Quốc hội vừa biểu quyết thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB). Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển, nhiều ý kiến đề nghị bổ sung trò chơi trực tuyến (game online) vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

Tuy nhiên, hiện nay, trò chơi trực tuyến chứa nội dung có tác động xấu cho xã hội chủ yếu từ khu vực bên ngoài xâm nhập không kiểm duyệt được. Do đó, cũng khó thu được thuế TTĐB đối với loại trò chơi này. Nếu áp dụng thuế TTĐB chỉ đánh vào trò chơi điện tử của các doanh nghiệp sản xuất trong nước, không góp phần hạn chế được các trò chơi trực tuyến xâm nhập từ bên ngoài, dẫn tới giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị chưa bổ sung mặt hàng kinh doanh game online vào đối tượng chịu thuế TTĐB. Đồng thời, giao Chính phủ tăng cường quản lý nhà nước, nhất là đối với các loại hình trò chơi, nhà phân phối và người chơi để ngăn chặn game online có hại, game online từ khu vực bên ngoài xâm nhập vào Việt Nam.

Ngoài ra, nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung nước ngọt có ga vào đối tượng chịu thuế TTĐB để hạn chế tác hại của việc lạm dụng nước ngọt có ga gây béo phì, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa, tim mạch,… nhất là đối với trẻ em. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc bổ sung nước ngọt có ga vào đối tượng chịu thuế TTĐB đã được cơ quan soạn thảo đưa ra lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức, cá nhân, cộng đồng doanh nghiệp.

Nhưng, có nhiều ý kiến chưa đồng thuận với đề xuất thu thuế TTĐB đối với mặt hàng này. Thực tế hiện nay cho thấy, trên thế giới không có nhiều nghiên cứu khoa học khẳng định tác hại của loại đồ uống này đến sức khỏe con người và chưa có nghiên cứu chính thức tại Việt Nam đề cập tác động của mặt hàng này đến người tiêu dùng. Do vậy, Uy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội chưa bổ sung mặt hàng này vào đối tượng chịu thuế TTĐB.

Còn đối với mặt hàng thuốc lá, nhiều ý kiến đề nghị đẩy nhanh lộ trình và tăng thuế suất đối với thuốc lá mức cao hơn so với phương án Chính phủ trình, cụ thể đề nghị mức tăng từ 85 - 90% hoặc 95%; hoặc tăng lên 85% năm 2015, 105% năm 2018 và 125% năm 2020; có ý kiến đề nghị mỗi năm thuế suất tăng 10% đến khi đạt mức 145%...

Theo giải trỉnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong thời gian vừa qua, nhằm hạn chế tác hại của thuốc lá, Nhà nước đã ban hành rất nhiều chính sách, đặc biệt là Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá, theo đó, các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá trong nước phải trích nộp một tỷ lệ từ 1-2% trên giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt vào Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá, đồng thời phải in hình cảnh báo trên vỏ bao và ban hành các quy định liên quan đến hạn chế các điểm hút thuốc...

Trong khi đó, tình hình buôn lậu thuốc lá vẫn ngày càng gia tăng, sản lượng thuốc lá lậu hiện nay chiếm khoảng 20% thị phần thuốc lá Việt Nam, giá bán của nhiều loại thuốc lá nhập lậu thấp hơn nhiều so với thuốc lá cùng loại sản xuất trong nước. Do đó, nếu thực hiện lộ trình quá nhanh và tăng thuế suất cao, trong khi các biện pháp đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá chưa hiệu quả sẽ ảnh hưởng đến sản xuất trong nước.

Vì vậy, trước mắt, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội cho giữ lộ trình và mức tăng thuế suất đối với thuốc lá như: Từ ngày 1/1/2016 đến hết ngày 31/12/2018 áp dụng thuế suất 70% và từ 1/1/2019 là 75%. Đồng thời, đề nghị Chính phủ ban hành và triển khai thực hiện các giải pháp quyết liệt, có chế tài xử lý nghiêm các đối tượng buôn lậu, kể cả tiêu thụ nội địa, quy định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá.

Đối với rượu, bia, nhiều ý kiến đề nghị quy định rượu từ 20 độ trở lên áp dụng thuế suất 70% (thay vì 65% theo đề xuất của Chính phủ) và rượu dưới 20 độ áp dụng thuế suất 40% (thay vì 35% theo đề xuất của Chính phủ). Một số ý kiến đề nghị tăng thuế suất đối với bia lên 70% (thay vì 65% như đề xuất của Chính phủ). Có ý kiến đề nghị cần có lộ trình hợp lý hơn để giảm áp lực và tạo điều kiện cho doanh nghiệp gia tăng sản xuất, phát triển kinh doanh.

Theo báo cáo của Chính phủ, việc tăng thuế suất thuế TTĐB đối với sản phẩm rượu, bia như Dự thảo luật sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Từ năm 2010, việc điều chỉnh giảm thuế suất đối với bia chai từ 75% xuống 45% - 50% là nhằm hỗ trợ các cơ sở sản xuất bia địa phương tái cơ cấu sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm để đủ sức cạnh tranh, qua đó góp phần tạo công ăn việc làm và tăng thu ngân sách địa phương. Để đảm bảo thực hiện chính sách nhất quán, ổn định sản xuất trong nước, cần thiết phải có lộ trình và mức tăng thuế suất hợp lý.

Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ mức tăng thuế suất đối với mặt hàng rượu, bia như phương án Chính phủ trình; điều chỉnh lộ trình thực hiện đối với bia bắt đầu từ ngày 01/01/2016 (thay vì từ ngày 01/7/2015) và bổ sung lộ trình thực hiện đối với rượu, cụ thể như sau: Đối với rượu trên 20 độ, áp dụng thuế suất 55% từ ngày 01/01/2016, 60% từ ngày 01/01/2017 và 65% từ ngày 01/01/2018 (thay vì tăng thuế suất từ 50% lên 65% ngay từ ngày 01/7/2015). Đối với rượu dưới 20 độ, áp dụng thuế suất 30% từ ngày 01/01/2016 và 35% từ ngày 01/01/2018 (thay vì tăng thuế suất từ 25% lên 35% từ ngày 01/7/2015)…

 Nguyễn Hiền