Chiều ngày 8/11/2013, Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) đã tổ chức họp báo công bố một số nội dung về việc điều chỉnh giá cước dịch vụ dữ liệu 3G.

Theo Bộ TT&TT, nhằm thực hiện chủ trương “từng bước điều chỉnh giá cước các dịch vụ hiện nay còn thấp hơn giá thành để đảm bảo hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp trong điều kiện cạnh tranh và hội nhập quốc tế”, đầu năm 2013 Bộ TT&TT đã chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông rà soát giá cước, báo cáo giá thành và xây dựng phương án điều chỉnh giá cước đảm bảo hiệu quả kinh doanh. Thực hiện yêu cầu trên, trong tháng 8-9/2013 nhóm doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường (Mobifone, Vinaphone, Viettel) đã lần lượt gửi hồ sơ đến Bộ TT&TT để đăng ký điều chỉnh giá cước dịch vụ dữ liệu 3G.

Về sở cứ điều chỉnh giá cước, khi thẩm định việc đăng ký điều chỉnh giá cước dịch vụ dữ liệu 3G của các doanh nghiệp, Bộ TT&TT đã căn cứ vào các quy định của pháp luật về viễn thông, về giá, về cạnh tranh và các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia, theo đó: giá cước phải xác định trên cơ sở giá thành, cung cầu của thị trường, mặt bằng giá cước khu vực, thế giới; bảo đảm môi trường cạnh tranh, hội nhập quốc tế và các doanh nghiệp viễn thông có vị trí thống lĩnh thị trường không được ban hành giá cước dịch vụ viễn thông thấp hơn giá thành.

Về giá thành, theo doanh nghiệp báo cáo giá thành của doanh nghiệp đã được Bộ TT&TT xác nhận thì giá thành trung bình kế hoạch của năm 2013 đối với  dịch vụ dữ liệu 3G là 167,66 đ/MB (chưa VAT) và 184,4 đ/MB (đã bao gồm VAT). Trong khi mức giá cước trung bình trên thị trường là 100 đ/MB (đã bao gồm VAT) chỉ bằng 54% giá thành.

Về cung cầu trên thị trường, các doanh nghiệp đã đầu tư  27.779 tỷ đồng để triển khai mạng thông tin di động băng rộng công nghệ HSPA (3,5G) với khoảng 44.000 trạm phát sóng (tính đến quý II/2012). Giai đoạn đầu cung là rất lớn, trong khi số lượng người sử dụng dịch vụ dữ liệu 3G (cầu) lại rất ít.

Vì vậy để phát triển thuê bao và khai thác hiệu quả hạ tầng đã được đầu tư, các doanh nghiệp đã phải hạ giá cước xuống thấp. Tuy nhiên hiện nay số thuê bao dịch vụ dữ liệu 3G đã tăng mạnh đến 18,9 triệu thuê bao, dung lượng tăng mạnh vượt quá khả năng cung cấp dịch vụ với chất lượng đảm bảo của mạng lưới. Để có thể tái đầu tư mở rộng mạng lưới, nâng cao chất lượng dịch vụ thì việc từng bước điều chỉnh giá cước dịch vụ dữ liệu 3G đến giá thành là cần thiết nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả và cũng phù hợp với quy luật cung cầu của thị trường.

Vinaphone, Mobifone và Viettel đồng loạt tăng cước 3G gây nhiều bức xúc cho người tiêu dùng và truyền thông không chỉ do việc áp đặt tăng giá mà còn vì chất lượng dịch vụ hiện quá kém.

Về so sánh giá cước Việt Nam với khu vực và thế giới, giá cước dịch vụ dữ liệu 3G của thị trường Việt Nam sau khi điều chỉnh trung bình là 111 đồng/MB chỉ bằng 34,9% mức giá cước trung bình của khu vực ASEAN là 318 đ/MB. Nếu so sánh tương đối theo thu nhập quốc dân bình quân đầu người (GNI) thì mức giá cước của Việt Nam (4,8 USD) chỉ bằng 18% (trả trước) đến 27% (trả sau) so với mặt bằng chung thế giới, bằng 34% (trả trước) đến 57% (trả sau) so với mặt bằng chung khu vực Châu Á Thái Bình Dương.

Về phương thức, mức giá cước điều chỉnh và phạm vi điều chỉnh, để bảo đảm việc tăng giá cước theo lộ trình hợp lý, không gây tác động quá lớn đối với người sử dụng và thị trường. Trên cơ sở nguyên tắc này, các doanh nghiệp đã áp dụng phương án điều chỉnh giá cước theo hướng giữ nguyên một số gói cước, điều chỉnh tăng một số gói cước, điều chỉnh giảm một số gói cước và đưa ra một số gói cước mới nhằm đáp ứng tính đa dạng nhu cầu sử dụng dịch vụ của khách hàng. Mức độ điều chỉnh trung bình về giá cước đối với các gói cước tăng là 15%, mức độ điều chỉnh trung bình về giá cước đối với các gói cước giảm là 4,9 % và nếu tính cả mức điều chỉnh tăng do thay đổi phương thức tính cước sang 50KB+50KB thì tổng mức điều chỉnh trung bình tăng khoảng 20%.

Cụ thể, trong số 91,2 triệu thuê bao điện thoại di động phát sinh cước trong tháng 9/2013 chỉ có 18,9 triệu thuê bao sử dụng dịch vụ dữ liệu 3G chiếm tỷ trọng 20,77% (chỉ tính khách hàng thông thường không tính khách hàng lớn, khách hàng đặc biệt không điều chỉnh giá cước đợt này). Trong số này, sau khi điều chỉnh giá cước dịch vụ dữ liệu 3G có 2,72% số thuê bao được điều chỉnh giảm giá cước, 9,38% số thuê bao được giữ nguyên giá cước và chỉ có 8,66% số thuê bao bị tăng giá cước.

Về thời gian điều chỉnh giá cước, căn cứ trên các sở cứ phân tích ở trên, ngày 04/10/2013, Cục Viễn thông đã có công văn chấp thuận đăng ký điều chỉnh cước dịch vụ dữ liệu 3G và gửi cho các doanh nghiệp. Tại văn bản chấp thuận đăng ký, Cục Viễn thông không quy định thời gian doanh nghiệp thực hiện điều chỉnh giá cước và các gói cước cụ thể. Việc xác định thời gian điều chỉnh giá cước và ban hành các gói cước cụ thể là thẩm quyền của doanh nghiệp, tùy thuộc vào năng lực mạng lưới và điều kiện kinh doanh của từng doanh nghiệp. Ngày 07/10/2013 Mobifone, ngày 10/10/2013 Viettel, ngày 14/10/2013 Vinaphone đã ban hành các quyết định điều chỉnh giá cước dịch vụ dữ liệu 3G sau khi các doanh nghiệp chuẩn bị xong các vấn đề liên quan đến điều chỉnh giá cước.

"Như vậy, việc điều chỉnh giá cước dịch vụ dữ liệu 3G vừa qua là hoàn toàn có đầy đủ sở cứ pháp lý và thực tiễn, phù hợp với chủ trương định hướng của Chính phủ, chỉ đạo của Bộ TT&TT và các quy định của pháp luật về viễn thông và về giá cũng như các điều ước quốc tế mà Việt Nam ký kết hoặc tham gia", Bộ TT&TT khẳng định.

Cao Minh