Báo cáo thẩm tra tờ trình của Chính phủ cho biết, Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội nhất trí với đề xuất của Chính phủ và đề nghị thông qua nghị quyết thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM.

Đáng lưu ý, trong đó, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải cho biết cơ quan thẩm tra nhất trí việc thí điểm xây dựng và thực hiện chính sách thuế tài sản và thí điểm tăng mức thuế hoặc thuế suất so với quy định của các sắc thuế hiện hành.

Tuy nhiên, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhấn mạnh, thuế tài sản là sắc thuế mới, thuộc thẩm quyền của Quốc hội theo quy định của Hiến pháp, và đã được định hướng trong kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020. Do vậy, cơ quan này đề nghị, trên cơ sở báo cáo của Hội đồng Nhân dân TPHCM, Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, trình Quốc hội quyết định áp dụng thuế tài sản thí điểm trước tiên thực hiện tại thành phố.

Thảo luận ở tổ về đề xuất cho TPHCM thực hiện thu thuế tài sản, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng dù đã được đề cập trong kế hoạch tài chính 3 năm nhưng Quốc hội lại chưa ban hành luật. Trong khi đó, Hiến pháp quy định, chỉ có Quốc hội mới được ban hành sắc thuế mới.

Bà cũng lo ngại, cho thí điểm về loại thuế này, có thể gây cú sốc trước hết với thị trường bất động sản, làm thị trường này lao dốc.

Trước đó, Văn phòng Chính phủ vừa có công văn yêu cầu Bộ Tài chính cần cân nhắc kỹ trước khi ra quyết định đánh thuế nhà ở thứ 2.

Công văn nêu rõ, trước đề xuất đánh thuế nhà ở thứ 2 của Bộ Tài chính, bên cạnh ý kiến ủng hộ với việc xây dựng thuế tài sản thuế nhà, có ý kiến cho rằng thị trường sau nhiều năm trầm lắng đang rất cần sự hỗ trợ của chính sách nên việc áp thuế tăng thêm khi mua căn nhà thứ 2 tại thời điểm này là không phù hợp.

Như Dân trí đã đưa tin, trong một báo cáo gần đây, Bộ Tài chính khẳng định “cần thiết nghiên cứu, xây dựng Luật Thuế tài sản” đối với bất động sản (bao gồm nhà, đất) nhằm thể chế hóa chủ trương về chính sách thuế đối với tài sản, xây dựng hệ thống chính sách thuế đồng bộ, phù hợp thông lệ quốc tế, góp phần bình ổn thị trường bất động sản, hạn chế đầu cơ và sử dụng bất động sản lãng phí.

Bộ Tài chính cho biết, đây cũng là xu hướng cải cách thuế tài sản tại một số quốc gia như Canada, Australia, Malaysia... trong thời gian gần đây. Bên cạnh đó, thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam đang tăng liên tục tăng trong các năm gần đây, từ 1.400 USD (năm 2013) lên 2.200 USD (năm 2016) và dự báo sẽ tăng lên 3.400 USD vào năm 2020. Theo đó, dự kiến việc nắm giữ, sở hữu, đầu tư bất động sản của người dân có xu hướng tăng lên nên Bộ Tài chính cho rằng cần thiết nghiên cứu, xây dựng Luật thuế tài sản để hạn chế đầu cơ và sử dụng bất động sản lãng phí.

Thực tế, đề xuất đánh thuế nhà của Bộ Tài chính đã được bàn bạc từ những năm 2005. Dù chưa từng trực tiếp nêu các phương án đánh thuế cụ thể, nhưng Bộ Tài chính trước đây đã nhiều lần hé lộ giải pháp áp thuế với bất động sản thứ hai trở đi của người dân.

Tại thời điểm hơn chục năm trước, Chính phủ từng chỉ đạo nghiên cứu điều chỉnh mức thuế sử dụng đất, đánh thuế lũy tiến đối với trường hợp sở hữu nhiều bất động sản, có nhà đất nhưng không đưa vào khai thác sử dụng hoặc mua đi bán lại nhiều lần trong thời gian ngắn để hạn chế đầu cơ, tăng nguồn thu cho ngân sách.

Cuối năm ngoái, một đại diện của cơ quan này cũng từng nói tới khả năng đang xây dựng Luật Thuế tài sản để thực hiện theo hướng này.

Bình luận về vấn đề này, một số chuyên gia kinh tế cho rằng, đánh thuế căn nhà thứ hai chưa chắc sẽ giúp chuyển dòng tiền sang sản xuất - kinh doanh thay vì đầu cơ vào bất động sản. Bên cạnh đó, đánh thuế căn nhà thứ hai cũng không hẳn là một giải pháp công bằng bởi có thể làm giảm sự bất công bằng giữa người chưa có nhà và người có nhiều nhà, nhưng lại có thể làm tăng bất công giữa những người có nhà.

Ngược lại, đại diện cho nhóm doanh nghiệp bất động sản, ông Nguyễn Trần Nam, Chủ tịch Hiệp Hội bất động sản Việt Nam nhận định, thị trường sau nhiều năm trầm lắng đang rất cần sự hỗ trợ của chính sách, việc áp thuế tăng thêm khi mua căn nhà thứ hai tại thời điểm này là không phù hợp.

Phương Dung