Từ ngày 16 đến 18/10, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh đã dẫn đầu đoàn đại biểu quân sự cấp cao đi thăm và làm việc tại Trung Quốc.

Bên lề hành lang Quốc hội ngày 20/10, Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh cho biết: Phía Trung Quốc đã đón tiếp đoàn đại biểu quân sự của Việt Nam rất nhiệt tình, trọng thị, chu đáo và rất hữu nghị. Mục đích của chuyến đi là hai bên bàn bạc với nhau để tăng cường thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa quân đội của hai nước cũng như Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước.

Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh 

Ông có thể cho biết rõ hơn về kết quả chuyến thăm, làm việc này?

Chúng tôi thống nhất với nhau tranh chấp phải giải quyết bằng biện pháp hoà bình, quân đội phải kiểm soát được tình hình trên biển, hết sức tránh việc sử dụng vũ lực và đe doạ dùng vũ lực, tránh không để xảy ra xung đột và va chạm vũ trang trên biển.

Hai bên thống nhất ký 1 bản ghi nhớ về kỹ thuật để thiết lập đường dây liên lạc thường xuyên trực tiếp giữa 2 Bộ trưởng Bộ Quốc phòng để khi có tình huống, va chạm, vụ việc xảy ra trên biển để có thể trao đổi, kiểm soát được những diễn biến trên biển, tránh xung đột.

Hai bên cũng thống nhất với nhau phải kiểm soát tốt biên giới để xây dựng biên giới hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển lâu dài, tạo điều kiện tối đa cho nhân dân 2 nước đi lại, giao thương, làm ăn hợp pháp.

Tôi cũng đề nghị phía Trung Quốc sớm dỡ bỏ cảnh báo về du lịch để nhân dân hai nước đi lại giao lưu và hoạt động du lịch phát triển thì hoạt động hàng không cũng phát triển. Có như thế mới tăng cường hữu nghị và tăng cường sự tin cậy giữa hai bên.

Vậy trong các ghi nhận giữa hai bên, ghi nhận nào quan trọng nhất, thưa ông?

Quan trọng nhất là thỏa thuận hai bên phải hợp tác theo tinh thần hữu nghị của lãnh đạo hai Đảng, nhà nước, giữ gìn môi trường ổn định, hoà bình và kiểm soát cho được hoạt động của lực lượng vũ trang hai nước trên biển, không dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực và để xảy ra xung đột vũ trang ở trên biển.

Trong chuyến thăm và làm việc lần này, 2 bên có bàn việc phía Trung Quốc xây dựng các đảo nhân tạo trên quần đảo Trường Sa của Việt Nam, cũng như chuyện giàn khoan Hải Dương 981 đã xảy ra ít tháng trước?

Chúng tôi có trao đổi là phải giữ nguyên hiện trạng, phải thực hiện đầy đủ Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC). Quan điểm chung là không mở rộng tranh chấp. Nói chung bạn ghi nhận ý kiến của phía Việt Nam.

Phía Trung Quốc có đưa ra một cam kết, lời hứa nào về việc giữ nguyên hiện trạng?

Hứa thì không hứa nhưng 2 bên đều thống nhất phải thực hiện DOC - nghĩa là không mở rộng, làm phức tạp thêm tranh chấp.

Còn hiện nay trên biển Đông, nói thật là các bên đều có xây dựng. Đài Loan cũng xây dựng, Philippines cũng tiến hành xây dựng đường băng, Malaysia có xây dựng và Việt nam cũng có hoạt động xây dựng.

Các hoạt động xây dựng này đều là tôn tạo, nâng cấp, mở rộng và tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân, cho các lực lượng đóng quân để bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão, bảo đảm điều kiện sinh hoạt trên đảo. Tuy nhiên nguồn lực của ta còn có hạn nên việc xây dựng quy mô chưa lớn như Trung Quốc.

Nhiều chuyên gia lo ngại hướng xây dựng của Trung Quốc có thể hình thành một căn cứ quân sự tấn công, đe doạ hòa bình trong khu vực. Quan điểm của ông về vấn đề này?

Các nhà nghiên cứu dự báo thôi, còn đương nhiên bên nào tiến hành xây dựng thì đó cũng là một căn cứ quân sự. Quan trọng là phải thống nhất với nhau giữ cho được môi trường hoà bình, ổn định, hợp tác, tránh dùng vũ lực.

• Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Nguyễn Hiền (ghi)