Theo Thanh tra Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), trong năm 2013, với hơn 60 đoàn thanh tra, kiểm tra, cơ quan này đã phát hiện và xử phạt hơn 100 trường hợp vi phạm với tổng số tiền phạt hơn 7,7 tỷ đồng.

Vi phạm của công ty chứng khoán (CTCK) chủ yếu bao gồm chậm công bố thông tin báo cáo tài chính (BCTC) năm đã kiểm toán, BCTC quý, báo cáo thường niên; cho khách hàng đặt lệnh khi không có đủ tiền trong tài khoản; vi phạm quy định về lưu giữ chứng từ…

Trong khi đó, vi phạm của các công ty quản lý quỹ thường phố biến với việc không công bố thông tin, không báo cáo theo quy định; vi phạm cho vay đối với người có liên quan; vi phạm về tổ chức lưu trữ tài liệu không đúng quy định; vi phạm không ban hành đầy đủ quy trình nghiệp vụ...

 

Cơ quan thanh tra cũng đã thực hiện xử phạt với các hành vi bị cấm như giao dịch tạo cung cầu giả, thao túng giá cổ phiếu niêm yết. Đồng thời cho biết, ề vi phạm giao dịch của cổ đông nội bộ, cổ đông lớn, người liên quan thường là không báo cáo, không công bố trước khi giao dịch, không báo cáo thay đổi sở hữu của cổ đông lớn, chậm báo cáo kết quả giao dịch hoặc lý do không thực hiện giao dịch...

Qua giải trình của các đối tượng vi phạm, cơ quan thanh tra cho biết, nguyên nhân dẫn tới vi phạm tương đối đa dạng, bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan.

Chẳng hạn, đối với công ty đại chúng, một số công ty chưa nắm kỹ quy định về công bố thông tin nên chỉ công bố trên website công ty nhưng không báo cáo SGDCK hoặc UBCKNN.

Một số công ty do khó khăn, hoạt động cầm chừng hoặc ngừng hoạt động nên không thực hiện hoặc chậm trễ trong thực hiện nghĩa vụ về báo cáo và CBTT.

Đối với CTCK, một số công ty gặp khó khăn trong hoạt động, thu hẹp nhân sự nên không đảm bảo tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin theo quy định.

Đối với công ty quản lý quỹ, một số công ty chưa chú trọng kiểm soát nội bộ, đảm bảo tuân thủ dẫn tới vi phạm, có công ty do tranh chấp nội bộ làm ảnh hưởng tới hoạt động và việc thực hiện nghĩa vụ theo quy định pháp luật.

Về vi phạm của cổ đông lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan, vi phạm của nhiều đối tượng là lần đầu, trong đó số lượng vi phạm của đối tượng là người có liên quan chiếm phần lớn. Điều này cho thấy, hiểu biết về pháp luật trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK của các đối tượng này còn hạn chế.

Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp cổ đông nội bộ (Thành viên Hội đồng quản trị - HĐQT, Giám đốc) có ý thức tự giác tuân thủ pháp luật chưa cao, đi công tác nhưng không ủy quyền cho cán bộ ký gửi báo cáo.

Về yếu tố khách quan, do khó khăn chung của nền kinh tế, tình hình tài chính của nhiều công ty gặp khó khăn dẫn đến việc phải cắt giảm nhân sự, nhân sự chủ chốt biến động mạnh dẫn tới việc chậm chễ trong hoàn thành, ký gửi báo cáo, thực hiện nghĩa vụ CBTT.

Thanh tra UBCK cho rằng, năm 2014, dự báo nền kinh tế vẫn còn phải đối mặt với không ít khó khăn, nhiều doanh nghiệp đại chúng và niêm yết phá sản, giải thể, hủy niêm yết, ngừng hoạt động. Các CTCK và quản lý quỹ tiếp tục phải tự tái cơ cấu thông qua việc sáp nhập, thay đổi cơ cấu sở hữu, thu hẹp hoặc ngừng hoạt động, giải thể.

Theo đó, các vi phạm trên thị trường được dự báo sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là các vi phạm về công bố thông tin, báo cáo của các đối tượng tham gia thị trường, đòi hỏi cơ quan quản lý phải có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý vi phạm.

Cơ quan này cũng cho biết, sẽ đẩy mạnh công tác phối hợp, trao đổi thông tin với cơ quan công an trong xử lý các vi phạm mang tính hình sự, đánh giá rủi ro để có biện pháp ngăn chặn, xử lý nghiêm các vi phạm giao dịch thao túng, giao dịch nội gián, vi phạm liên quan đến tài sản của nhà đầu tư tại CTCK.

Mai Chi