Chứng Khoán 08/02/2014 09:53

Đằng sau sự "rơi rụng" của các công ty quản lý quỹ

FICA - Tính đến tháng 12/2013, trong tổng số 47 CtyQLQ có 41 công ty đang hoạt động, 6 công ty đang bị kiểm soát đặc biệt, đình chỉ hoặc tạm ngừng hoạt động. Trong khi đó, nhóm 10 Công ty hàng đầu đã quản lý tới 90% tổng tài sản toàn ngành.

Theo đánh giá của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), nếu như năm 2012 khép lại với dấu ấn là hàng loạt các quy định pháp lý mới trong lĩnh vực quản lý quỹ ra đời thì năm 2013 lại đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, triển khai áp dụng các quy định vào thực tiễn và chứng kiến sự ra đời của các sản phẩm mới.

UBCK cho biết, tính đến tháng 12/2013, trong tổng số 47 CtyQLQ có 41 công ty đang hoạt động, 6 công ty đang bị kiểm soát đặc biệt, đình chỉ hoặc tạm ngừng hoạt động.

Trong năm 2013, UBCKNN đã cấp phép thành lập cho Công ty TNHH Một Thành viên Quản lý quỹ ACE Life và hoàn thành thủ tục giải thể, thu hồi giấy phép của Công ty cổ phần quản lý quỹ Sabeco. Tổng số vốn điều lệ của các CtyQLQ tại thời điểm 30/11/2013 là 2.995,4 tỷ đồng.

2013 cũng là năm ngành Quản lý quỹ thực hiện tái cấu trúc các CtyQLQ theo Đề án tái cấu trúc TTCK. Trên cơ sở các báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính của các công ty, UBCKNN thực hiện phân nhóm công ty và thực hiện công tác giám sát và áp dụng biện pháp xử lý thích hợp theo quy định.

Cũng trong năm này, UBCKNN đã ra quyết định đình chỉ hoạt động 1 công ty, đưa 2 công ty vào tình trạng kiểm soát đặc biệt, chấp thuận tạm ngừng hoạt động cho 2 công ty, và chấp thuận giải thể cho 1 công ty.

Việc thành lập 1 CtyQLQ mới trực thuộc công ty bảo hiểm nước ngoài cũng nhằm khuyến khích các tổ chức tài chính ngân hàng, công ty bảo hiểm tham gia thị trường, vừa tận dụng được hệ thống cơ sở hạ tầng của các tổ chức này, vừa hỗ trợ phát triển các sản phẩm mới cho thị trường.

 

Tổng giá trị tài sản ròng xấp xỉ 6.700 tỷ đồng

Kể từ thời điểm Quỹ đầu tư chứng khoán (ĐTCK) đầu tiên được cấp phép thành lập tháng 5/2004 đến 30/11/2013, có 13 công ty thực hiện quản lý 19 Quỹ đầu tư, trong đó có 10 Quỹ thành viên (HNF, Việt Nhật, SSIMF, VEFF, VIF, VPF1, VPF3, VTF, MBEF1, Y tế Bản Việt) và 9 Quỹ đại chúng (2 quỹ đóng và 7 quỹ mở).

Tổng giá trị tài sản ròng (NAV) của các Quỹ đạt xấp xỉ 6.700 tỷ đồng, chiếm khoảng 7% tổng tài sản quản lý.

Ngoài ra, các CtyQLQ còn thực hiện hoạt động quản lý danh mục đầu tư cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Hiện tại, có 33 CtyQLQ thực hiện quản lý danh mục đầu tư với tổng số hợp đồng quản lý danh mục đầu tư là 250 hợp đồng, quy mô vốn ủy thác đạt gần 100.000 tỷ đồng.

UBCK cho biết, tổng doanh thu và lợi nhuận sau thuế của các CtyQLQ tương đối ổn định do doanh thu chủ yếu là cung cấp dịch vụ. Doanh thu của ngành năm 2013 là 600 tỷ đồng, lãi (sau thuế) ước tính năm 2013 là 70 tỷ đồng, trong đó, 22 công ty có lãi.

Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh của các CtyQLQ là không đồng đều và đang có sự phân hóa rõ rệt, hiện nay mới chỉ có 13 công ty huy động được Quỹ. Các công ty có liên quan tới các doanh nghiệp bảo hiểm, ngân hàng, chứng khoán và thành lập trước năm 2008 nhìn chung có lợi thế hơn rất nhiều so với các công ty thành lập sau này.

Cụ thể, nhóm 10 Công ty hàng đầu quản lý tới 90% tổng tài sản toàn ngành, và phần lớn đều có liên quan tới các tổ chức tín dụng, tổ chức kinh doanh chứng khoán và đặc biệt là các doanh nghiệp bảo hiểm. Lợi thế của các công ty trực thuộc các doanh nghiệp bảo hiểm là rất rõ ràng khi các hợp đồng quản lý danh mục đầu tư lớn chủ yếu là ký với công ty mẹ là tổ chức bảo hiểm để quản lý phần phí bảo hiểm và phần vốn đối ứng của vốn chủ sở hữu.

Nhìn chung, các CtyQLQ không trực thuộc tổ chức tài chính nào hoạt động tương đối khó khăn do không có được lợi thế từ công ty mẹ - UBCK nhận xét.

Sự thay thế của các quỹ mở ở Việt Nam

Hiện nay, TTCK có 19 Quỹ đầu tư, trong đó có 10 Quỹ thành viên và 9 Quỹ đại chúng. Sau khi khung pháp lý về Quỹ mở (Thông tư 183/2011/TT-BTC) bắt đầu có hiệu lực năm 2012, các CtyQLQ đã từng bước thực hiện tái cấu trúc mô hình hoạt động của các Quỹ, cụ thể là giải thể các Quỹ thành viên, Quỹ đóng và chuẩn bị thành lập các Quỹ mở.

Trong năm 2013, UBCKNN đã cấp phép chào bán và cấp phép thành lập cho 9 quỹ mở (quỹ MBBF, VFF, VFMVFB, VFMVFA, VFMVF1, VFMVF4, VCBF-TBF, BVFED, ENF). Ngoài ra, 8 quỹ mở khác đang trong quá trình thẩm định để thành lập.

Đây được đánh giá là tín hiệu lạc quan cho ngành Quản lý quỹ trong thời gian sắp tới, khi các quỹ đóng và quỹ thành viên đang dần được thay thế bằng các quỹ mở, đồng thời đáp ứng xu thế phát triển của quá trình hội nhập TTCK.

Quỹ mở hình thành trên TTCK Việt Nam hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội đầu tư cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ, và cũng là kênh thu hút vốn đầu tư lớn cho thị trường. Tuy nhiên, do mô hình quỹ mở còn khá mới mẻ đối với các nhà đầu tư trong nước cũng như các thành viên thị trường khác, nên để quỹ mở có thể trở thành sản phẩm đầu tư chủ đạo, cần rất nhiều nỗ lực của các tổ chức cung cấp dịch vụ và của cơ quan quản lý nhà nước.

Bên cạnh việc hình thành các quỹ mở, việc thiết lập hệ thống hạ tầng cho triển khai quỹ ETF đang được hai Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán thúc đẩy triển khai để có thể đưa vào vận hành trong năm 2014. Việc hoàn thiện hệ thống giao dịch tại các Sở sẽ đáp ứng yêu cầu triển khai quỹ ETF của thị trường sau khi có Thông tư số 229/2012/TT-BTC hướng dẫn thành lập và quản lý quỹ ETF.

Mai Chi

Chuyên mục: Chứng Khoán

Địa chỉ email của bạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *