Trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế xã hội tại các tổ ngày 21/10, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa (đoàn TPHCM) trình bày lo lắng về câu chuyện phòng chống tham nhũng. Cho rằng vấn đề này sẽ được mổ xẻ thêm trong các báo cáo khác, nhưng bản thân ông rất băn khoăn về việc “tham nhũng mỗi năm không biết đã ngốn hết bao nhiêu % GDP?”.

Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) nhận xét, công tác phòng chống tham nhũng chưa mang hiện quả thiết thực, biện pháp đưa ra không hiệu quả. Nguyên nhân chính theo ông Thuyền là do mất lòng tin của dân.

Đại biểu Nguyễn Bá Thuyền: Dân "cố" đưa tiền cho cán bộ là lỗi của dân?

Ông Thuyền nhấn mạnh, không lấy lại được lòng tin của người dân thì rất khó chống tham nhũng. Ở cơ sở, các cơ quan đưa ra giải pháp rất ít, khó có thể trông chờ.

“Giờ chỉ người nào không có cơ hội tham nhũng mới phát biểu về tham nhũng thôi. Tham nhũng thành thói quen, như hoạt động hàng ngày. Trong khi đó, công tác thanh tra, kiểm tra hiệu quả không cao” = đại biểu bức xúc.

Khuyến cáo việc đẩy mạnh hoạt động chống tham nhũng, ông Thuyền cho rằng cần phải sửa luật hình sự, thêm một số tội về tham nhũng; hạn chế giao dịch tiền mặt, quy định chứng minh nguồn gốc tiền, tài sản với những giao dịch lớn. Kê khai tài sản sao cũng phải thực chất, không nên triển khai tràn lan, người không có cơ hội tham nhũng cũng quy định phải kê khai thì không để làm gì.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (TPHCM) nói về nạn tham nhũng vặt ở địa phương với câu hỏi đã nhiều lần được đặt ra nhưng vẫn chưa có giải đáp: “Tại sao nhiều người dù thấy lương thấp vẫn bỏ ra vài trăm triệu để “chạy” vào công chức?”.

Theo bà Tâm, chính cơ chế tạo môi trường thả nổi cho tiêu cực. Nữ đại biểu kiến nghị, tăng lương kèm theo giám sát chặt chẽ, cán bộ sợ mất việc sẽ không có tiêu cực, nếu không, họ cứ tiêu cực, bị phát hiện thì chấp nhận mất việc.

Thêm một lần, thông điệp về việc vãn hồi lòng tin được một đại biểu đưa ra: “Công chức tiêu cực cũng như không tiêu cực, cứ thế dân mất niềm tin”.

Nữ đại biểu cũng kêu gọi tính toán lại bộ máy chính quyền, phân cấp chức năng nhiệm vụ mỗi cấp. Tinh gọn bộ máy cũng góp phần giải quyết vấn đề tham nhũng vặt ở địa phương.

Cùng hướng phân tích này, đại biểu Trần Du Lịch cảnh báo, nếu cứ duy trì bộ máy chính quyền địa phương 3 cấp với tất cả ban bệ, hệ thống như hiện nay thì vô phương tăng lương, không dân nào đóng thuế nuôi nổi bộ máy. Nếu không giải quyết được vấn đề bộ máy cồng kềnh thì khó nghĩ được đến chuyện tăng lương, cải thiện đời sống công chức bằng đồng lương “sạch”.

Như vậy, lương phải là yếu tố thay đổi đột phá, còn “chỉ tăng lương thêm 100.000 đồng thì không giải quyết được gì, không chống được tham nhũng”. 

Ông Lịch đề nghị Quốc hội kỳ này phải ra được những Nghị quyết để thay đổi tình hình, tạo lòng tin trở lại với người dân.

P. Thảo