lớn sau khi tổ chức một buổi hòa nhạc tại nhà riêng của mình.

Giới chức trách Nhật Bản đang đưa ra các báo cáo buộc tội bà Carole – vợ của Ghosn và các thành viên khác trong gia đình đã giúp Ghosn lập kế hoạch trốn thoát, nếu điều đó là chính xác, nó có thể sẽ khiến họ bị buộc tội hình sự ở Nhật Bản hoặc ở nơi khác. Vào ngày 2 tháng 1, Ghosn đã nói trong một tuyên bố rằng “Một mình tôi đã sắp xếp cho sự ra đi của mình. Gia đình của tôi không hề có vai trò gì trong chuyện này.”

 

Ngay cả khi điều đó đúng thì Ghosn cũng đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ những người khác và họ hiện có nguy cơ phải chịu trừng phạt nghiêm trọng. Tại Thổ Nhĩ Kỳ, nhà chức trách đã nhanh chóng bắt giữ 7 người có liên quan đến các chuyến bay của Ghosn, trong đó có bốn phi công và tạm giam hầu hết trong số họ. Trong khi đó, Bộ trưởng Tư pháp Nhật Bản, đã tuyên bố mở một cuộc điều tra về vụ trốn thoát của Ghosn, điều này làm tăng khả năng buộc tội cho bất kỳ ai đã giúp đỡ Ghosn. Trong khi Lebanon là một quốc gia từ chối dẫn độ công dân của mình ra xét xử ở nước ngoài, thì Ghosn có lẽ sẽ bị mắc kẹt ở đó vô thời hạn. Nhật Bản đã yêu cầu Interpol đưa Thông báo đỏ với Ghosn, khiến cho các cơ quan thực thi pháp luật khác biết rằng nước này coi ông là một kẻ chạy trốn. Cuộc sống của Carlos Ghosn với tư cách là một thành viên toàn cầu của giới tinh hoa doanh nghiệp gần như sẽ kết thúc hoàn toàn.

Trong suốt sự nghiệp của mình, Ghosn đã thể hiện mình là một nhân vật đặc biệt, tạo ra hai trong những tập đoàn ô tô lớn nhất thế giới và là người duy nhất có khả năng giữ chúng hoạt động tốt với nhau. Trong những năm gần đây, ông rõ ràng đang ở chế độ kế thừa những di sản do mình tạo ra và chuẩn bị nền tảng cho một thỏa thuận cuối cùng sẽ đưa Nissan và Renault hợp nhất hoàn toàn với nhau. Nếu kế hoạch liên minh trở thành hiện thực, ông ấy có thể đã tạo ra một nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới và sẽ được nhân loại nhớ đến như một người có tầm nhìn kinh doanh giống như Lee Iacocca, Jack Welch hay Gordon Moore. Tuy nhiên, trong tương lai gần, ông sẽ được biết đến dưới một cái tên rất khác: “một kẻ chạy trốn”.

                                                                                                                                    Thùy Dung (Theo Bloomberg)