Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về việc một số cơ quan báo chí đưa bài viết vầ “Ngân sách thất thoát lớn từ đất đai” theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước.

Theo đó, chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất chưa đồng bộ, bất cập nên nhận thức khác nhau, vận dụng tạo ra sai phạm và kẽ hở làm thất thoát, tham nhũng. 

Thủ tướng yêu cầu Bộ TN&MT báo cáo việc thất thoát ngân sách Nhà nước ở đất đai

Một bài báo dẫn báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho biết: Hầu hết doanh nghiệp đang sử dụng thuê đất khi chuyển mục đích sang đất ở đô thị không qua đấu giá và giá trị quyền sử dụng đất định giá không sát giá thị trường gây thất thoát ngân sách nhà nước. Diện tích đất doanh nghiệp nhà nước được giao lớn, song chưa được quản lý chặt chẽ…

Về nội dung báo phản ánh nêu trên, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu, đề xuất giải pháp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Trước đó, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước dẫn một loạt ví như tại Tp.Đà Nẵng: UBND quận Liên Chiểu tự giao đất cho 2 dự án đầu tư Trường Đào tạo du lịch và dịch vụ trên đất thuê 50 năm (20.438m2) từ năm 2009 đến nay chưa triển khai, UBND quận đã ban hành 2 quyết định thu hồi đất 2 dự án này không đúng thẩm quyền theo quy định tại Điều 37 Luật Đất đai 2003 và Điều 66 Luật Đất đai 2013 mà chưa đề xuất UBND thành phố rút giấy phép đầu tư theo đúng quy định.

Tại Ninh Bình, Thanh Hóa, Thái Bình, một số công ty, hộ dân sử dụng đất chưa đúng mục đích được giao, thuê đất nhưng các cơ quan có thẩm quyền chưa có biện pháp xử lý theo quy định. Một số đơn vị sử dụng đất vào mục đích sản xuất kinh doanh hoặc diện tích sử dụng thực tế cao hơn so với hợp đồng thuê đất nhưng địa phương chưa lập bộ tiền thuê đất theo quy định. 

Nhiều địa phương như Quảng Ninh, Quảng Ngãi, Đồng Nai chưa điều chỉnh lại đơn giá thuê đất đối với trường hợp hết chu kỳ ổn định đơn giá thuê đất theo quy định; còn chênh lệch giữa thời gian sử dụng đất và thời điểm tính tiền thuê đất theo hợp đồng thuê đất dẫn đến thiếu tiền thuê đất phải nộp (Cục Thuế; Chi cục Thuế Sa Pa).

Kết quả kiểm toán còn chỉ rõ, hầu hết các khu đất doanh nghiệp đang sử dụng thuê đất khi chuyển mục đích sử dụng sang đất ở đô thị đều không thông qua đấu giá và giá trị quyền sử dụng đất định giá không sát giá thị trường gây nên thất thoát ngân sách nhà nước.

Ngoài ra, diện tích, số lượng cơ sở đất mà các tập đoàn, tổng công ty và doanh nghiệp nhà nước được giao rất lớn, song chưa được bản thân doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý chặt chẽ. 

Nhiều diện tích đất chưa sử dụng như: Tổng công ty Khánh Việt 286 ha; PVFCCo 24,39 ha; Sawaco 18,92 ha; VNPT 7,01 ha; VNPost 1,92 ha; VNS 1,63 ha; Samco 0,21 ha; Vinapharm 2 lô đất tại Khu công nghiệp Hòa Minh, Liên Chiểu, Đà Nẵng...; 

Hoặc sử dụng không hiệu quả như: Công ty mẹ - Satra 2 khu đất đã được UBND Tp.HCM chấp thuận chủ trương đầu tư từ nhiều năm trước nhưng chậm triển khai thực hiện; HFIC: 37 địa chỉ nhà đất kinh doanh trống, chưa cho thuê; Becamex: 1.370,35 ha đất thương phẩm chưa cho thuê. 

Đồng thời, qua kiểm toán 7 dự án BT, Kiểm toán Nhà nước cho biết, việc giao đất chỉ định cho nhà đầu tư là trái với quy định của Luật Đất đai; tạm tính tiền sử dụng đất để xác định giá trị đối ứng khi giao đất cho dự án BT tại thời điểm thực hiện dự án BT, đồng thời xác định giá đất theo phương pháp thặng dư cho phép tính chi phí dự phòng trong chi phí phát triển còn bất hợp lý, không sát hoặc phụ thuộc yếu tố chủ quan dẫn đến giá đất thấp, không sát giá thị trường làm thất thoát lớn tài sản, ngân sách nhà nước... 

An Linh