Tại cuộc họp về việc thu phụ phí của các hãng tàu biển nước ngoài do Cục Hàng hải Việt Nam mới đây, các chủ hàng và Hiệp hội ngành hàng đã bày tỏ nhiều bức xúc đối với việc thu quá nhiều loại phụ phí như hiện nay.

Cảng Cát Lái.

Hiện có khoảng 10 loại phụ phí đang được các chủ tàu áp dụng như: Phí dịch vụ container (THC), phí mất cân đối container (CIC/CIS), phí tắc nghẽn cảng (PSC), phí vệ sinh container, phí sửa chữa vỏ container, phí thủ tục, lưu bãi, phí cầu đường, phí hóa đơn... Các loại phụ phí này tăng theo thời gian, hiện đã tăng từ 20-30% so với năm 2013, không có lộ trình và không có sự thỏa thuận nào giữa chủ hàng và chủ tàu.

Theo tính toán của Hiệp hội Da - Giầy Việt Nam, các khoản phụ phí mà các hãng tàu biển áp dụng thu đối với việc vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam chiếm tới 1% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành Giầy Da. Như vậy, mỗi năm, tổng số tiền mà ngành này phải trả cho các loại phí từ 110-150 triệu USD. 

Cục Hàng hải Việt Nam, một số hiệp hội ngành hàng, xuất nhập khẩu và cơ quan quản lý đều cho rằng, việc thu phụ phí một cách áp đặt, không tuân theo thông lệ quốc tế và đang bị áp đặt từ phía các chủ tàu.

Trước những bức xúc của các Hiệp hội và doanh nghiệp xuất nhập khẩu, các chủ tàu cho biết, những loại phí trên là theo yêu cầu của công ty mẹ ở nước ngoài nhằm bù đắp những chi phí khi bị ùn tắc hàng tại cảng, và khẳng định việc thu phí này phù hợp với thông lệ quốc tế...

Theo phản ánh của VASEP, các chủ tàu đã bắt đầu thu các loại phí này từ năm 2010 đến nay, riêng phí tắc nghẽn tại cảng Cát Lái được thu trong mấy tháng gần đây. Đại diện của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn (SNP) khẳng định tại cuộc họp, việc tắc nghẽn tại cảng Cát Lái đã chấm dứt từ ngày 9/7/2014, hiện nay tình hình giao nhận của cảng đã đi vào ổn định.

Nhiều doanh nghiệp tại cuộc họp bức xúc: Phí tắc nghẽn thu khi tình trạng hàng hóa bị ùn ứ cục bộ và chỉ là một giải pháp tạm thời để giải phóng nhanh hàng hóa, vậy tại sao một số hãng tàu hoặc đại lý tàu vẫn áp dụng thu phụ phí tắc nghẽn?

Thậm chí, theo phản ánh của doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, một số hãng tàu thông báo sẽ tiếp tục thu trong thời gian tới (từ 15/8-1/9/2014): hãng MSC thông báo thu từ 1/9/2014, OOCL thông báo thu từ 15/8 và 31/8/2014 tại nhiều cảng chứ không riêng tại cảng Cát Lái.

Ngay sau khi kết thúc cuộc họp này, Cục Hàng hải Việt Nam đã lập tức gửi Công văn tới các hãng tàu biển, đại lý tàu biển đề nghị không thu phụ phí tắc nghẽn cảng tại cảng Cát Lái kể từ ngày SNP ra thông báo không còn hiện ùn tắc (5/8/2014). Cũng trong ngày, Cục Hàng Hải Việt Nam gửi Công văn báo cáo Bộ Giao thông Vận tải về việc thu phí của các hãng tàu nước ngoài, trong đó nêu rõ, Cục sẽ rà soát các hãng tàu không thực hiện yêu cầu và báo cáo Bộ GTVT biện pháp xử lý.

Theo Cục Hàng hải Việt Nam, việc chủ tàu ồ ạt thu các loại phí đã xuất hiện từ 4 năm nay, Bộ GTVT cũng đã có Công văn ngày 13/5/2011 báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình thu thêm phụ phí đối với hàng nhập khẩu, trong đó kiến nghị một số giải pháp, tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có hiệu quả. Hiện vẫn chưa có cơ chế kiểm tra giám sát, quản lý của cơ quan chức năng đối với vấn đề này.

Bích Diệp