Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ 2018 diễn ra sáng nay (4/7) tại Hà Nội, ông Kim Heung Soo, Chủ tịch Kocham dẫn trường hợp của doanh nghiệp Vina Pioneer ở tỉnh Hưng Yên vẫn còn thời hạn ưu đãi được bảo đảm trong Luật Đầu tư nhưng đã nhận được thông báo về việc chấm dứt ưu đãi một cách đơn phương.

Mặc dù doanh nghiệp đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xác nhận là nằm trong khu vực được hưởng ưu đãi về pháp luật nhưng vẫn nhận được thông báo từ Tổng cục Thuế cho rằng, doanh nghiệp không thuộc đối tượng được ưu đãi.

"Những trường hợp này không phải là vấn đề của riêng một doanh nghiệp nào. Các doanh nghiệp Hàn Quốc đều xem đây là vấn đề rất nghiêm trọng. Bởi họ nhận thấy ưu đãi mà mình đang được nhận có thể bị chấm dứt một cách đột ngột nên họ cho rằng cần phải giảm đầu tư hoặc tìm kiếm một đối sách khác", ông Kim Heung Soo cho biết.

Theo KoCham, những quyết định hành chính không thể dự đoán trước như vậy là vấn đề rất quan trọng, làm thu hẹp hoạt động của các doanh nghiệp nước ngoài ở Việt Nam và ảnh hưởng đến ý định hợp tác với doanh nghiệp địa phương.

Đại diện KoCham cũng nêu ra những khó khăn về vấn đề liên quan đến miễn và hoàn thuế hải quan đối với hàng xuất khẩu sản xuất bằng thuê ngoài (outsourcing) của doanh nghiệp Hàn tại Việt Nam.

Đại diện KoCham cho hay: Sau khi các doanh nghiệp Hàn Quốc đặt hàng các doanh nghiệp hợp tác Hàn Việt và nhận được sản phẩm thì họ hoàn thiện thành phẩm và xuất khẩu ra nước ngoài. Đây là phương thức xuất khẩu phổ biến nhất. Tuy nhiên, theo giải thích của Tổng cục Hải quan ở công văn (4007/TXNK- CST),

“Trường hợp các công ty nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất hàng xuất khẩu sản xuất thành phẩm bằng thuê ngoài toàn bộ hay một phần thì không thuộc đối tượng miễn thuế”, KoCham cho biết

Theo KoCham từ trước tới nay, dù sản xuất thành phẩm bằng thuê ngoài toàn bộ hay một phần thì sau khi xuất khẩu xong chỉ cần chứng minh phần nguyên liệu nhập khẩu đã tiêu thụ theo thủ tục thanh lý (Liquidation) thì có thể được miễn thuế hoặc hoàn thuế. Tuy nhiên, nếu như quy định này được thực thi thì việc này sẽ có nhiều tác động tiêu cực tới các doanh nghiệp đang hoạt động tại Việt Nam.

Để tăng hiệu suất, đại đa phần các doanh nghiệp sử dụng thuê ngoài để sản xuất thành phẩm. Đặc biệt, với các ngành đỏi hỏi công nghệ cao thì việc một doanh nghiệp thực hiện tất cả mọi công đoạn sản xuất phức tạp là điều không thể.

Do đó, để các doanh nghiệp xuất khẩu không gặp bất lợi, KoCham kiến nghị, Chính phủ Việt Nam ban hành quy định nêu rõ “miễn thuế đối với cả trường hợp sản xuất bằng thuê ngoài”. Nhờ đó sẽ góp phần phát triển các doanh nghiệp phụ trợ và các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam, đồng thời thúc đẩy thương mại, hỗ trợ phát triển kinh tế Việt Nam.

Dẫn chứng từ trường hợp của tập đoàn thép Posco, đại diện KoCham cho biết doanh nghiệp đã thành lập liên doanh với các doanh nghiệp Việt Nam vào năm 1994 và đang có nhiều hợp tác thành công bao gồm chuyển giao công nghệ. Tháng 1/2019, tập đoàn mới cần gia hạn thời hạn của liên doanh tuy nhiên tháng 6/2017, mặc dù chưa hết thời hạn liên doanh nhưng Chính phủ Việt Nam đã cấp mới quyền sử dụng đất cho một doanh nghiệp Việt Nam ở Hải Phòng cũng thuộc liên doanh khiến việc liên doanh không thể tiếp tục và phải kết thúc trước hạn.

Ông Kim Heung Soo cho biết, có nhiều trường hợp doanh nghiệp Hàn Quốc khi đầu tư và hoạt động ở Việt Nam đầu những năm 90 dưới hình thức liên doanh, họ để cho doanh nghiệp Việt Nam góp vốn bằng quyền sử dụng đất nên chúng tôi lo ngại họ sẽ gặp phải vấn đề tương tự như Posco.

"Quyết định hành chính như vậy sẽ làm ảnh hưởng đến việc chuyển giao kỹ thuật và hợp tác cùng phát triển dưới hình thức liên doanh giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp FDI và ảnh hưởng tiêu cực đến việc thu hút đầu tư nước ngoài", KoCham dự báo.

An Linh