Góc nhìn 22/07/2019 15:34

Quỹ "nhân tai"

Có lần đang buổi đối thoại chính quyền và doanh nghiệp của một tỉnh, bên trên thì thao thao bất tuyệt về việc Nhà nước tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp kinh doanh, bên dưới thì một doanh nghiệp chìa ra cho xem một biên lai “đóng góp” Quỹ phòng chống thiên tai lên đến cả trăm triệu đồng. Gọi là đóng góp, nhưng không đóng thì ai cũng biết sẽ thế nào rồi đấy!

Nguyễn Minh Đức, Ban pháp chế VCCI

Tôi mới đào bới lại thông tin về Quỹ hiên tai này thì quả thật là thấy nó đúng là một thứ "nhân tai" đối với doanh nghiệp và người dân.

Quỹ này ra đời từ 2013, và đòi thu mỗi năm, 0,02% tổng tài sản của các doanh nghiệp, 1 ngày lương tối thiểu vùng của lao động có lương và 15 nghìn đồng đối với lao động không lương. Tôi mới mở dữ liệu thống kê ra rồi nhân thử thì thấy, nếu thu đủ hết cả nước thì năm 2018, Quỹ này thu được khoảng 5.800 tỷ.

Thế nhưng, thực tế, năm 2015 thu 256 tỷ, năm 2016 thu 447 tỷ, năm 2017 thu 612 tỷ, năm 2018 thu 826 tỷ. Tức là năm cao nhất cũng chỉ thu được 14% so với con số đáng phải thu. Nói cách khác thì có “thằng” phải nộp, có “thằng” không, mà không hiểu vì sao. Thậm chí có 8 tỉnh không thu được đồng nào trong 5 năm qua mà cũng chẳng có một lời giải thích nào hết.

Thu là vậy, chi còn đáng sợ hơn. Trong 5 năm thu được 2360 tỷ đồng, nhưng chi được 918 tỷ, chỉ bằng khoảng 39%. Hiện có 1.442 tỷ, đáng lý ra được dùng trong nền kinh tế, thì rốt cục đang bị đóng băng trong Quỹ. Tất cả các năm, tất cả các tỉnh đều có kết dư, thu luôn lớn hơn chi.

Trong 55 tỉnh có thu, thì có 7 tỉnh chỉ thu chứ không chi là Điện Biên (8 tỷ), Yên Bái (3,4 tỷ), Hải Dương (9,8 tỷ), Hà Nam (18 tỷ), Ninh Bình (10,5 tỷ), Quảng Ngãi (4,6 tỷ), Lâm Đồng (13,6 tỷ).

Và 7 tỉnh chi chưa được 10% số thu là Bắc Kạn (15 tỷ - 37 triệu), Vĩnh Phúc (14 tỷ - 712 triệu), Hải Phòng (47 tỷ - 610 triệu), Kon Tum (10,6 tỷ - 800 triệu), Gia Lai (13,4 tỷ - 662 triệu), Vũng Tàu (26,7 tỷ - 15 triệu), Sóc Trăng (7,5 tỷ - 412 triệu).

Tức là thu đã yếu, chi cũng yếu nốt! Nhưng quan trọng nhất là  ai biết 918 tỷ đã chi vào việc gì. Pháp luật thì bắt các địa phương công bố nội dung chi, nhưng tôi lên website của 63 tỉnh để tìm báo cáo thì chỉ có 1 tỉnh (Bình Dương) có nêu rõ từng khoản chi; 2 tỉnh (Quảng Ninh và TPHCM) có thống kê là chi cho quận huyện nào, còn quận huyện thực chi vào việc gì thì không biết.

Nói chung, chúng ta chỉ là những con ngỗng, bị vặt lông và được thuyết phục là lông đó dùng để dệt cánh cho nữ thần. Nhưng thực tế thì lông đó bị mấy vị quan tư tế vứt đi hay sử dụng cho mục đích nào khác thì chúng ta cũng đều không biết.

Chuyên mục: Góc nhìn
Nguyễn Minh Đức
Nguyễn Minh Đức - Ban pháp chế, VCCI

Nguyễn Minh Đức sinh ngày 22 tháng 7 năm 1987, tốt nghiệp đại học là cử nhân Luật và hiện đang là thành viên Ban Pháp chế của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *