Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với công ty có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước.

Theo đó, các cán bộ thuộc diện khống chế thu nhập gồm thành viên hội đồng quản trị (hoặc thành viên hội đồng thành viên), tổng giám đốc, giám đốc, phó tổng giám đốc, phó giám đốc, kế toán trưởng Cty. Cụ thể, lợi nhuận của công ty dưới 500 tỷ đồng, lương lãnh đạo tối đa 40-80 triệu đồng/tháng; lợi nhuận 500 - 1.000 tỷ đồng, lương 45-85 triệu đồng/tháng; lợi nhuận 1.000 - 2.000 tỷ đồng, lương 55-95 triệu đồng/tháng; lợi nhuận trên 2.000 tỷ đồng, lương 60-100 triệu đồng/tháng.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, qua tổng hợp số liệu của một số công ty cổ phần có vốn góp chi phối của Nhà nước cho thấy, sau khi chuyển đổi mô hình từ 100% vốn nhà nước sang công ty cổ phần thì nhìn chung hiệu quả sản xuất kinh doanh của các công ty đều giử ổn định và có tăng trưởng, tiền lương của người lao động có xu hướng tăng.

Tuy nhiên, hầu hết công ty cổ phần có vốn góp chi phối của Nhà nước chưa xây dựng được chính sách tiền lương phù hợp với điều kiện cụ thể, gắn với năng suất lao động, chất lượng và hiệu quả sản xuất kinh doanh, hài hoà lợi ích của cổ đông, nhà nước và người lao động. Nhiều trường hợp lợi nhuận, năng suất lao động giảm nhưng tiền lương của người lao động và người quản lý vẫn tăng. Bên cạnh đó, các công ty thường quyết định tiền lương, tiền thưởng, thù lao của người quản lý (trong đó có người đại diện vốn Nhà nước) quá cao, tạo sự bất hợp lý so với hiệu quả sản xuất kinh doanh, chênh lệch quá mức so với người lao động trong nội bộ công ty, cũng như so với công ty nhà nước, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Theo số tổng hợp của 345 công ty cổ phần có vốn góp chi phối của Nhà nước năm 2013 (chủ yếu công ty có quy mô nhỏ và vừa) thì tiền lương bình quân của người lao động từ 10 - 11 triệu đồng/tháng; người quản lý bình quân khoảng 25 - 26 triệu đồng/tháng, gấp 2,3 - 2,5 lần mức lương bình quân người lao động.

Công ty có quy mô lớn, làm ăn có hiệu quả thì trả mức lương khoảng 70 - 90 triệu đồng/tháng, cá biệt có trường hợp trả 155 triệu đồng/tháng (gấp nhiều lần mức bình quân chung của người lao động và người quản lý của doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đang bị khống chế mức trần tối đa khoảng 40 - 45 triệu đồng/tháng); có công ty hiệu quả không cao, thậm chí lỗ nhưng vẫn trả lương cho người quản lý 45 triệu đồng/tháng, gấp 14 lần mức lương 3 triệu đồng/tháng của người lao động.

Từ thực tế nêu trên cho thấy, hiện nay đang thiếu cơ chế quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với công ty có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước, trong khi phần lớn các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước sẽ được chuyển đổi thành công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên theo lộ trình thực hiện tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước.

Khi đó cần phải có cơ chế quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng riêng, phù hợp với mô hình công ty đa sở hữu vốn và để quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng của công ty gắn với năng suất lao động, nâng cao kết quả sản xuất, kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn, hài hòa lợi ích của người lao động, doanh nghiệp, Nhà nước và các cổ đông, thành viên góp vốn. Vì vậy, việc ban hành Nghị định quy định quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với công ty có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước là rất cần thiết.  

 Phương Dung