Dòng chảy vốn 16/06/2015 14:48

“Bóng ma” nhập siêu trở lại, thách thức cải cách kinh tế!

FICA - Nhập siêu quay trở lại sau 3 năm và đang là nỗi ám ảnh lớn đối với kinh tế vĩ mô của Việt Nam. Theo các chuyên gia kinh tế, Việt Nam cần nhiều hơn cải cách về năng lực sản xuất và thu hút đầu tư để cải thiện tình trạng trên

Báo cáo mới nhất của Bộ Công Thương 5 tháng đầu năm 2015, Việt Nam nhập siêu trở lại gần 3 tỷ USD, đây là tốc độ cao hơn so với dụ báo. Bộ Công Thương trước đó nhận định tỷ lệ nhập siêu năm 2015 sẽ khoảng 6 – 8 tỷ USD và trọng tâm rơi vào giữa năm 2015. Trước thực trạng nhập siêu đang gây khó đối với ngân sách, cán cân thương mại, điều hành tỷ giá… các chuyên gia kinh tế nhận định: nhập siêu trở lại đang là thách thức để cải cách!

 

Gia tăng nhập siêu đang là nỗi ám ảnh đối với kinh tế Việt Nam và cải cách năng lực sản xuất trong nước đang là yêu cầu số 1

 

Chuyên gia Kinh tế Phạm Chi Lan: “Ở góc độ lợi ích kinh tế, nhập siêu làm xấu hình ảnh kinh tế Việt Nam và gây nhiều áp lực phải cân bằng vĩ mô (ngân sách, tỷ giá, cán cân thương mại…). Sẽ có một bộ phận lợi ích của DN này hy sinh để DN khác được lợi, đó là bài toán trong điều hành tỷ giá. Các DN đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam đang đóng góp nhiều vào nhập siêu. Đây là điều cho thấy họ đang khai thác tận dụng thị trường và lợi thế giá rẻ của Việt Nam để phát triển. Về dài hạn, khu vực này sẽ không tăng trưởng bền vững.

 

Cũng theo bà Lan, Việt Nam đã xuất hiện một số ngành lọt vào chuỗi sản xuất toàn cầu, nhưng năng lực yếu, tổ chức sản xuất kém, nguyên liệu không có, công nghiệp hỗ trợ kém nên các DN phải chọn lựa hình thức nhập nguyên liệu về sản xuất. Chính vì vậy, nếu không cải cách năng lực sản xuất, cạnh tranh của DN và nền kinh tế, tình trạng nhập siêu sẽ duy trì lâu hơn.

 

Một khía cạnh khác, theo GS Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài: “quy mô các DN FDI đầu tư vào Việt Nam phần lớn khá nhỏ, đến nay công suất thiết kế của họ đã đạt đỉnh. Chúng ta chỉ thấy một số dự án điện tử được đầu tư lớn như Samsung, LG, Nokia, Intel… Gia tăng xuất khẩu ở các khu vực FDI trong những năm tới khó đột biến. Vì vậy, nếu muốn cải thiện nhập siêu, hãy bắt đầu từ môi trường đầu tư, chính sách thu hút cạnh tranh để có được những dự án tỷ USD thay vì vài triệu đến vài trăm triệu USD”.

 

Theo TS Nguyễn Đình Cung, đã đến lúc nhìn thẳng vào vấn đề là nhập siêu quay trở lại và những tác động của nó đang rất khó chống đỡ. Ba năm xuất siêu là rất tốt, nhưng chúng ta không được chủ quan mà phải phân tích kỹ: “Sau 3 năm chúng ta đạt thành tích xuất siêu từ 1 – 3 tỷ, giờ là lúc chúng ta phải nhập siêu. Xuất siêu 3 năm qua chỉ phản ánh một phần sức khỏe DN Việt Nam mạnh lên, nhưng nó không bền vững”.

 

Nhiều chuyên gia kinh tế, học giả trong nước có quan điểm khác nhau về nhập siêu, theo đó nhập siêu vừa tốt bởi biểu hiện của nó là gia tăng nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất và xuất khẩu, DN đã phục hồi và phát triển, thị trường hàng hóa đa dạng hơn… Nhưng "nhập siêu đang gây áp lực lên điều hành tỷ giá hối đoái do áp lực thâm hụt thương mại gia tăng, đặc biệt là thâm hụt thương mại với Trung Quốc và gây áp lực lớn đối với ngân sách”, ông Cung nhấn mạnh.

 

TS Nguyễn Đức Thành, GĐ Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) “Trong khi dầu thô, hàng xuất khẩu chính bị giảm giá, những ngành gia công như dệt may, điện tử, linh kiện điện thoại… đang phát triển đến độ “chững” về công suất và quy mô, rất khó để Việt Nam giữ được xuất siêu”.

 

Bên cạnh đó, đi cùng với các hiệp định thương mại tự do song và đa phương mà Việt Nam tham gia, thuế các mặt hàng vào Việt Nam sẽ giảm mạnh, hàng nước ngoài vào Việt Nam tăng lên, không tránh khỏi nhập siêu. Yếu tố này góp phần rất lớn tạo áp lực khó khăn cho các DN trong nước, đặc biệt các DN nhỏ và vừa về thị trường cũng như cạnh tranh ngang giá.

 

Nguyễn Tuyền

Chuyên mục: Dòng chảy vốn

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *