Đại công trường…làng quê

Nằm lọt thỏm giữa cánh đồng đại ngàn lúa ven sông Hồng, làng Tề Lỗ (Huyện Yên Lạc, Vĩnh Phúc) trông nhỏ bé và chật hẹp nhưng lại rất sôi động như một đại công trường công nghiệp.

Cả làng có khoảng 300 - 400 bãi mổ ô tô, xe máy lớn nhỏ, có nhà có tới 2 - 3 bãi xe. Bãi mổ xe nào cũng ngồn ngộn sắt thép, hai bên đường chất đống ngổn ngang ô tô, xe máy, máy xúc, máy ủi các loại… Cả ngàn chiếc xe mang đủ biển số Thanh Hóa, Sơn La, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hòa Bình... có cả những chiếc xe mang biển xanh, biển đỏ nằm la liệt chờ mổ. Những âm thanh chát chúa của máy móc, tiếng í ới gọi nhau cùng tiếng ầm ầm, ào ào của ô tô ra vào làng …khiến nhiều người liên tưởng đến các công trường lớn của các nước tư bản trong cuộc cách mạng công nghiệp. 

Bãi mổ xe nào cũng ngồn ngộn sắt thép, hai bên đường chất đống ngổn ngang ô tô, xe máy, máy xúc, máy ủi các loại…

Vừa mua được lô máy xúc thanh lý nhưng vẫn “ngon”  Khánh mừng ra mặt hăm hở kêu đám thợ “nhập cuộc”. Ba chiếc máy xúc Khánh mua với giá trung bình 300 triệu đồng/chiếc từ một hợp tác xã ở Đồng Nai. Kiểm tra thấy 2 chiếc vẫn còn chạy được nên Khánh thuê hơn chục thợ về sửa chữa, thay mới, sơn lại màu. Sau khi “đại tu” đã có khách mua ngay với giá 700 triệu đồng/chiếc. Chiếc máy xúc còn lại “nát” quá, không còn cách nào khác ngoài việc mổ xác lấy từng bộ phận bán dần.

Thoáng chốc lát, chiếc máy xúc đã bị phá vỡ nát để lấy từng bộ phận: buồng lái, động cơ, bộ đề, sắt vụn...  Giữa những âm thanh chát chúa, tiếng búa đập, tiếng loảng xoảng pha trộn với nhau, Khánh từ trong xưởng nói với ra "riêng con máy xúc này có phá bán sắt vụn cũng lời được vài chục triệu". Tính sơ sơ, trừ công thợ và vận chuyển, đồ thay thế, sau khi mổ xác 3 con máy xúc này, Khánh cũng đút túi gần 700 triệu đồng.

Là một đại gia có thâm niên buôn máy cẩu, máy ủi, máy xúc có tiếng ở làng, Khánh đã có hơn 10 năm gắn bó, đeo đuổi nếm đủ vị đắng và vị ngọt của nghề này. Khánh không giấu diếm: "Mười năm trước em vẫn là một thằng chăn vịt và cái công xưởng này vẫn là cánh đồng lúa bạt ngàn thế mà chỉ hơn chục năm nay nơi đây đã biến thành một đại công trường ngổn ngang sắt vụn, xe máy, ô tô các kiểu…”.

Nghề mổ xe ở đây bắt đầu từ năm 1995 nhưng chỉ mới phất lên từ năm 2000, kiếm tiền tốt cả làng theo nhau chuyển nghề hết. Đến nay, nơi đây đã được quy hoạch trở thành một KCN mổ xe vào loại lớn nhất miền Bắc. Hàng ngày có hàng nghìn xe ô tô, xe máy, máy ủi, máy xúc, máy bay…được đưa vào lò mổ. Ô tô, xe máy, xe chở hàng hối hả vào ra công trường, hàng nghìn công nhân làm việc bất kể ngày đêm. Khánh tự hào ra mặt nói: “Quan trọng là có xe chứ cả nghìn chiếc thì công trường mổ xe này cũng chỉ mổ trong một ngày là xong”.

Cùng với sự phát triển, trong làng nổi lên những “ngôi sao” nghề đình đám như: Nhung, Thu Rẽ, Sơn Thành, Tuấn, Lan Khích…với những con số mà theo Khánh là không tưởng “nhà Nhung ở trong làng có 2 bãi xe ô tô to lắm, tài sản ước tính lên tới hơn 500 tỉ đồng rồi, ăn 10 đời không hết”. 

Công nhân đang sửa chữa, làm mới các phụ tùng để bán đi

Công nghệ mổ xác xe tiền tỉ

Để kiếm được những hợp đồng béo bở, những chủ lò mổ trẻ tuổi phải lên rừng xuống bể thậm chí ra nước ngoài như Lào, Campuchia, Trung Quốc…để nhập xe. Có những chuyến đi cả tháng trời nếm mật nằm gai vượt hàng trăm cây số đường rừng từ Nam ra Bắc mới bắt được mối xe mà lại phải chi cả chục triệu cho “cò mồi” dắt mối.

Nghề mổ xe đã đem đến cho Khánh nhiều trải nghiệm với đủ các cung bậc cảm xúc vui buồn lẫn lộn. Khánh thật thà kể: “Đeo đẳng 10 năm với nghề nhưng lần đi nhiều kỉ niệm nhất có lẽ là chuyến sang Trung Quốc năm 2010, khi ấy mấy anh em chỉ mới nghe tin bên đó có nhiều xe liền rủ nhau sang xem tình hình không ngờ lại trúng quả”.

Khánh kể, cả nhóm đi bằng đường bộ, khi sang Trung Quốc không biết đường sá và tiếng Trung nên buộc phải thuê phiên dịch. Vì đã nghe nói nhiều phi vụ làm ăn với người Trung Quốc nên mấy anh em hết sức cẩn trọng thuê cả phiên dịch viên và luật sư để làm hợp đồng chắc chắn. Chuyến đi kéo dài hơn 15 ngày cả giao dịch và vận chuyển hơn 50 máy xúc, máy ủi về nước. Về đến làng, ba anh em Khánh thuê thợ mổ bán phụ kiện cả lô, tính ra lãi gần 100 triệu đồng/chiếc.

Theo Khánh, nghề mổ xe đơn giản nhưng nếu muốn có lãi thì phải có kiến thức và có con mắt nhìn thực tế không được vội vã hoặc ham rẻ…Đối với anh tỉ phú trẻ này thì 10 năm vẫn còn quá ngắn để tường tận mọi ngõ ngách về nghề. Nhiều lần vì không hiểu biết nên đánh giá sai, ham rẻ mà Khánh thua lỗ cả tỉ đồng. 

Các bộ phận của xe máy, xe cẩu, máy xúc, ô tô…sau khi được mổ bày ngổn ngang trong các bãi xe

Trong làng còn có nhiều tay buôn có kinh nghiệm có những bãi mổ lớn cả trăm tỉ đồng. Bãi nào cũng chất đống, ngổn ngang sắt thép thiết bị được tháo rời vứt ra bãi đất trống đợi khách tới mua. Với những tay buôn có nghề này thì chỉ cần vài giây để định giá chiếc xe mua được với giá bao nhiêu là hợp lý.

Trải qua đủ mánh khóe của nghề, Hùng giờ đây đã trở thành một chủ bãi xe lớn ở Tề Lỗ với quy mô bãi trên 15 tỉ đồng. Anh cho hay, Tề Lỗ ngày trước chủ yếu là mổ xe bán sắt vụn nhưng nay giới buôn đã phát triển theo hai hướng nhập xe về một là mông má sơn sửa lại rồi xuất đi luôn, hai là thuê thợ về mổ xe bóc tách từng bộ phận rồi bán.

Đối với những con xe còn ngon khi mua về sẽ được tân trang lại ngay, thay thế phụ tùng rồi xuất ngược lên vùng sâu, vùng xa. Hùng tiết lộ: “Nói thật là nếu gặp được mối hàng hời mà có thể mông má tân trang lại rồi bán luôn thì coi như trúng số độc đắc bởi vì lãi ít nhất là 30% nhưng phải đầy đủ giấy tờ”

Xe được mua về sẽ được tận dụng từ A đến Z,  những bộ phận quan trọng như hộp số, động cơ, pin,…sẽ được bán luôn cho các chủ buôn, mấy tay dựng xe đang ăn dầm nằm dề ở đây đợi hàng, còn lại tùy vào mục đích sử dụng hoặc đem bán sắt vụn. Mỗi ngày có hàng nghìn chiếc xe quy tụ về đây đợi mổ.

Nói về triển vọng của nghề Hùng tự hào: “Nghề ngày càng thịnh, lượng xe thải loại ngày càng lớn dồn về đây rất nhiều có ngày nhiều nhất bãi xe tôi nhập gần 40 máy xúc ủi, máy cẩu các loại”.

Nghề mổ xe là một nghề khó muốn làm tốt cần học hỏi nhiều và tích lũy qua thời gian. Nghề có 3 công đoạn chính: tìm mối hàng, mổ xe, xuất bán. Đối với cánh mổ xe thì việc tìm nguồn nhập xe là quan trọng nhất còn những khâu còn lại như mổ xe, thuê thợ, xuất bán chỉ là chuyện nhỏ!

Mấy năm gần đây, một số chủ bãi xe ở Tề Lỗ còn mạo hiểm buôn cả xe cổ rồi tân trang lại. Phải thực sự thạo nghề mới dám buôn xe cổ bởi chỉ cần nhầm năm sản xuất, gặp xe lởm là mất trắng tiền tỉ. Tuy nhiên, giới buôn xe Tề Lỗ vẫn đặc biệt mặn mà với các đời xe cổ bởi chỉ cần trúng quả thì coi như đổi đời luôn. Ở đây, mọi người vẫn thường nhắc lại chuyện có gia đình mua được xe cổ của Pháp sản xuất từ thế kỉ 19 và bán lãi hơn một tỉ đồng.

Tề Lỗ ngày nay mổ rất nhiều loại xe: ô tô, máy bay hỏng, máy cẩu, máy xúc, máy ủi, xe máy, tàu thuyền…Tuy nhiên, mỗi chủ xe lại chỉ chuyên tâm vào nghiên cứu và mổ một dòng xe để tránh rủi ro. Chính vì vậy, giới xe Tề Lỗ nổi lên nhiều cái tên được gắn luôn với dòng xe chuyên.

Hùng kể, xe có nhiều loại xe, mỗi loại xe có nhiều đời xe vì vậy chỉ cần nhầm nhọt trong việc nhận định là chết chắc. Chính Hùng đã từng dính vụ mua xe cẩu thanh lí năm 2010 của một chủ thầu ở Hải Dương mà thua lỗ đến hơn 400 triệu đồng. “Lúc mua xem xét rất kĩ lưỡng và còn là mối hàng quen nên yên tâm ai ngờ gặp ngay xe đã lên đời từ 2001 đến 2005, bán sắt vụn cũng hao hụt nên lỗ nặng”, Hùng kể về bài học nhớ đời từ khi vào nghề.

Năm 2007, Tề Lỗ được quy hoạch thành cụm làng nghề mổ xác xe với diện tích gần 20ha đến nay quy mô ngày càng được mở rộng. Nghề mổ xác đã đem đến cho người dân nơi đây cuộc sống sung túc không thể ngờ tới thu nhập trung bình cao vượt trội, trong làng xuất hiện rất nhiều tỉ phú với tuổi đời chỉ mới đôi mươi.

Hướng Dương