Thời gian gần đây, trên thị trường xuất hiện loại dưa chuột mèo, có trọng lượng lớn gấp 3-4 lần so với các giống dưa truyền thống. Trong đó, một quả dưa có thể nặng từ 0.5-1kg/quả, cá biệt có thể lên tới gần 2kg/quả.

Trên các trang rao bán online, dưa chuột mèo được giới thiệu là giống dưa chuột của bà con dân tộc Mông trồng trên núi cao ở các vùng núi phía Bắc như: Yên Bái, Lào Cai, Sơn La… Tại Hà Nội, loại dưa chuột này được chào bán với giá từ 30-50 nghìn đồng/kg đắt gấp khoảng 2 lần so với dưa chuột thường.

Chị Nguyễn Hồng Minh, một tiểu thương bán dưa chuột mèo ở khu vực Giảng Võ (Hà Nội) cho biết, hiện đang là thời điểm chính vụ nên dưa chuột mèo có giá khá rẻ. Loại quả này ăn có vị ngọt mát, cùi dày lại giòn hơn hẳn giống dưa chuột thường nên bán rất chạy.

Trung bình 1 ngày cửa hàng chị Minh bán được từ 50-70kg dưa chuột mèo, ngày nắng nóng có thể lên tới cả tạ dưa. “Dưa mèo chỉ rộ trong vòng 2-3 tháng từ tháng 6 đến tháng 8 hàng năm. Giống dưa này được người dân tộc Mông trồng xen với cây ngô, lạc trên nương nên ăn rất sạch và đảm bảo ”, chị Minh nói.

Theo chị Minh, dưa chuột mèo được chị gom trực tiếp từ bà con dân tộc ở vùng Trạm Tấu (Yên Bái) và một số xã ở Sơn La. Dưa sau khi được thu hoạch sẽ được đóng thành các bao theo các tuyến xe khách chuyển xuống Hà Nội. Hiện cửa hàng chị Minh không có sẵn dưa, muốn mua người tiêu dùng phải đặt trước từ 1-2 ngày.

“Để đảm bảo dưa tươi, mới cắt nên cứ khoảng 2-3 ngày sau khi gom đủ đơn tôi mới có 1 chuyến dưa chuyển xuống Hà Nội. Năm nay, bà con trồng nhiều nên hàng cũng có sẵn và giá cũng hạ nhiệt so với mọi năm”, chủ cửa hàng này cho hay.

Trong khi đó, anh Trịnh Đức, một tiểu thương ở khu vực Hoàng Mai (Hà Nội) cũng cho hay, dưa chuột mèo được bán ở Hà Nội cách đây khoảng 2-3 năm nhưng thời gian gần đây mới “rộ” lên và được nhiều người biết đến, đặt mua.

Dưa chuột mèo rất dễ trồng, Người Mông trồng dưa thậm chí còn không cần làm giàn mà cho chúng tự bò trên mặt đất và các mỏm đá. Mỗi cây dưa mèo có thể cho từ 2-3 quả, mỗi sào thường cho sản lượng 200-300kg dưa. …Quả dưa mèo to nhất có thể dài tới 30cm, đường kính đo được 8,5cm và nặng đến hơn 2kg.

“Ở Hà Nội nhiều người còn lạ lẫm với loại dưa này thậm chí có người còn tưởng đây là loại quả đột biến gen. Tuy nhiên, trên các vùng cao phía Bắc thì dưa mèo khá phổ biến. Trước đây, bà con dân tộc thường trồng dưa trên nương rẫy, ăn như một loại quả giải khát mỗi khi đi làm”, anh Đức nói.

Chủ cửa hàng này cũng chia sẻ, thời gian đầu khi mới bán loại quả này, nhiều người đặt mua vì tò mò, hiếu kỳ tuy nhiên sau đó lại trở thành khách quen của cửa hàng. “Dưa mèo ăn mát, cùi dày lại ít hạt. Một quả dưa có trọng lượng lớn nên ăn thoải mái không như giống dưa truyền thống. Mấy hôm nay nắng nóng nên loại dưa này rất được ưa chuộng. Khách giục liên tục, tôi phải gọi điện nhờ lái buôn vào tận bản gom hàng chuyển xuống Hà Nội”, anh Đức nói.

Chị Trần Hương (Định Công, Hà Nội) cho biết, tuần trước chị đặt mua 5kg dưa mèo với khoảng 4 quả dưa về làm salad. Loại dưa này to, đặc ruột, nên mỗi bữa ăn chị Hương chỉ cần bổ 2 quả là cả nhà ăn thoải mái. “Vị dưa giòn, mát đậm đà hơn dưa thường nên ăn sống cũng ngon mà chế biến thành các món nộm, salad cũng rất hấp dẫn. Vào mùa dưa mèo, nhà mình thường hay nhờ người quen ở Lào Cai tìm mua rồi chuyển xe xuống Hà Nội cả yến để ăn dần”, chị Hương nói.

Liên hệ với một đầu mối nhận đổ buôn dưa chuột mèo ở Yên Bái cho hay, hiện nay do nhu cầu thị trường lớn, nên dưa mèo được bà con canh tác đại trà ngay xung quanh nhà. Hiện giá bán dưa chuột mèo tại vườn chỉ có giá từ 5-8 nghìn đồng/kg. Trong khi đó, loại dưa mèo được trồng trên nương rẫy, núi đá có giá cao hơn khoảng 20-30 nghìn đồng, tuy nhiên sản lượng không nhiều.

Do được ưa chuộng nên hiện nay nhiều khu vực lân cận Hà Nội cũng bắt đầu nhân giống loại dưa này, đưa ra thị trường. Tuy nhiên thương lái này khẳng định, dưa mèo đạt chất lượng ngon nhất phải được trồng ở khu vực vùng núi phía Bắc vì hợp thổ nhưỡng, khí hậu.

“Nhiều người cứ rao bán là dưa chuột mèo, nhưng thực tế không phải. Dưa mèo chuẩn xịn phải là giống dưa của bà con dân tộc Mông trồng trên nương rẫy. Người mua cũng cần phải tìm hiểu kỹ trước khi quyết định để tránh mua phải hàng không ngon, chất lượng kém”, thương lái này đưa ra khuyến cáo.

Hiệp Nguyễn