Vấn đề được quan tâm nhất hiện nay về dự án Nhà máy lọc dầu Nhơn Hội là nguồn vốn đầu tư. Xin ông cho biết giải pháp cho vấn đề này khi dự luận đang hoài nghi về quy mô vốn của dự án?

Theo Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự án Nhà máy lọc hóa dầu tại Khu kinh tế Nhơn Hội có công suất 660.000 thùng/ngày, tương đương 30 triệu tấn dầu thô/năm, tổng vốn đầu tư  28,7 tỷ USD (mức giá năm 2015). Hiện tại, Dự án vẫn đang trong giai đoạn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, dự kiến hoàn thành vào tháng 9-2014. Đây là một dự án rất lớn cả về quy mô và vốn đầu tư so với các dự án cùng lĩnh vực đã triển khai tại nước ta, nên việc dư luận hoài nghi về mức độ khả thi của dự án cũng là điều hết sức bình thường. 

Việc xác định nguồn vốn cho Dự án là vấn đề quan trọng hàng đầu được đặt ra với các bên liên quan. Theo phương án thu xếp vốn ban đầu, PTT sẽ góp khoảng 40% vốn, còn lại sẽ huy động từ đối tác chiến lược và vay thương mại. Kể từ sau cuộc họp báo công bố tháng 8-2013, PTT đã phối hợp với tỉnh Bình Định tổ chức các đợt xúc tiến với các đối tác tiềm năng. 

Các đối tác chiến lược, các nhà tài trợ tài chính đang được nghiên cứu và sẽ xác định rõ trong Báo cáo nghiên cứu khả thi. Đặc biệt, địa điểm Dự án nằm trong khu vực có nhiều nhà máy lọc dầu có công suất lớn nên Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án lọc hóa dầu Nhơn Hội càng phải thể hiện rõ tính hiệu quả cũng như khả năng cạnh tranh trên thương trường quốc tế.

Vẫn còn nhiều hoài nghi về thị trường cung – cầu của dầu từ Nhơn Hội. Ông đánh giá như thế nào về vấn đề này?

Trong tổng công suất 30 triệu tấn dầu thô/năm, Nhà máy lọc hóa dầu Nhơn Hội sử dụng 12,5 triệu tấn để sản xuất xăng, dầu và 17,5 triệu tấn còn lại sử dụng cho các sản phẩm hóa dầu. Theo đánh giá của Bộ Công Thương, đến năm 2020, nếu Dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn (công suất 10 triệu tấn/năm) và Nhà máy lọc dầu Vũng Rô (8 triệu tấn/năm) được triển khai đúng tiến độ cùng với các nhà máy hiện có, nguồn cung xăng dầu trong nước vẫn thiếu hụt so với nhu cầu khoảng 5 triệu tấn/năm. Trong trường hợp này, sau khi đáp ứng nhu cầu còn thiếu trong nước, Nhà máy lọc dầu Nhơn Hội sẽ XK phần còn lại. 

Đến năm 2025, nếu Nhà máy lọc dầu Nam Vân Phong và Nhà máy lọc dầu Long Sơn tiếp tục được đưa vào vận hành thì nguồn cung còn thiếu 1 triệu tấn/năm, phần còn lại của Nhà máy lọc hóa dầu Nhơn Hội sẽ XK.

Trường hợp một số dự án nhà máy lọc dầu có trong quy hoạch (Nam Vân Phong, Long Sơn) không đưa vào vận hành đúng tiến độ trong giai đoạn 2021-2025 (đây là khả năng có thể xảy ra, vì hiện tại quy hoạch Khu kinh tế Vân Phong đã bỏ dự án lọc dầu) thì nguồn cung trong nước sẽ thiếu khoảng 17 triệu tấn/năm. Như vậy, trong trường hợp này, toàn bộ sản phẩm xăng dầu của Nhà máy Nhơn Hội nếu tiêu thụ trong nước thì vẫn còn thiếu khoảng 4,5 triệu tấn.

Về sản phẩm hóa dầu, theo đánh giá của Bộ Công Thương, từ nay đến năm 2025, cho dù có Nhà máy lọc hóa dầu Nhơn Hội thì nguồn cung vẫn còn thiếu rất nhiều, phải NK mới đáp ứng nhu cầu trong nước.

Đến thời điểm hiện nay, các bước chuẩn bị cho dự án đã được thực hiện như thế nào, thưa ông? 

Hiện tại, quá trình triển khai lập Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đang diễn ra đúng như kế hoạch. Các đơn vị tư vấn như: McKinsey, Foster Wheeler, Royal Haskoning, Viện Môi trường Tài nguyên… và đại diện của PTT đã làm việc với tỉnh Bình Định cũng như triển khai các bước khảo sát hiện trường dự án.

Về nguồn nhân lực cho dự án, Trường Đại học Quy Nhơn đã ký kết với trường Đại học Shongkla (Thái Lan) xây dựng phương án đào tạo nguồn nhân lực. Đây là hợp tác chiến lược giữa hai trường đại học nhằm tăng cường khả năng hợp tác trong lĩnh vực đào tạo, trao đổi giảng viên và nghiên cứu khoa học; đồng thời chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho dự án.

Nhằm hỗ trợ cho các nhà tư vấn trong quá trình công tác, UBND tỉnh Bình Định đã chỉ đạo các Sở, ngành và chính quyền địa phương phối hợp, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho quá trình khảo sát lập báo cáo nghiên cứu khả thi của Dự án, ưu tiên về thời gian cũng như bố trí đầu mối phối hợp chặt chẽ theo Kế hoạch thực hiện chi tiết của từng nhà tư vấn để bảo đảm tiến độ đặt ra. Khi phát sinh các vấn đề vượt thẩm quyền, báo cáo ngay với tỉnh để giải quyết, hoặc các nhà tư vấn có thể liên lạc trực tiệp với Lãnh đạo tỉnh để xử lý. 

Nếu được Thủ tướng Chính phủ thông qua Báo cáo nghiên cứu khả thi, dự kiến đến năm 2015, PTT sẽ hoàn thành việc lập hồ sơ, thiết kế kỹ thuật dự án. Năm 2016, tập đoàn này sẽ khởi công để có thể đi vào hoạt động từ năm 2019 và sau đó tiếp tục tính toán nâng công suất đầu tư giai đoạn 2, đa dạng thêm chủng loại sản phẩm.

Xin cám ơn ông!

Theo Duy Quang

Báo Hải quan