Thông tin trên được đưa ra trong buổi họp giữa đoàn công tác của Bộ Tài chính với lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh ngày hôm 14/7.

 

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, việc một số đối tượng quá khích đập phá nhà máy của các doanh nghiệp hồi giữa tháng 5 vừa qua là sự cố ngoài mong muốn của Chính phủ, vi phạm các quy định của pháp luật. Bộ Tài chính cùng các bộ ngành liên quan đã có nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp.

 

Formosa Hà Tĩnh đang được hưởng mức ưu đãi kịch trần

 

Theo đó, với tập đoàn Formosa, Công ty Bảo hiểm Dầu khí tới đây sẽ ứng trước một triệu USD bồi thường thiệt hại, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp triển khai dự án đúng tiến độ, sớm đi vào hoạt động và góp phần tạo thúc đẩy kinh tế Hà Tĩnh cũng như các tỉnh miền Trung.

 

Không chỉ nhanh chóng nhận được phương án tiền bồi thường, trước đó hàng loạt ưu đãi bổ sung cũng được Chính phủ phê duyệt cho tập đoàn này.

 

Cụ thể ngay sau vụ biểu tình quá khích tại khu kinh tế Hà Tĩnh ngày 14/5, Lãnh đạo Formosa đã có văn bản gửi Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đề xuất thiết lập đặc khu kinh tế gang thép cùng với hàng loạt ưu đãi khác.

 

Theo đó Formosa đang được hưởng ưu đãi lớn nhất, như được hưởng thuế thu nhập doanh nghiệp 10% (doanh nghiệp trong nước là 22%), miễn thuế thu nhập trong bốn năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo; được miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị; miễn thuế tài nguyên với hoạt động hút cát san nền...

Việc ưu đãi quá mức cho Formosa đã đặt ra nhiều dấu hỏi trong giới chuyên môn về kinh tế. Nói như chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan: "Thực sự ý tưởng đằng sau việc Nhà nước cấp phép cho dự án rồi sau đó hàng loạt ưu đãi là gì tôi không hiểu được. Chắc là chỉ những người đề xuất và trực tiếp làm dự án thì hiểu rõ và có những tính toán nào đó".

Theo bà Lan, những tính toán bình thường của những người có một chút hiểu về kinh tế hay theo dõi lâu về phát triển của ngành thép Việt Nam thì đều thấy ở góc độ kinh tế dự án có vấn đề và hiệu quả không cao.

 

"Cho họ rất nhiều ưu đãi như vậy thì có nghĩa tạo cho họ một sân chơi khác hẳn so với các doanh nghiệp thép đang làm trong nước. Như vậy khi thép Formosa hình thành có thể giết chết hàng loạt doanh nghiệp thép trong nước của Việt Nam", bà Lan nói.

 

Còn chuyên gia kinh tế Bùi Trinh cũng cho rằng: "sự ưu ái này đang đi ngược lại quan điểm kinh tế học”.

 

Chuyên gia Bùi Trinh đặt câu hỏi: "Vấn đề đặt ra việc ưu đãi các doanh nghiệp FDI nói chung và nhất là với sự ưu ái đặc biệt cho Formosa phía Việt Nam nhằm mục đích gì?".

 

“Theo như cách nói của một số người cho rằng FDI sẽ thu hút lao động, thu hút sự chuyển giao công nghệ và cơ bản nhất là luồng tiền nhưng tất cả các mục tiêu này dường như đều ngược lại nhất là với cách ưu đãi đặc biệt cho Formosa”, ông Bùi Trinh phân tích.

 

Phân tích thêm nhận định của mình, chuyên gia Bùi Trinh cho rằng, trước khi có vụ lộn xộn ở Bình Dương, Đồng Nai và Hà Tĩnh đã có nhiều cảnh báo của giới chuyên môn về cách quản lý các doanh nghiệp FDI.

 

Về chuyển giao công nghệ theo tính toán thông qua chỉ tiêu năng suất nhân tố tổng hợp thì đóng góp của nhân tố này vào tăng trưởng hầu như không có gì thậm chí là âm. Tính toán này tổng hợp từ số liệu báo cáo, đóng góp của TFP (chất lượng tăng trưởng) của khu vực này vào tăng trưởng không có gì do 2 yếu tố.

 

Thứ nhất do không hề có chuyển giao công nghệ; thứ hai do sự chuyển giá của các doanh nghiệp loại này; về lao động cũng không thu hút được bao nhiêu và nến nhìn từ lượng chi trả sở hữu thuần (net, property income) năm 2012 so với 2000 xấp xỉ khoảng 26 lần là việc nghiệm trọng và cần cảnh báo cách quản lý khối này.

 

Việc tăng trưởng của khối này có thể làm tăng trưởng một chỉ tiêu phù phiếm là GDP nhưng làm chỉ tiêu thực chất hơn giảm đi đáng kể.

“Kêu gọi đầu tư nước ngoài bằng mọi giá, những cảnh báo từ giới chuyên gia đã nhanh chóng rơi vào quên lãng và luồng tiền, của cải trong nước lại nhanh chóng chảy ra nước ngoài”, chuyên gia Bùi Trinh lo ngại.

 

Còn TS Lê Đăng Doanh cũng nói thẳng: “Ưu đãi như vậy thì các doanh nghiệp khác của ngành thép trong nước sẽ cạnh tranh làm sao? Điều rất đang lo ngại hơn đó là các biện pháp đặc biệt này không dừng ở đó và trong tương lai sẽ có bao nhiêu Formosa nữa đang chờ?”.

Theo Bích Ngọc

Đất Việt