Tại cuộc làm việc với tỉnh Phú Yên vừa qua, Thứ trưởng Bộ Công thương Cao Quốc Hưng đã yêu cầu địa phương rà soát, kiểm tra lại các dự án thủy điện nhỏ chậm tiến độ, kéo dài nhiều năm nay; kiên quyết loại bỏ những dự án thủy điện không hiệu quả và làm ảnh hưởng lớn đến môi trường

 

Tiếp tục loại thủy điện ảnh hưởng lớn về môi trường

 

Theo báo cáo của Sở Công thương Phú Yên, hiện trên toàn tỉnh có 3 dự án thủy điện do Bộ Công thương phê duyệt, bao gồm thủy điện Sông Hinh (70MW), Sông Ba Hạ (220MW) và Krông Hnăng (64MW). Các dự án thủy điện này đã vận hành hóa lưới điện quốc gia. 

 

 

Bên cạnh đó, có 10 vị trí phát triển thủy điện nhỏ với tổng công suất 71,2MW. Hiện 2 dự án thủy điện nhỏ đang thi công là thủy điện La Hiêng 2 và thủy điện Đá Đen. 

 

Đến nay, thủy điện La Hiêng 2 đã hoàn thành 95% tổng khối lượng công trình, dự kiến vận hành phát điện trong quý IV/2014. Riêng tiến độ thi công của thủy điện Đá Đen khá chậm do khó tiếp cận nguồn vốn; dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2015. 

 

Thời gian qua, tỉnh Phú Yên cũng đã rà soát, quy hoạch phát triển thủy điện nhỏ trên địa bàn tỉnh, loại bỏ 8 dự án thủy điện do không có tính khả thi về mặt kinh tế và không đảm bảo các điều kiện về tác động môi trường; tạm dừng triển khai 3 dự án thủy điện và tiếp tục rà soát 4 dự án thủy điện nhỏ khác.

 

Theo đánh giá của Bộ Công thương, các nhà máy trên địa bàn tỉnh đã thực hiện khá nghiêm túc Quy trình vận hành đơn hồ và liên hồ chứa đã được phê duyệt trong mùa lũ và mùa cạn. Đảm bảo công tác chi trả tiền bồi thường tái định cạnh, định cư nhưng có một yếu tố chưa đảm bảo đó là công tác trồng rừng thay thế.

 

Hiện nay, tổng diện tích đất trồng rừng thay thế các dự án thủy điện trên địa bàn Phú Yên là gần 294 ha (gồm 39,1 ha đất rừng phòng hộ và 254,73 ha đất rừng sản xuất) nhưng mới thực hiện trồng được 12,9 ha.

 

Ông Đào Tấn Cam - Giám đốc Sở Công Thương Phú Yên cho biết, tiến độ triển khai lập phương án trồng rừng thay thế các dự án thủy điện còn chậm là do lưu vực của các dự án rộng, tìm kiếm diện tích trồng rừng thay thế phải mất nhiều thời gian nên đã ảnh hưởng tới tiến độ trồng rừng. Hiện tại tỉnh đã phê duyệt phương án trồng bù rừng còn lại của dự án thủy điện sông Ba Hạ (191,4ha).

 

Thủy điện giảm lũ chứ không thể cắt lũ

 

Nhấn mạnh “khi đã có hồ, đập thủy điện thì công tác điều tiết nước là rất quan trọng, phải có cảnh báo tới người dân và vận hành xả lũ theo đúng quy định”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, ông Nguyễn Ngọc Ẩn cũng thẳng thắn nêu ý kiến, mỗi công trình thủy điện trên địa bàn đều thực hiện quy trình vận hành, đảm bảo chống lũ và chống hạn nên không thể đổ lỗi cho thủy điện gây ra lũ.

 

Phân tích rõ hơn về khả năng chống lũ của các công trình thủy điện trên sông Ba, ông Đỗ Đức Quân, Vụ trưởng Vụ Thủy điện- Tổng cục Năng lượng cho biết, quy hoạch bậc thang thủy điện sông Ba đã xem xét vấn đề cắt giảm lũ cho hạ du, nhưng do vấn đề địa hình, độ dốc và tính khả thi của các dự án, không thể xây dựng hồ chứa có dung tích lớn để cắt lũ cho hạ du. 

 

“Nhiệm vụ của các dự án thủy điện trên sông Ba chỉ có thể giảm lũ. Trong quy trình vận hành liên hồ đã được phê duyệt cũng là nhiệm vụ giảm lũ chứ không phải cắt được lũ. Vấn đề này được xác định từ khi nghiên cứu quy hoạch chứ không phải dự án có đề cập mà không làm”- ông Quân khẳng định.

 

Dẫu vậy, sau khi kiểm tra tình hình thi công tại dự án thủy điện La Hiêng 2, công tác vận hành tại Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ và từ báo cáo của Sở Công Thương Phú Yên, đoàn công tác của Bộ Công Thương cũng yêu cầu các nhà máy thủy điện phải tăng cường kiểm tra các hồ đập, tuân thủ quy định vận hành đơn hồ và liên hồ đảm bảo an toàn cho người, thiết bị, công trình hồ chứa. Đồng thời, tham gia giảm  lũ cho hạ du trong mùa mưa bão sắp tới.

 

Thứ trưởng Cao Quốc Hưng cũng cho hay, từ 1/9 tới, các nhà máy thủy điện cần nghiên cứu, tổ chức để thực hiện thông báo trước khi xả lũ 4 giờ trong mùa lũ theo quy trình vận hành liên hồ trên sông Ba tại Quyết định 1077 của Chính phủ. Ngoài ra, việc phòng chống lụt bão, an toàn đập và hồ phải được thực hiện nghiêm túc.

 

Đặc biệt, tỉnh Phú Yên cần phối hợp với chủ đầu tư các dự án thủy điện thông báo cho nhân dân những vấn đề liên quan tới xả lũ và bù nước một cách nhanh chóng, kịp thời và rõ ràng.

 

Theo Hoàng Nam

Đầu tư